Pieterpad

langeafstandswandelroute in Nederland

Het Pieterpad (LAW 9) voert van Pieterburen nabij de Groningse Waddenkust naar de Sint-Pietersberg bij Maastricht en heeft een lengte van 501 kilometer, onderverdeeld in 26 etappes.[1] Het is de bekendste langeafstandswandelroute van Nederland.[2] De route voert door de meest uiteenlopende landschappen en wordt onderhouden door Nivon.

Pieterpad
Pieterpad
Pad LAW 9
Uitgave Nivon
ISBN 978-9491142055 (deel I)
978-9491142086 (deel II)
Kenmerken
Van Pieterburen
Naar Sint-Pietersberg
Lengte 501 km
Verbindingen Drenthepad, Graafschapspad, Krijtlandpad, Lingepad, Maarten van Rossumpad, Maas- en Peelliniepad, Maasduinen-Nierspad, Maas-Swalm-Nettepad, Marskramerpad, Noaberpad, Overijssels Havezatenpad, Pelgrimspad, Streekpad Nijmegen, Wad- en Wierdenpad, wandelroute GR5

Pieterpad
Pieterpad
KBHFa Pieterburen
STR Eenrum
HST Winsum
STR Alinghuizen
STR Garnwerd
STR Wierumerschouw
hSTRae Van Starkenborghkanaal
HST Groningen
hSTRae Noord-Willemskanaal
STR Haren
STR Glimmen
STR Midlaren
HST Zuidlaren
STR Gasteren
HST Rolde
HST Anderen
HST Schoonloo
HST Sleen
STR Holsloot
STR Dalerveen
HST Coevorden
STR Gramsbergen
STR Ane
hSTRae Vecht
HST Hardenberg
hSTRae Vecht
STR Rheeze
HST Ommen
STR Nieuwebrug
STR Lemele
HST Hellendoorn
HST Holten
HST Laren
hSTRae Twentekanaal
HST Vorden
STR Linde
STR Varssel
HST Zelhem
STR IJzevoorde
hSTRae Oude IJssel
HST Braamt
STR Hoch-Elten Vlag van Duitsland
STR Spijk
STR Tolkamer
TRAJEKT Rijn
HST Millingen aan de Rijn
STR Leuth
STR Zyfflich Vlag van Duitsland
STR Beek
HST Groesbeek
STR Ottersum
HST Gennep
STR Afferden
TRAJEKT Maas
HST Vierlingsbeek
STR Holthees
STR Smakt
STR Wanssum
STR Meerlo
HST Swolgen
STR Lottum
STR Grubbenvorst
TRAJEKT Maas
STR Velden
HST Venlo
STR Tegelen
HST Swalmen
STR Boukoul
STR Roermond
STR Melick
STR Sint Odiliënberg
HST Montfort
STR Echt
STR Susteren
STR Isenbruch Vlag van Duitsland
STR Millen Vlag van Duitsland
HST Sittard
STR Windraak
STR Puth
STR Spaubeek
STR Groot-Haasdal
HST Strabeek (Valkenburg)
STR Berg
STR Terblijt
STR Bemelen
STR Maastricht
hSTRae Maas
KBHFe Sint Pietersberg

Het Pieterpad is in het veld gemarkeerd met de internationaal bekende wit-rode merktekens van langeafstandswandelpaden (LAW) en staat in detail beschreven in twee wandelgidsen die worden uitgegeven door Nivon. Er zijn diverse mobiele wandelapps beschikbaar, waarin alle Pieterpadetappes zijn opgenomen (soms inclusief uitvoerige beschrijving) en die met gebruikmaking van GPS de wandelaar behoeden van de route af te geraken. Op de Sint-Pietersberg sluit het Pieterpad aan op de Europese wandelroute GR5, die tevens onderdeel is van wandelroute E2. De GR5, die via de Ardennen en de Franse Alpen naar Nice loopt, is een van de populairste internationale wandelpaden voor Nederlandse wandelaars.

Geschiedenis bewerken

Het pad is ontworpen door de Tilburgse Toos Goorhuis-Tjalsma en de Groningse Bertje Jens uit onvrede over het gebrek aan langeafstandswandelpaden in Nederland. Van 1978, toen Jens met pensioen ging, tot 1983 maakten de vriendinnen tal van wandelingen om de route uit te stippelen. Ze maakten gebruik van bestaande wandelpaden, waarbij het uitdokteren van de beste verbinding tussen twee paden soms dagen kostte. In 1983 werd het Pieterpad halverwege in Vorden officieel in gebruik genomen.

Op 21 april 2006 is er in Vorden een bronzen plaquette onthuld als eerbetoon aan beide dames. Ook in de boswachterij het Sleenerzand bevindt zich een monument met plaquette ter ere van de ontwerpers van de wandelroute. Het Pieterpad wordt onderhouden door een werkgroep, onder aanvoering van Maarten Goorhuis (zoon van Toos Goorhuis) en fotograaf Wim van der Ende.

Nivon had in 2009 250.000 gidsen van het Pieterpad verkocht. Op basis van de ervaring dat elke gids gemiddeld door vier personen wordt gebruikt, becijferde de vereniging dat er toen al ongeveer een miljoen mensen het Pieterpad hebben bewandeld.[3]

Wijzigingen bewerken

In de loop van de tijd zijn er heel wat wijzigingen in het tracé van het pad gekomen. Deze wijzigingen kunnen voortkomen uit veranderingen in het landschap zelf, zoals de aanleg van de A73. Belangrijker voor de wandelaar zijn echter die wijzigingen waarbij vanuit landschappelijk oogpunt naar mooiere routes is gezocht. Er zijn door natuurontwikkeling nieuwe mogelijkheden bij gekomen, zodat de route meer over onverharde paden gaat. Met de herdenking van het 25-jarig bestaan van het pad op 25 oktober 2008 in Vorden werd een vernieuwd noordelijk tracé (deel I) gepresenteerd. In 2010 volgde het vernieuwde zuidelijke tracé (deel II).

Op de officiële website wordt aangegeven welke (tijdelijke) wijzigingen er in de route zijn (in afwijking van de laatste editie van de officiële gids).

In 2016 werd het eindpunt van het Pieterpad op de Sint-Pietersberg verplaatst van een weinigzeggende groevewand naar het nieuwe uitzichtplatform dat uitkijkt over de ENCI-groeve.[4]

In 2023, ter ere van het 40-jarig bestaan van het Pieterpad, heeft Natuurmonumenten een herkenbaar eindpunt ontworpen en geplaatst bij de ENCI-groeve. Wandelaars kunnen hier een selfie maken vanaf de Sint-Pietersberg.[5]

Etappes bewerken

etappe van naar lengte (km)
1 Pieterburen Winsum 11,8
2 Winsum Groningen 21,4
3 Groningen Zuidlaren 20,8
4 Zuidlaren Rolde 17,2
5 Rolde Schoonloo 17,9
6 Schoonloo Sleen 23,8
7 Sleen Coevorden 21,3
8 Coevorden Hardenberg 19,0
9 Hardenberg Ommen 20,8
10 Ommen Hellendoorn 20,8
11 Hellendoorn Holten 15,5
12 Holten Laren 15,0
13 Laren Vorden 13,5
14 Vorden Zelhem 16,8
15 Zelhem Braamt 17,3
16 Braamt Millingen aan de Rijn 23,7
17 Millingen aan de Rijn Groesbeek 20,2
18 Groesbeek Gennep 14,4
19 Gennep Vierlingsbeek 18,2
20 Vierlingsbeek Swolgen 23,0
21 Swolgen Venlo 20,6
22 Venlo Swalmen 22,5
23 Swalmen Montfort 21,1
24 Montfort Sittard 23,4
25 Sittard Strabeek 21,8
26 Strabeek Sint-Pietersberg 17,0

De afstanden zijn afkomstig van de officiële digitale GPX routebestanden van Nivon (juli 2021).

Afbeeldingen bewerken

Trivia bewerken

  • Boven de Bergen is een Nederlandse film die speelt tegen de achtergrond van een wandelvakantie langs het Pieterpad. De film is geproduceerd in 1992 en is geregisseerd door Digna Sinke.
  • In 2005 verscheen de thriller Moord op het Pieterpad van Gebr. Wagenaar (pseudoniem van het schrijversduo Gert Jan de Vries en Auke Leistra). Het verhaal speelt zich af rond de etappeplaats Vorden, waar de biograaf van de dichter Staring wordt vermoord.
  • In de VPRO-serie Dwars door de Lage Landen uit 2022 legden de Belgische tv-maker Arnout Hauben en zijn vrienden Philippe Niclaes en Ruben Callens het Pieterpad af na eerst van Oostende naar Maastricht te zijn gewandeld.

Externe link bewerken

Zie de categorie Pieterpad van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.