Ouwehands Dierenpark

dierentuin in Rhenen, Nederland

Ouwehands Dierenpark is een dierentuin in Rhenen in de Nederlandse provincie Utrecht. Het is gebouwd op de Laarschenberg aan de oostzijde van de stad.

Ouwehands Dierenpark
Ouwehands Dierenpark
Geopend 1932
Locatie Rhenen, Nederland
Oppervlakte 22 hectare
Coördinaten 51° 57′ NB, 5° 35′ OL
Lid van EAZA, NVD
Thema Europese en exotische diersoorten;
Berenbos
Website

Geschiedenis bewerken

De oprichter van het park, Cor Ouwehand, was vanuit Rotterdam naar Rhenen gekomen om daar een sigarenfabriek te beginnen. Hij besloot daar echter mee te stoppen en begon in 1919 op de Grebbeberg een houderij van bijzondere kippenrassen. In die periode bezochten veel agrariërs deze boerderij. Veel van hen kwamen echter niet voor de exotische kippenrassen, maar voor de andere dieren die er ook leefden zoals: wasberen, pauwen en fazanten.

In de jaren dertig ging het niet goed met de kippenhouderij. De bijzondere dieren in het park trokken overigens nog steeds bezoekers. Ouwehand besloot daarom de kippenfarm om te bouwen tot dierentuin. Hij bezocht verschillende tuinen in Europa om te zien hoe hij zijn bedrijf het beste kon inrichten. Ouwehands Dierenpark werd op 18 juni 1932 geopend voor het publiek.

Tweede Wereldoorlog en daarna bewerken

Beelden uit Ouwehands dierenpark (bioscoopjournaal van 22 juni 1937 ter gelegenheid van het 5-jarig jubileum)
 
Een van de Afrikaanse olifanten
 
Jonge Borneose orang-oetan in het touwencomplex, september 2006
 
Niet alle beren in het bos zijn echt
 
Koraalduivel in het aquarium
 
Pelikaan
 
Giraffe

Het park werd een succes en trok veel bezoekers. In 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werd bij de Slag om de Grebbeberg een groot deel van de dierentuin verwoest. De gevaarlijk geachte dieren moesten op last van het Nederlandse leger worden afgemaakt om te voorkomen dat zij zouden ontsnappen bij een voltreffer op het dierenpark, en omdat de eigenaar de schietvaardigheid van zichzelf meer vertrouwde dan die van de soldaten, besloot hij zelf deze taak op zich te nemen. Doordat de schadeherstelbetalingen tot 1953 op zich lieten wachten, kwam de wederopbouw slechts moeizaam op gang. In 1950 overleed de oprichter. Zijn zoon Bram Ouwehand en diens zwager Joop Baars kregen toen de leiding over het park.

In de jaren daarna is de grootte van het terrein ruim verdubbeld tot 22 hectare. Veel dieren hadden meer ruimte nodig en het park mocht van de gemeente niet meer verder uitbreiden. Een aantal diersoorten zoals de nijlpaarden, de olifanten, de gorilla's en de chimpansees, moest uit het park verdwijnen. Eind jaren negentig was het park nagenoeg failliet en was het bezoekersaantal teruggelopen tot minder dan een half miljoen.[1] Zakenman en multimiljonair Marcel Boekhoorn kocht de dierentuin in 2000. Hij investeerde stevig in nieuwe verblijven voor leeuwen, tijgers, ijsberen en olifanten, overdekte speeltuinen en een nieuw restaurant.

Plaatsbeschrijving bewerken

(Deze plaatsbeschrijving is in dezelfde volgorde als de gegeven route op de plattegrond)

Nog voor de ingang, zijn er een aquarium voor koi-karpers, een volière met goudfazanten en een verblijf voor ringstaartmaki’s te zien. Na de ingang zijn rechts een aantal volières met verschillende soorten neushoornvogels te zien. Als je daarna in noordelijke richting verder gaat is daar een gebied, dat Umkhosi heet, te vinden. Dit is een Afrikaans gebied. Hier bevinden zich mandrillen, stokstaartjes, wrattenzwijnen, grijze kroonkraanvogels, vosmangoesten, witte leeuwen, bongo's, zebra's, addaxxen en een verblijf met rothschildgiraffen, een kordofangiraffe, helmparelhoenen en struisvogels. Ook hoort bij Umkhosi een huis, waarin zich de binnenverblijven van de bongo's en mandrillen bevindt en een volière met diverse Afrikaanse vogels, zoals de Von der Deckens tok. Tussendoor zijn ook Siberische tijgers te zien, deze horen echter niet bij het gebied.

Als Umkhosi verlaten wordt, komt men terecht bij het aquarium en daarna in een volière met koningsgieren, rode wouwen en monniksgieren. Nog voordat men in het gebied Pandasia is, kunnen er al dieren uit China worden ontdekt, namelijk de nevelpanters, withandgibbons en Roloway meerkatten. Daarna begint Pandasia. Hier bevinden zich twee grote verblijven voor de reuzenpanda's, één verblijf voor elk. Ook is er een verblijf voor kleine panda's en Chinese muntjaks. Daarnaast is er een klein huisje, waarin zich in de loop van de tijd verschillende zeer bijzondere dieren hebben gevestigd. Zo zaten er vroeger spookdiertjes en zijn er tegenwoordig kleine plompe lori's en gevlekte koeskoesen te vinden. Een verblijf dat ook Aziatisch is, maar niet bij Pandasia hoort is voor jaks. Naast de jaks zit het verblijf van de wolvarkens, waar voorheen stekelvarkens zaten.

Daarna volgt het Berenbos, met Europese bruine beren en Europese wolven. Voor het Berenbos zit een gebied dat Expeditie Berenbos heet, met een doolhof. Er wordt in zuidelijke beweging verder gelopen en men komt aan bij het verblijf van de maleise beren, hierna volgen twee verblijven voor ijsberen. Vervolgens gaat de route iets naar het noorden en zijn er verschillende volières, met onder andere de bateleur. Een verblijf met Afrikaanse olifanten en penseelzwijnen volgt. Tegenover de olifanten ligt een verblijf voor humboldtpinguïns. Naast het pinguïnverblijf is een ruime volière, waar je als bezoeker doorheen kunt, met de naam het Wad. Hierin leven onder andere de gewone zeehond en de aalscholver. Aan het wad vast zit ook nog een verblijf voor zadelbekooievaars. De route vervolgt zich naar het verblijf voor bonobo's. Dit ligt naast de kinderboerderij. En van de tamme dieren van de kinderboerderij ga je naar wilde dieren in RavotAapia, zoals kleinklauwotters, doodshoofdaapjes en prairiehondjes. Na een verblijf voor rendieren en een verblijf voor Borneose orang-oetans is er een tropische kas voor Aldabra reuzenschildpadden. Langs verblijven voor berberapen en sneeuwuilen kom je weer bij een Aziatisch verblijf in de buurt van Pandasia voor Maleise bonte marters. Daarna kom je terug bij de ijsberen. Tegenover de ijsberen zijn Europese flamingo's te zien.

In Ouwehands dierenpark is er ook een zeeleeuwenshow te zien. Daarnaast is er een buitenverblijf voor Californische zeeleeuwen. Dit verblijf ligt naast het verblijf van de withandgibbons, die op een eiland leven. Op een stuk land voor het water, maar ook in het water, leven roze pelikanen. Naast dit verblijf is een volière met cubaanse flamingo's en rode ibissen. Daarna gaat de route terug richting de uitgang, maar niet zonder iets nieuws te bezoeken. Eerst kom je bij Gorilla-adventure. Een groot gebouw, met daarin een verblijf voor onder andere westelijke laaglandgorilla's en Roloway meerkatten. Daarnaast kunnen kinderen in het gebouw zich vermaken in speeltoestellen. Daarna zijn er volières met diverse toekans te zien. Ook worden twee huizen bezocht. De eerste is het Ori-huis. Met het binnenverblijf van de orang-oetan's, maar ook nieuwe dieren, zoals pythons. Het tweede huis heet Urucu, dat dieren uit het tropische regenwoud van Zuid-Amerika huisvest, zoals pijlgifkikkers, groene leguanen, goudkopleeuwaapjes en geelvleugelara's.

Het berenbos bewerken

Ouwehands Dierenpark was het eerste dierenpark in Europa met een berenbos. Het is opgezet als een veilig heenkomen voor bruine beren die in hun bestaan worden bedreigd. De meeste van deze beren waren, voordat ze in Ouwehands Dierenpark kwamen, dansbeer, circusbeer of beren die gebruikt werden voor de jachtfok. Het publiek kan via een loopbrug de beren bekijken zonder dat de dieren gestoord of in hun bewegingsvrijheid belemmerd worden. Het 2 hectare grote gebied is in 1993 in gebruik genomen.

Bij het bos zijn enkele educatieplekken waar kinderen op een moderne wijze meer te weten kunnen komen over de bruine beer.

Pandasia bewerken

In 2017 werd Pandasia geopend, een verblijf voor twee reuzenpanda's, Wu Wen en Xing Ya.[2] Tijdens een staatsbezoek van koning Willem-Alexander aan China werd door de Chinese autoriteiten toegezegd dat Nederland de twee panda's te leen zou krijgen.[3] Nadat Chinese inspecteurs het verblijf in januari 2017 goedkeurden, arriveerden de panda's op 12 april 2017 in Nederland. Na een periode van quarantaine zijn ze sinds 30 mei 2017 voor het publiek te zien. Ze mogen alleen voor nakomelingen zorgen als China hiervoor toestemming geeft. Zodra er groen licht komt uit China, houdt een speciaal daarvoor opgeleid team de panda's non-stop in de gaten. Een vrouwtiespanda is maar drie dagen per jaar vruchtbaar, dus een goede timing is cruciaal om voor voortplanting te kunnen zorgen. Zodra er tekenen zijn van een mogelijke vruchtbare periode en dit met hormoonmetingen en urine is bevestigd, worden de beide panda's bij elkaar gezet. Hiervoor wordt urine gebruikt die dan in de verblijven wordt verspreid, bij Xing Ya urine van Wu Wen en vice versa. Op deze manier worden de panda's door elkaars urine geprikkeld om bij elkaar te komen. Op dat moment wordt gehoopt op een paring en als deze heeft plaatsgevonden is het afwachten of deze succesvol is. Dit moet dan later blijken. De bezoekers worden op het moment van de paring gewaarschuwd dat de panda's mogelijk niet te zien zijn. Dit gebeurt met behulp van een bord met de tekst "De reuzenpanda's zijn mogelijk niet te zien vanwege paartijd"[4] [5]Op 1 mei 2020 werd de eerste nakomeling geboren, Fan Xing. Zij is in september 2023 naar China vertrokken om daar weer ingezet te worden voor de fokkerij. Het meedoen aan dit fokprogramma en vooral aan de verplichte reclamecampagne voor China is niet onomstreden.[6]

Light Nights Festival bewerken

Van half oktober t/m januari vindt in Ouwehands Dierenpark jaarlijks het Light Nights Festival plaats. Verspreid over het dierenpark zijn in deze periode 42 lichtsculpturen te zien. Het festival heeft elk jaar een ander thema. Voor het festival kunnen aparte tickets worden gekocht, maar het kan ook worden gecombineerd met een gewoon dierentuinbezoek.

Geschiedenis in jaartallen bewerken

  • 1932 - Ouwehands Dierenpark wordt geopend
  • 1940-1945 - Oorlogsjaren, een aantal dieren verblijft tijdelijk op een boerderij bij Doorn
  • 1978 - Aquariumgebouw wordt geopend
  • 1985 - Orihuis (mensapenhuis) wordt geopend
  • 1999 - Het Berenbos wordt in gebruik genomen
  • 1995 - Aziatische olifanten krijgen een verblijf tegenover de kinderboerderij
  • 1997 - Het Tijgerbos wordt geopend, de olifanten moeten weg
  • 1998 - Het Lapse land met rendieren, zeearenden en uilen wordt geopend
  • 1999 - Waterland (een beververblijf) wordt geopend; inmiddels is dat weer weg
  • 2000 - Neus aan neus (met ijsberen) en Apen op stelten (met orang-oetans) worden geopend
  • 2001 - Urucu (Amazonekas met papegaaien en terraria) wordt geopend, ook komen er witte leeuwen
  • 2003 - Ravot Aapia (de grootste Europese speeljungle) wordt geopend
  • 2004 - Start van ZOOP
  • 2005 - Umkhosi (Afrikaanse speeltuin met Afrikaanse dieren) wordt geopend
  • 2006 - Twee Afrikaanse olifanten worden aan de menagerie toegevoegd
  • 2007 - Bij het 75-jarig bestaan wordt bij het olifantenverblijf een mannetjesperk geopend
  • 2009 - Een nieuw verblijf voor de humboldtpinguïns naast het ijsberenverblijf
  • 2011 - Een nieuw zeeleeuwentheater wordt opgeleverd
  • 2013 - Gorilla Adventure wordt geopend
  • 2014 - Het vernieuwde Berenbos wordt geopend
  • 2015 - Een nieuw sidderalenaquarium wordt toegevoegd. Het grootste in zijn soort in Europa.[7]
  • 2017 - Opening van Pandasia op de plek waar voorheen de pelikanen huisden.
  • 2018 - Een nieuwe volière voor sneeuwuilen naast de ijsberen. Een nieuwe volière voor rode ibissen en rode flamingo’s naast de roze pelikanen.
  • 2019 - Een buitenverblijf voor de goudkopleeuwaapjes, een nieuwe volière voor de kroonkraanvogels naast het giraffenhuis, een nieuwe tropische kas voor Aldabra reuzenschildpadden.
  • 2020 - Pandajong Fan Xing wordt geboren.[8]
  • 2021 - Nieuw bonoboverblijf, naast de Afrikaanse olifanten en Ravot Aapia.

Televisie bewerken

De Evangelische Omroep heeft in de jaren negentig van de twintigste eeuw het derde en laatste seizoen van Benjamin Ben in Ouwehands opgenomen.

Ook het kinderprogramma ZOOP werd in deze dierentuin opgenomen. Deze televisieserie werd vanaf 2004 uitgezonden bij jeugdzender Nickelodeon. Op basis van de serie werd een aantal bioscoopfilms gemaakt: Zoop in Afrika (2005), Zoop in India (2006) en Zoop in Zuid-Amerika (2007). Deze zijn gedeeltelijk in het park opgenomen. In juli 2023 kwamen de oud-hoofdrolspelers na bijna twintig jaar weer bij elkaar in Ouwehands Dierenpark in de televisiespecial ZOOP: De Reünie.[9]

Van 2013 tot 2017 werd in Ouwehands het RTL-programma De Jungleclub opgenomen.

In 2019, 2020 en 2022 werd hier het programma Het echte leven in de dierentuin opgenomen dat werd uitgezonden op NPO 1. Het derde en het vijfde seizoen van dit programma werden hier echter niet opgenomen. Voor deze seizoenen werd gekozen voor een andere dierentuin, Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Het zesde seizoen werd in beide dierentuinen opgenomen.

Trivia bewerken

  • Ouwehands Dierenpark was (hoofd) shirtsponsor van voetbalclub NEC in het seizoen 2017/18.
  • Gedurende enige tijd heeft er in Nederland een popgroep bestaan, gevormd rond Hans Vandenburg (bekender geworden met de groep Gruppo Sportivo), met de naam 'Ouwe Hans Dierenpark'. Op uitdrukkelijk verzoek van het dierenpark is later de naam van de popgroep gewijzigd, en wel in 'Hans Vandenburgs Dierenpark'.

Externe link bewerken

Zie de categorie Ouwehands Dierenpark van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.