Nazareth (Maastricht)
Nazareth is een woonwijk in het noordoosten van de Nederlandse stad Maastricht. Het is een van de 44 officiële buurten van de gemeente Maastricht. Samen met Limmel wordt gewerkt aan de totstandkoming van een dubbelwijk met gedeelde voorzieningen.
| Buurt van Maastricht | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Kerngegevens | |||
| Gemeente | Maastricht | ||
| Wijk | Oost | ||
| Coördinaten | 50°52'4"NB, 5°43'18"OL | ||
| Oppervlakte | 128 ha. | ||
| Inwoners (2017) |
3.260[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 6222 | ||
| Buurtnummer | 09350403 | ||
| |||
Ligging en bevolkingssamenstelling Bewerken
De CBS-buurt Nazareth is onderdeel van de wijk Maastricht-Oost. De buurt ligt ingeklemd tussen de spoorlijn Aken - Maastricht en de autosnelweg A2. Aan de andere zijde van het spoor liggen de buurten Limmel, Beatrixhaven en Meerssenhoven. Aan de andere kant van de snelweg liggen Wittevrouwenveld en Amby. Aan de zuidkant grenst Nazareth aan Wyckerpoort, aan de noordkant aan de gemeente Meerssen.[2] Het noordelijk deel van de wijk is onderdeel van het Buitengoed Geul & Maas (voorheen Landgoederenzone Maastricht-Meerssen).
Nazareth heeft circa 3.250 inwoners. Het inkomensniveau ligt beneden het gemiddelde in Maastricht. De werkloosheid is er bovengemiddeld hoog, evenals het percentage bewoners dat afhankelijk is van een uitkering. Een meerderheid van de bewoners woont in een sociale huurwoning.[3]
_(cropped).jpg)
Geschiedenis Bewerken
Naamgeving Bewerken
Nazareth is genoemd naar een voormalige hoeve die daar ooit stond, die de naam droeg van Nazareth, de geboorteplaats van Jezus. De naam past binnen het rijtje van kastelen en landhuizen nabij het voormalige dorp Limmel: Jeruzalem, Bethlehem, Rome. De hoeve was omstreeks 1840 in het bezit van de familie Kerens, die ook het nabije kasteel Jerusalem bezat. Het is niet duidelijk wanneer de hoeve is verdwenen.
20e eeuw Bewerken
Aan de Kasteel Kessenichstraat 2 stond tot begin jaren 1980 het klooster Nazareth, oorspronkelijk hotel Bel Air geheten. Van 1904 tot 1981 was hier het klooster van de van oorsprong Franse zusters Ursulinen van Jezus (Ursulines de Jésus dites de Chavagnes). Het was de enige vestiging van de kloosterorde in Nederland, die hier ook bekend stonden als "Dochters van het Mensgeworden Woord" of "Zusters van Nazareth". De zusters hadden in Nazareth een bewaarschool, meisjesschool, internaat voor onder andere schipperskinderen, en hielden zich tevens bezig met bejaardenzorg. In 1982 werd het complex gesloopt en vervangen door wooneenheden.[4]
De huidige woonwijk Nazareth werd grotendeels tussen 1953 en 1956 gebouwd. De straten in Nazareth zijn, op een enkele uitzondering na, genoemd naar Limburgse kastelen.
21e eeuw Bewerken
Samen met Limmel, Wittevrouwenveld en Wyckerpoort werd Nazareth in 2007 door de minister voor Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar op de lijst van zogenaamde 'vogelaarwijken' gezet (met de verwarrende naam Maastricht-Noordoost). Het plan was om de 'probleemwijk' om te vormen tot 'prachtwijk', hetgeen anno 2022 (nog) niet gelukt is.[3]
De gemeente Maastricht, samen met diverse woningbouwcorporaties, was al eerder bezig Nazareth en andere buurten in dit deel van Maastricht nieuwe kansen te geven, maar door omstandigheden is daar in Nazareth nog weinig van terecht gekomen. Wel is aan het Miradorplein een nieuw buurthuis verrezen, zijn er starterswoningen gebouwd aan het Sareptaplein en kwamen er op het terrein van de gesloopte parochiekerk seniorenflats. Tegen de sloop- en nieuwbouwplannen in Nazareth-noord verrees bij de bewoners verzet, waarna de plannen werden uitgesteld.
De ondertunneling van de A2 en de ontwikkeling van het Geusseltgebied hebben eveneens gevolgen gehad voor Nazareth. Aanvankelijk zouden voor de bouw van de Koning Willem-Alexandertunnel de zogenaamde 'zaagtandflats' worden gesloopt, maar door het kiezen voor een dubbellaagse tunnel bleven de flats gespaard. De deels op het tunneldak aangelegde Groene Loper is naar het noorden toe verlengd en loopt langs Nazareth door tot in de landgoederenzone. Een nieuwe fiets- en voetgangersbrug, alsmede de bestaande Severenstraattunnel verbindt de buurt met het heringerichte Geusseltpark. Het positieve effect van de Groene Loper, zoals in de aangrenzende buurten Wyckerpoort en Wittevrouwenveld, bleef in Nazareth uit.[3]
Voorzieningen Bewerken
Centraal in de buurt liggen enkele winkels en horecagelegenheden. De al enige tijd buiten gebruik zijnde parochiekerk Antonius van Paduakerk is gesloopt en de parochie is samengevoegd met de Johannes de Doper-parochie in Limmel. De eigen basisschool is opgegaan in een nieuw integraal kindcentrum, gelegen in het Hoolhoesgebied op de grens van Limmel en Nazareth. Anno 2020 wordt dit gebied verder ontwikkeld met onder andere een buurtwinkelcentrum.
De scoutinggroep 'Titus Brandsma', gevestigd in de voormalige noodkerk, is al vanaf de jaren 1950 actief en is nog altijd een bloeiende vereniging.
De wijk is per openbaar vervoer (bus) goed bereikbaar.
Stedenbouw en architectuur Bewerken
De drukke Meerssenerweg loopt langs - en gedeeltelijk door - de buurt. De meeste huizen aan deze doorgaande weg dateren van vóór de bouw van de woonwijk. De 18e-eeuwse herenhoeve aan de Meerssenerweg nr. 11 is een rijksmonument. In 1478 staat dit huis bekend als "de hoge Swaen", eigendom van Vranck Doelman. Tot circa 1950 blijft de hoeve eigendom van de familie Doelman / Dolmans. Twee sluitstenen boven twee poorten wijzen daarop. De villa op Meerssenerweg 166 werd in 1909 gebouwd in opdracht van de familie Van Aubel-Dolmans. Tussen 1976 en 1991 was hier een abortuskliniek gevestigd.
De naoorlogse woonwijk Nazareth bestaat uit laagbouwflats en eengezinswoningen. De 'zaagtandflats' uit 1953 zijn een herkenningspunt langs de A2 voor veel Maastrichtenaren. De Antonius van Paduakerk werd in de periode 1959-61 gebouwd naar een ontwerp van H. van Groenendael. Van de gesloopte kerk resteren de campanile en het baptisterium, dat thans dienstdoet als devotiekapel.
In het noorden van de wijk begint de landgoederenzone. Op het landgoed Mariënwaard liggen het kasteelachtige landhuis La Grande Suisse en de villa La Petite Suisse (ook wel Villa Kanjel). Beide huizen behoorden toe aan Petrus Laurentius Regout en zijn nakomelingen. La Grande Suisse is oorspronkelijk 18e-eeuws, La Petite Suisse werd in 1880 gebouwd naar een ontwerp van de Akense architect Wilhelm Wickop. Iets verderop, tegenover kasteel Vaeshartelt, ligt villa Kruisdonk, eveneens in 1880 gebouwd voor een Regout-telg.
-
Meerssenerweg 11
-
Meerssenerweg 166
-
Mariënwaard
-
Villa Kanjel
-
Villa Kruisdonk
.JPG)
Externe links Bewerken
Geraadpleegde literatuur, verwijzingen
|
