Otjiwarongo-bekken

(Doorverwezen vanaf Otjiwarongo-bassin)

Het Otjiwarongo-bekken is een bekken in Namibië dat onderdeel uitmaakt van de Karoo Supergroup. Het omvat geologische formaties uit de tijdvakken Trias en Jura. Fossielen van onder meer dinosauriërs en synapsiden zijn gevonden in het Otjiwarongo-bekken.

Locatie en geologie bewerken

Het Otjiwarongo-bekken ligt in het Waterberg Plateau Park in het noordcentrale deel van Namibië. Het omvat de Omingonde-formatie uit het Midden-Trias (245-235 miljoen jaar geleden) en de bovenliggende Etjo-formatie uit het Vroeg-Jura (200-190 miljoen jaar geleden).

Fauna bewerken

Omingonde-formatie bewerken

De eerste vondsten uit de Omingonde-formatie werden in 1973 beschreven. De meeste gevonden fossielen zijn echter in relatief slechte staat. Vergelijkbare fossielen van andere locaties zijn over het algemeen beter. De Omingonde-formatie bestaat uit drie lagen.

De onderste laag dateert uit het Vroeg-Anisien en correleert met Subzone B van de Cynognathus Assemblage Zone van de Zuid-Afrikaanse Beaufortgroep. In deze laag zijn de fossielen van de cynodonten Cynognathus crateronotus, Diademodon tetragonus en Trirachodon sp. gevonden. Naast deze cynodonten zijn in deze laag van Omingonde-formatie ook fossielen gevonden van de herbivore therocephaliër Microgomphodon oligocynus, de dicynodonten Dolichuranus primaevus en Kannemeyeria lophorhinus, de archosauriër Erythrosuchus africanus en een niet nader te classificeren amfibie uit de Mastodonsauridae.

De middelste laag dateert uit het Laat-Anisien en correleert met Subzone C van de Cynognathus Assemblage Zone, de Manda-formatie in Tanzania en de Argentijnse formaties Río Seco de la Quebrada en Cerro de las Cabras in het San Rafael-bekken. In deze laag zijn de fossielen van de cynodonten Aleodon sp., Luangwa sp., ?Massetognathus en Titanogomphodon crassus gevonden.

De bovenste laag van de Omingonde-formatie dateert uit het Vroeg-Ladinien en correleert met de Argentijnse Chañares-formatie in het Ischigualastobekken en de Dinodontosaurus Assemblage Zone van de Braziliaanse Santa Maria-formatie. In deze laag zijn de fossielen van de cynodont Chiniquodon sp., de dicynodont Stahleckeria potens en de rauisuchiër Etjosuchus gevonden. Chiniquodon en Stahleckeria waren voorheen alleen bekend van Zuid-Amerikaanse vondsten. De fossielen uit de bovenste laag van de Omingonde-formatie zijn de enige zekere fauna uit het Ladinien van continentaal Afrika.

De overeenkomsten in fauna tussen zuidelijk Afrika en Zuid-Amerika wijst er op dat beide gebieden in het Midden-Trias biogeografisch verbonden waren via aaneenliggende laaglandgebieden zonder grote ecologische, klimatologische en/of fysieke barrières. De afzettingen van de Omingonde-formatie geven ook inzicht in de ontwikkeling van het klimaat in het gebied. Aanvankelijk was het Otjiwarongo-bekken tijdens het Trias een gebied met een uitgebreid rivierensysteem en meren. Een groot deel van de formatie is afgezet onder semi-droge omstandigheden. Het bovenste deel van de Omingonde-formatie, tegen de overgang naar de Etjo-formatie, stamt uit een periode met woestijnen.

Overzicht bewerken

Formatie Laag Cynodonten Dicynodonten Overige therapsiden Archosauriërs Amfibieën
Omingonde-formatie bovenste laag (Vroeg-Ladinien) Chiniquodon omarurensis, Etjoia dentitransitus Stahleckeria potens (geen) Etjosuchus (geen)
middelste laag
(Laat-Anisien)
Titanogomphodon crassus, Aleodon sp.,
Luangwa sp.,
?Massetognathus sp.
(geen) (geen) (geen) (geen)
onderste laag (Vroeg-Anisien) Cynognathus crateronotus, Diademodon tetragonus, Trirachodon sp., Kannemeyeria lophorhinus,
Dolichuranus primaevus
Microgomphodon oligocynus Erythrosuchus africanus Mastodonsauridae indet.

Etjo-formatie bewerken

De eerste fossielen uit de Etjo-formatie werden al aan het begin van de twintigste eeuw gevonden en beschreven door de Duitse paleontoloog Friedrich von Huene in 1925. In 1999 werd een fossiel van de prosauropode Massospondylus carinatus gevonden. Daarnaast zijn ook voetafdrukken van Massospondylus, "Syntarsus" en een ceratosauriër gevonden in het Otjiwarongo-bekken bij Otjihaenamaparero. De regio had tijdens het Vroeg-Jura een droog klimaat, vergelijkbaar met dat van de huidige Namib-woestijn, met verspreid periodieke kleine meertjes en rivieren tussen de zandduinen van de zandwoestijn.

Zie ook bewerken