Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2013

De eenentwintigste verkiezingen van de Nationalrat, het parlement van Oostenrijk, vonden op 29 september 2013 plaats.

Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2013
Datum	29 september 2013
Land	Oostenrijk
Te verdelen zetels	183
Opkomst	74,91% (−3,9%)
Resultaat
Partij	​ Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPÖ)
Stemmen Percentage Zetels	1.258.605 26,82% (−2,4%) 52 (−5)
Partij	​ Österreichische Volkspartei (ÖVP)
Stemmen Percentage Zetels	1.125.876 23,99% (−2%) 47 (−4)
Partij	​ Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ)
Stemmen Percentage Zetels	962.313 20,51% (+3%) 40 (+6})
Nieuwe Bondskanselier	Werner Faymann (SPÖ)
Vorige Bondskanselier	Alfred Gusenbauer (2007-2008)
​ SPÖ ​ NEOS ​ TS ​ GRÜNE ​ FPÖ ​ ÖVP
Opvolging verkiezingen
← 2008     2017 →
Portaal    Politiek

Na een wetswijziging in 2007 is de parlementaire periode opgerekt van vier naar vijf jaar. Ook werd er een kiesdrempel van 4% ingevoerd waardoor het voor kleinere partijen moeilijker wordt om zetels in de Nationale Raad te veroveren.

Deelnemende partijen

Afbeelding		Partij	Ideologie	Lijsttrekker
		Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPÖ) (Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk)	Centrumlinks sociaaldemocratie, progressivisme	Werner Faymann (bondskanselier)
		Österreichische Volkspartei (ÖVP) (Oostenrijkse Volkspartij)	Centrumrechts christendemocratie, liberaal conservatisme	Michael Spindelegger (vicekanselier)
		Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ) (Vrijheidspartij van Oostenrijk)	Rechts rechts populisme, nationaal liberalisme, conservatisme	Heinz-Christian Strache
		Bündnis Zukunft Österreich (BZÖ) (Bond van de Toekomst voor Oostenrijk)	Rechts rechts populisme, nationaal liberalisme, conservatisme	Josef Bucher
		Die Grünen - Die Grüne Alternative (GRÜNE) (De Groenen - Het Groene Alternatief)	Centrumlinks groene politiek, progressivisme	Eva Glawischnig-Piesczek
		Team Stronach (TS)	Rechts Euroscepsis, liberalisme, populisme	Frank Stronach
		NEOS - Das Neue Österreich und Liberales Forum (NEOS) (NEOS - Het Nieuwe Oostenrijk en Liberale Forum)	Centrum liberalisme, centrisme, Europeanisme	Matthias Strolz

Lijsttrekkers

• 
  Werner Faymann (SPÖ)
• 
  Michael Spindelegger (ÖVP)
• 
  Heinz-Christian Strache (FPÖ)
• 
  Eva Glawischnig (GRÜNE)
• 
  Frank Stronach (TS)
• 
  Matthias Strolz (NEOS)
• 
  Josef Bucher (BZÖ)

Peilingen

In alle peilingen voorafgaande aan de verkiezingen leidde de Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPÖ).

Peilingbureau/Bron	Datum	SPÖ	ÖVP	FPÖ	GRÜNE	Stronach	BZÖ	NEOS	PIRAT	KPÖ	Anderen
Gallup/Neos.eu[dode link]	23-09-2013	27%	23%	21%	14%	6%	3%	4%	1%	1%	-
OGM/Kurier	21-09-2013	27%	22%	21%	14%	6%	4%	4%	1%	1%	-
Market/Der Standard	20-09-2013	26%	23%	19%	15%	7%	4%	3%	1%	1%	1%
Gallup/Österreich	20-09-2013	27%	23%	20%	14%	7%	2.5%	3.5%	1%	1%	1%
Karmasin/Heute[dode link]	20-09-2013	27%	23%	21%	14%	7%	2%	3%	1.5%	1.5%	-
Hajek/ATV	19-09-2013	27%	23%	20%	15%	7%	3%	3%	1%	1%	1%
Meinunungsraum/Neos.eu[dode link]	19-09-2013	28%	24%	19%	15%	7%	2%	4%	-	-	1%
Market/Standard	15-09-2013	26%	22%	20%	15%	9%	3%	2%	1%	1%	1%
Spectra/Oberösterreichische Nachrichten	14-09-2013	26%	23%	20%	13%	9%	4%	1.5%	-	-	3.5%
Karmasin/Profil	14-09-2013	28%	25%	20%	15%	6%	2%	3%	-	-	1%
Gallup/Österreich[dode link]	13-09-2013	28%	25%	20%	15%	7%	1%	3%	1%	-	-
Gallup/Österreich	06-09-2013	28%	24%	19%	15%	8%	2%	2%	1%	1%	-
OGM/Kurier	31-08-2013	27%	24%	20%	15%	7%	3%	2%	1%	-	1%
Karmasin/Profil	31-08-2013	28%	24%	20%	15%	7%	2%	1%	-	-	3%
Market/Standard[dode link]	30-08-2013	26%	22%	19%	16%	9%	3%	2%	1%	1%	1%
Gallup/Österreich	30-08-2013	28%	23%	19%	15%	9%	2%	2%	1%	1%	-
Meinungsraum/NEWS	29-08-2013	27%	24%	19%	14%	8%	2%	3%	2%	-	1%
Spectra/Vorarlberger Nachrichten	24-08-2013	27%	25%	19%	14%	7%	3%	-	-	-	5%
Gallup/Österreich	23-08-2013	28%	24%	18%	15%	9%	2%	2%	1%	1%	-
Karmasin/Heute	23-08-2013	28%	25%	20%	15%	7%	1%	2%	1%	1%	-
Market/Standard	15-08-2013	26%	24%	18%	15%	9%	3%	2%	1%	1%	1%
IMAS/Kronen Zeitung	10-08-2013	27%	25%	20%	13%	9%	3%	-	-	-	3%
Karmasin/Profil	10-08-2013	28%	25%	18%	16%	7%	3%	-	-	-	3%
Gallup/Österreich	09-08-2013	28%	25%	17%	16%	8%	2%	2%	1%	1%	-
Meinungsraum/Neos.eu	08-08-2013	26%	24%	20%	13%	9%	2%	3%	2%	1%	-

Uitslag

De regeringspartijen SPÖ en ÖVP die samen een "Grote Coalitie" (Große Koalition) vormden, geleid door bondskanselier Werner Faymann (SPÖ) gingen achteruit: de SPÖ, de grootste coalitiepartner, verloor 5 zetels ten opzichte van 2008, terwijl de ÖVP van vicekanselier Michael Spindelegger 4 zetels moest inleveren. Het waren de slechtste resultaten in geschiedenis van de "Grote Coalitie" ooit. Met 99 zetels wist de coalitie haar meerderheid in de Nationale Raad nipt te behouden.

De grootste verliezer van de verkiezingen was echter niet de SPÖ of de ÖVP, maar de rechtse BZÖ die in 2005 door Jörg Haider (†2008) was opgericht als gematigde afsplitsing van de FPÖ. Alle 21 zetels die de partij in de Nationale Raad bezat gingen bij de verkiezingen verloren.

De grootste winnaars van de verkiezingen waren de rechts-populistische FPÖ, de centrumlinkse GRÜNEN, de liberale NEOS en het conservatief-liberale Team Stronach. De FPÖ en de GRÜNEN gingen respectievelijk 6 en 4 zetels vooruit. De FPÖ profiteerde met name van de teloorgang van de BZÖ, terwijl de GRÜNEN juist profiteerden van het verlies van de SPÖ. NEOS en Team Stronach waren twee nieuwkomers in de Nationale Raad en kregen vanuit het niets 9 en 11 zetels.

Nationale Raad

Partijen		Stemmen	Percentage	Zetels	Verschil
	Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPÖ)	1.258.605	26,82%	52	5
	Österreichische Volkspartei (ÖVP)	1.125.876	23,99%	47	4
	Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ)	962.313	20,51%	40	6
	Die Grünen - Die Grüne Alternative (GRÜNE)	582.657	12,42%	24	4
	Team Stronach (TS)	268.679	5,73%	11	NIEUW
	NEOS - Das Neue Österreich und Liberales Forum (NEOS)	232.946	4,96%	9	NIEUW
	Bündnis Zukunft Österreich (BZÖ)	165.746	3,53%	0	21
	Kommunistische Partei Österreichs (KPÖ)	48.175	1,03%	0	0
	Piratenpartei Österreichs (PIRAT)	36.265	0,77%	0	NIEUW
	Christliche Partei Österreichs (CPÖ)	6.647	0,14%	0	0
	Der Wandel (WANDL)	3.051	0,07%	0	NIEUW
	Sozialistische Linkspartei (SLP)	947	0,02%	0	0
	EU-Austrittspartei (EUSAUS)	510	0,01%	0	NIEUW
	Männerpartei (M)	490	0,01%	0	NIEUW
Ongeldige stemmen/ blanco stemmen		89.503	—	—	—
(opkomst 74,91%)		4.782.410	100%	183
Bron: Bondsministerie van Binnenlandse Zaken

Per deelstaat

Bondsland uitslagen in %	SPÖ	ÖVP	FPÖ	GRÜNE	TS	NEOS	BZÖ	KPÖ	Anderen
Burgenland	37.3	26.8	17.4	6.8	5.9	2.8	2.0	0.5	0.7
Karinthië	32.4	15.2	17.9	11.8	6.9	3.7	10.8	0.6	0.7
Neder-Oostenrijk	27.6	30.6	18.8	9.6	4.7	4.5	2.7	0.8	0.7
Opper-Oostenrijk	27.2	25.4	21.4	12.2	4.8	3.4	3.5	0.7	1.4
Salzburg	23.0	26.7	21.2	14.8	5.2	4.6	3.2	0.6	0.7
Stiermarken	23.8	20.9	24.0	10.6	10.0	3.9	3.9	1.8	1.1
Tirol	18.3	32.3	19.4	15.2	5.6	4.9	3.0	0.7	0.7
Vorarlberg	13.1	26.3	20.2	17.0	5.3	13.1	2.4	0.5	2.0
Wenen	31.6	14.5	20.6	16.4	3.9	7.6	2.4	1.7	1.3
Oostenrijk	26.8	24.0	20.5	12.4	5.7	5.0	3.5	1.0	1.0
Bron: Bondsministerie van Binnenlandse Zaken

Overzichtskaarten

Naar Partijsterkte

Coalitievorming

Zie Kabinet-Faymann II voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 9 oktober 2013 kreeg bondskanselier Werner Faymann (van de SPÖ) de opdracht van bondspresident Heinz Fischer om een nieuwe bondsregering te vormen. Een coalitie met de FPÖ sloot Faymann bij voorbaat uit. De ÖVP lag als coalitiepartner voor de SPÖ voor de hand en - hoewel er bij de SPÖ en de ÖVP er niet veel enthousiasme heerste voor het hervatten van de coalitie - de onderhandelingen over een nieuwe "Grote Coalitie" namen vrij kort na de verkiezingen hun aanvang. Na wat heen-en-weer getouwtrek trad de nieuwe bondsregering op 16 december 2013 in functie.

Zie ook

• Verkiezingen in Oostenrijk

Bronnen, noten en/of referenties

Oostenrijkse verkiezingen