Poelestraat

straat in Groningen (stad), Nederland

De Poelestraat in Groningen loopt van de Grote Markt naar de Diepenring. Oorspronkelijk was het vooral een winkelstraat, tegenwoordig is het een van de belangrijkste uitgaanscentra van Groningen.

Poelestraat
Het Poeleplein
Geografische informatie
Locatie       Groningen
Begin Schuitendiep
Eind Grote Markt, Oosterstraat
Algemene informatie
Bestrating klinkers
Opvallende gebouwen Uitgaansgelegenheden, Poeleplein
Detailkaart
Poelestraat bij nacht

De straat liep in de middeleeuwen - toen als Polstraat - vanaf de Hondsrug naar de weilanden in de bedding van de Hunze. 'Pol': hoger gelegen gronden, ook wel wierde (vergelijk: Paddepoel). Bij opgravingen in 1989 zijn wegverhardingen vanaf de 11e eeuw gevonden. De straat wordt voor het eerst genoemd in 1325.

De Poelepoort

De Poelepoort (13e eeuw - 1828) lag tussen de Schoolstraat en de Schiemakersgang, en heeft dienstgedaan als gevangenis. Het wijde gedeelte van de Poelestraat diende oorspronkelijk als weerplein: het diende om het Stadse leger achter de Poelepoort op te kunnen stellen. Deze konden dan door de Poelepoort een uitval doen richting de belegeraars. Op het weerplein werd lange tijd een paardenmarkt gehouden. Het Weerplein, dat loopt van de Peperstraat tot de Schoolstraat/Achter de Muur, staat in de volksmond bekend als "Het Poeleplein".

Aan de zuidzijde 'door de oude Poelepoort' de voormalige Koperslagersgang; aan de noordzijde (40) de Schiemakersgang. Op nummer 30 staat een pand dat altijd een van de overige panden in de Poelestraat afwijkende bestemming heeft gehad: het voormalige Concerthuis, dat in 1769 gesticht is als concertzaal en dat, toen het concerthuis in handen kwam van vrijmetselaar Riedel, gedeeltelijk verbouwd werd om als vrijmetselaarstempel te dienen voor de loge L'Union Provinciale. Na 1840 kwam het in gebruik voor vergaderingen en bijeenkomsten; sinds 1967 is het in gebruik als bioscoop.

Tussen de nummers 14 en 12 (het voormalige hotel Hofmann) loopt een steeg, met aan het einde van de steeg de Engelenpoort. Deze gaf toegang tot de Naberpassage en vormt vanaf eind 2020 een doorgang naar de Nieuwe Markt.

De Poelestraat is tegenwoordig bekend om cafés als Grand Café Time Out, 't Vaatje, De Brasserie en het terras, de kroegen om "Het Poeleplein": De Negende Cirkel en Ome Ko.

Monumenten bewerken

In de Poelestraat staan tien panden die zijn aangewezen als rijksmonument. Daarnaast genieten 17 panden bescherming als gemeentelijk monument. Even nummers bevinden zich aan de noordzijde, oneven aan de zuidzijde. De nummering begint vanaf de Grote Markt.

Adres Bouwjaar Beschrijving Monument Foto
Poelestraat 3 1898 Pand, drie bouwlagen onder platdak met voor- en zijschild GM 103088  
Poelestraat 5 1880, winkelpui 1905 Woonhuis met een winkelpui in art nouveau stijl van P.M.A. Huurman GM 103089  
Poelestraat 8 Begin 17e eeuw RM 18665  
Poelestraat 9 14e eeuw
Huidige pand eind 18e, begin 19e eeuw
Bedrijfspand met bovenwoning, zadeldak met voorschild en topgevel. GM 106314  
Poelestraat 10 13e/14e eeuw, meermalen verbouwd GM 106315  
Poelestraat 11 1890 Winkelpand met bovenwoning, thans café RM 486150  
Poelestraat 12 1935, Architect:A.J. Feberwee Voormalig hotel Hofmann, ontworpen in stijl nieuwe zakelijkheid, in de steeg naast het hotel de Engelenpoort RM 486170  
Poelestraat 14 Voorhuis 13e-eeuws
Achterhuis 16e-eeuws
RM 18666  
Poelestraat 17 Oorspronkelijk 16e eeuw
In huidige vorm 1885
RM 486156  
Poelestraat 19 Voorhuis 16e eeuw ,
Achterhuis 16e/17e eeuw
GM 103092  
Poelestraat 24 Oorspronkelijk 16e-eeuws
Meermalen verbouwd
Diep onderkelderd huis, twee bouwlagen met zadeldak. Sporen van bomschade (Bommen Berend?) in de kap. GM 103112  
Poelestraat 25 Van oorsprong middeleeuwen
19e-eeuwse lijstgevel
De Negende Cirkel, hoek Poelestraat/Peperstraat, GM 103095  
Poelestraat 28 Voorhuis 16e eeuw
Achterhuis 17e eeuw
GM 103113  
Poelestraat 29 RM 18664  
Poelestraat 30 Voorhuis 15e, mogelijk 14e eeuw;
Achterhuis 16e eeuw,
In 17e eeuw een tweede achterhuis.
Concerthuis GM 103114  
Poelestraat 33 1870 Pand drielaags en mezzanino op het voorhuis, dwarsgeplaatst schilddak GM 103098  
Poelestraat 34 16e eeuw Voorhuis, tweelaags met hoge borstwering en steil zadeldak, twee achterhuizen. GM 103116
Poelestraat 37 18e-eeuws Blokvormig, geheel onderkelderd pand met hoog schilddak. RM 454134  
Poelestraat 38 16e/17e eeuw Hoekpand Poelestraat/Schoolstraat RM 486313  
Poelestraat 40 rond 1865 Gebouwd als porseleinwinkel De Stad Maastricht, hoek Poeleplein/Schoolstraat GM 106315  
Poelestraat 41 1936 Bedrijfspand in stijl nieuwe zakelijkheid ontworpen door Kazemier & Tonkens GM 103102  
Poelestraat 44 begin 17e eeuw Winkel-woonhuis met acherliggend pakhuisje, stond oorspronkelijk direct buiten de Poelepoort. GM 103118  
Poelestraat 45 17e eeuw, winkelpui 1903 Bedrijfspand, oorspronkelijk woonhuis uit de 17e eeuw. Jugendstil-winkelpui ontworpen door A.Th. van Elmpt GM 103103  
Poelestraat 47 16e eeuw Oorspronkelijk woonhuis, direct ten oosten van oude stadsgracht die in 17e eeuw werd gedempt. De strook waarop nr 47 waarschijnlijk in 15e eeuw bij de stad getrokken en in 16e eeuw bebouwd. GM 103105  
Poelestraat 50-52 17e eeuw Dubbelhuis in 19e eeuw samengevoegd, nu vijf traveeën breed, tweelaags onder schilddak GM 103121
Poelestraat 54 Woonhuis met verdieping onder zadeldak RM 18667  
Poelestraat 55 1898 Oorspronkelijk pakhuis voor koffiehandel van H. Smith, sinds 1980 Horeca-functie RM 486163  
Zie de categorie Poelestraat van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.