Nonaanzuur

chemische verbinding

Nonaanzuur of pelargonzuur is een verzadigd vetzuur met als brutoformule C9H18O2. Nonaanzuur is een vloeibaar, olieachtig en onaangenaam ranzig geurend carbonzuur. Nonaanzuur is slecht oplosbaar in water, maar goed oplosbaar in ethanol. De zouten en esters van nonaanzuur worden pelargonaten of nonanoaaten genoemd. De triviale naam is afkomstig van Pelargonium, een plantengeslacht waarbij nonaanzuur in de bladeren voorkomt.

Nonaanzuur
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van nonaanzuur
Algemeen
Molecuulformule C9H18O2
IUPAC-naam nonaanzuur
Andere namen pelargonzuur
Molmassa 158,23802 g/mol
SMILES
CCCCCCCCC(=O)O
InChI
1S/C9H18O2/c1-2-3-4-5-6-7-8-9(10)11/h2-8H2,1H3,(H,10,11)
CAS-nummer 112-05-0
PubChem 8158
Wikidata Q369777
Beschrijving Kleurloze vloeistof met een ranzige geur
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Corrosief
Gevaar
H-zinnen H314
EUH-zinnen geen
P-zinnen P280 - P305+P351+P338 - P310
EG-Index-nummer 203-931-2
LD50 (ratten) > 5000 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vloeibaar
Dichtheid 0,91 g/cm³
Smeltpunt 12 °C
Kookpunt 255 °C
Dampdruk 4 Pa
Goed oplosbaar in ethanol
Slecht oplosbaar in water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Voorkomen bewerken

Nonaanzuur komt als ester voor in de bladeren van Pelargonium roseum, Ajania en Rubus, maar ook in hopolie, rozenolie, ooievaarsbek (geraniums) en in de menselijke huid. Nonaanzuur treedt op als metaboliet bij een aantal in water levende microben. Het kan synthetisch bereid worden door ozonolyse van erucazuur.

Toepassingen bewerken

Nonaanzuur wordt gebruikt bij de productie van smeermiddelen, alkydharsen en weekmakers. Ook wordt het gebruikt als een relatief milieuvriendelijk onkruidbestrijdingsmiddel. Uit nonaanzuur kunnen hydrotrope zouten gevormd worden.

Externe links bewerken