Natuurijsklassieker

De natuurijsklassiekers zijn marathonschaatswedstrijden op het natuurijs van vooral bevroren meren en vaarten georganiseerd door de Stichting Natuurijs Klassiekers.

Stichting Natuurijs Klassiekers

bewerken

Sinds de oprichting op 16 januari 1991 coördineert de Stichting Natuurijs Klassiekers (SNK) de nationale klassiekers op natuurijs. De historie van de organiserende ijsverenigingen gaat echter veel verder terug, gemiddeld zijn ze meer dan honderd jaar oud. De natuurijsklassiekers worden vanwege de afhankelijkheid van (strenge) vorst erg onregelmatig gereden. Na de Elfstedenwinter van 1997 was er een periode van 12 jaar voor er weer een natuurijsklassieker, de Driedaagse van Ankeveen, uitgeschreven kon worden.

Historie

bewerken

Op 1 maart 1888 werd de oudst bekende langeafstandswedstrijd in Nederland op natuurijs gereden. De route was 30 kilometer lang tussen Haarlem en Leiden en ging geheel over de Leidsche trekvaart. De deelnemers startten solo om de 5 minuten. Klaas Pander werd winnaar in 1 uur 6 minuten en 15 seconden. Sportpionier Pim Mulier eindigde op de tweede plaats op 3 minuten en 15 seconden van Pander. Behalve de Elfstedentocht in 1909, 1912 en 1917 werd er pas in 1917 in het Noord-Hollandse Waterland een tweede natuurijswedstrijd gehouden. In 1938 volgt de Dorpentocht en op 8 januari 1940 vindt de eerste editie van de Noorder Rondritten in Groningen plaats en is daarmee de oudst nog bestaande natuurijsklassieker. De Elfstedentocht wordt ook vaak genoemd als klassieker maar wordt niet georganiseerd door de Stichting Natuurijs Klassiekers. Deze wordt georganiseerd door de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden.

Natuurijsklassement

bewerken

Over de klassiekers wordt een natuurijsklassement opgemaakt. Het klassement heet officieel de Klassieker Cup.[1] Er moeten minstens twee natuurijsklassiekers gereden worden voor het klassement in werking treedt, pas na het verrijden van vier klassiekers wordt ook een eindwinnaar aangewezen. De Nederlandse kampioenschappen marathonschaatsen op natuurijs tellen ook mee voor dit klassement.[2]

Het Natuurijsklassement had tot nu toe de volgende winnaars:

Jaar Heren Dames
1990/1991   Jos Pronk
1995/1996   Henri Ruitenberg
1996/1997   Hans Pieterse   Neeke Smit
2011/2012   Rob Hadders   Foske Tamar van der Wal

Buiten Nederland

bewerken

Buiten Nederland zijn er ook wedstrijden die dezelfde formule als de natuurijsklassiekers hanteren. Sinds 1999 wordt (bijna) jaarlijks in Zweden de Vikingarännet georganiseerd.

Literatuur

bewerken

Een overzicht van alle natuurijsklassiekers is te vinden in het boek van Ron van Couwenhoven en Huub Snoep Op smalle ijzers - Het ontstaan van het schaatstoerisme en de historie van de natuurijsklassiekers, uitgeverij De Vrieseborch Haarlem, 2004.

Overzicht natuurijsklassiekers

bewerken

Voormalige natuurijsklassiekers

bewerken

Onderstaande de voormalige natuurijsklassiekers. Deze worden tegenwoordig niet meer verreden of alleen als toertocht.

Voormalige natuurijsklassieker Plaats Km Edities Laatste winnaar
Aantal Eerste editie Laatste editie Heren Dames
Twintigplaatsenwedstrijd Nieuwendam 50 1 17 januari 1917 -   P. Arts Geen dames wedstrijd
Elka Watch Rondrit Nieuwendam 100 2 6 december 1920 20 januari 1924   Sjaak de Koning Geen dames wedstrijd
Dorpentocht Alkmaar 30-115 10 7 januari 1940 12 februari 1956   Aad de Koning Nordanus
Elfmerentocht Langweer, Sneek 50-103 5 13 januari 1940 19 januari 1963   Henk Fennema   Toos Kortbeek
Zuidlaardermeermarathon Zuidlaren, Kropswolde 75-200 4 28 december 1950 10 februari 1963   Jan J. van der Hoorn   Anja Lapoutre
Westland Marathon Maasland 100 15 21 december 1946 2 januari 1997   Ruud Borst   Klasina Seinstra

Natuurijsklassiekers

bewerken

Er zijn elf natuurijsklassiekers en twee neo-klassiekers die in 73 jaar in totaal 112 keer als wedstrijd zijn verreden (van 8 januari 1940 t/m 26 januari 2013):

Natuurijsklassieker Plaats Km Edities Laatste winnaar
Aantal Eerste editie Laatste editie Heren Dames
Noorder Rondritten Baflo 150 11 8 januari 1940 7 januari 1997   Arnold Stam   Neeke Smit
Noordwesthoekrit Steenwijk 85 11 23 december 1946 9 februari 1996   Jan Bakker   Baukje Bron
Ronde van Loosdrecht Loosdrecht 100 10 1 februari 1947 11 januari 2010   Ralf Zwitser   Carla Zielman
Oldambtrit Scheemda 100 17 6 februari 1956 4 januari 1996   Ruud Borst   Klasina Seinstra
Hollands Venetiëtocht Giethoorn 55 14 18 februari 1956 12 februari 2012   Rob Hadders   Jolanda Langeland
Veluwemeertocht Elburg 100 13 23 februari 1963 10 februari 2012   Ruud Aerts   Foske Tamar van der Wal
Amstelmeer Marathon Westerland 100 7 24 februari 1963 12 januari 1997   Yep Kramer   Jolanda Duivenvoorden
De 100 van Eernewoude Eernewoude 100 9 5 januari 1979 13 februari 2012   Simon Schouten   Carla Zielman
Rottemerentocht Zevenhuizen (Zuidplas) 200 6 27 januari 1979 10 januari 1997   Hans Pieterse   Janneke Dickhout
Driedaagse van Ankeveen Ankeveen 3 daagse 4 12 februari 1979 12 januari 2009   Bob de Vries   Sandra 't Hart
USA Marathon Schermerhorn 100 5 20 februari 1986 6 januari 1997   René Ruitenberg   Baukje Bron

Natuurijs neo-klassiekers

bewerken

Eind 2010 is de Ronde van Duurswold toegevoegd aan de lijst van klassiekers, dit als vroege alternatief voor de Noorder Rondritten. In de zomer van 2011 heeft de Stichting Natuurijs Klassiekers samen met de KNSB besloten vier nieuwe wedstrijden aan de lijst met klassiekers toe te voegen. Naast de Ronde van Duurswold is ook de Ronde van Skarsterlân vanaf 2012 een van de nieuwe klassiekers.[3]

Natuurijs neo-klassieker Plaats Km Edities Laatste winnaar
Aantal Eerste editie Laatste editie Heren Dames
Ronde van Skarsterlân Goingarijp 80 3 24 december 2010 26 januari 2013   Bob de Vries   Foske Tamar van der Wal
Ronde van Duurswold Duurswold 80 2 29 december 2010 7 februari 2012   Rob Hadders   Foske Tamar van der Wal

Natuurijsklassiekers in de 21e eeuw

bewerken

In de 21e eeuw zijn de volgende natuurijsklassiekers georganiseerd:

# Datum Wedstrijd Winnaar heren Winnaar dames
1 12 januari 2009 4e Driedaagse van Ankeveen   Bob de Vries   Sandra 't Hart
2 11 januari 2010 11e Ronde van Loosdrecht   Ralf Zwitser   Carla Zielman
3 14 januari 2010 12e Veluwemeertocht   Geert-Jan van der Wal   Mireille Reitsma
4 24 december 2010 1e Ronde van Skarsterlân   Ralf Zwitser
5 28 december 2010 8e De 100 van Eernewoude   Arjan Stroetinga   Mireille Reitsma
6 29 december 2010 1e Ronde van Duurswold   Jorrit Bergsma   Carla Zielman
7 7 februari 2012 2e Ronde van Duurswold   Rob Hadders   Foske Tamar van der Wal
8 9 februari 2012 2e Ronde van Skarsterlân   Rob Hadders   Foske Tamar van der Wal
9 10 februari 2012 13e Veluwemeertocht   Ruud Aerts   Foske Tamar van der Wal
10 12 februari 2012 14e Hollands Venetiëtocht   Rob Hadders   Jolanda Langeland
11 13 februari 2012 9e De 100 van Eernewoude   Simon Schouten   Carla Zielman
12 16 januari 2013 3e Ronde van Skarsterlân   Bob de Vries   Foske Tamar van der Wal
bewerken