NS 6800

De serie NS 6800 was een serie lokaalspoorstoomlocomotieven van de Nederlandse Spoorwegen (NS) en diens voorganger Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS).

NS 6800
S.S. nr 514 later NS 6810
Aantal	17
Nummering	GOLS: 1 (en 2-6) SS: 500-516 NS: 6801-6817
Fabrikant	Hohenzollern, Machinefabriek Breda
In dienst	1884-1893
Uit dienst	1927-1944
Asindeling	B
Spoorwijdte	1435 mm
Massa locomotief	20,3 ton
Diameter drijfwielen	1040 mm
Lengte over buffers	6650 mm (6801-6812) 7110 mm (6813-6817)
Hoogte	3600 mm
Maximumsnelheid	50 km/u
Vuurkist	3,7 m2
Vlampijpen	31 m2
Roosteroppervlak	0,67 m2
Maximum stoomspanning	12,4 kg/cm2
Aantal cilinders	2
Diameter × slaglengte cilinders	280 x 420 mm
Stoomverdeling	Joy
Waterinhoud	2 m3
Brandstofvoorraad	0,6 ton kolen
Trekkracht	2750 kg
Remsysteem	Westinghouserem (enkele locs), vacuümrem
Soortmerk	NS: L1
Bijnaam	Grote Hippels
Aantal bewaarde exemplaren	0
Portaal    Verkeer & Vervoer

Stoomlocomotief nr. 1 van de G.O.L.S., later S.S. nr. 505, nog later N.S. 6801.

Geschiedenis

Staatsspoorwegen (1884-1917)

In 1884 bestelde de SS een twaalftal tweeassige lokaalspoorlocomotieven bij Hohenzollern in Düsseldorf-Grafenberg, waarvan de helft aan de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS) zou toekomen voor de te openen spoorlijnen van Winterswijk naar Zevenaar en van Winterswijk naar Neede welke door de SS met materieel van de GOLS zouden worden geëxploiteerd. Nadat besloten werd dat de exploitatie van de GOLS lijnen door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) uitgevoerd zou worden, werden de zes door de GOLS bestelde locomotieven door de SS overgenomen.

De SS deelde alle twaalf locomotieven in de eigen serie 505-516 in voor de inzet op haar eigen lijnen. Van een locomotief is bekend dat deze nog het GOLS nummer 1 heeft gedragen. De rest is gelijk met kenmerken van de SS geleverd.

In 1893 plaatste de SS een vervolgbestelling voor vijf locomotieven bij de Nederlandse Machinefabriek Breda, waaraan SS de nummers 500-504 gaf.

Nederlandsche Spoorwegen (na 1917)

Bij de samenvoeging van het materieelpark van de HSM en de SS in 1921 kregen de locomotieven van deze serie de NS-nummers 6801-6817. In de jaren 1920 werden enkele locomotieven aan de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM) verhuurd voor de inzet op diens tramlijnen. Tussen 1927 en 1933 werd de serie bij NS afgevoerd, waarna de 6807 in 1934 aan de NTM werd verkocht. Deze werd in 1944 gesloopt. Er is geen exemplaar van deze serie bewaard gebleven.

Overzicht

Fabrikant	Fabrieksnummer	In dienst	SS nummer	NS nummer	Uit dienst	Bijzonderheden
Hohenzollern	335	1884	505	6801	1930	Besteld als GOLS 1 (heeft kort dat nummer gedragen).
Hohenzollern	336	1884	506	6802	1931	Besteld als GOLS 2.
Hohenzollern	337	1884	507	6803	1930	Besteld als GOLS 3.
Hohenzollern	338	1884	508	6804	1931	Besteld als GOLS 4.
Hohenzollern	339	1884	509	6805	1930	Besteld als GOLS 5.
Hohenzollern	340	1884	510	6806	1929	Besteld als GOLS 6.
Hohenzollern	341	1884	511	6807	1933	1934 verkocht aan de NTM, 1944 gesloopt.
Hohenzollern	342	1884	512	6808	1930
Hohenzollern	343	1884	513	6809	1927
Hohenzollern	344	1884	514	6810	1932
Hohenzollern	345	1884	515	6811	1933
Hohenzollern	346	1884	516	6812	1932
Machinefabriek Breda	90	1893	500	6813	1932
Machinefabriek Breda	91	1893	501	6814	1933
Machinefabriek Breda	92	1893	502	6815	1932
Machinefabriek Breda	93	1893	503	6816	1927
Machinefabriek Breda	94	1893	504	6817	1931

Literatuur

• H. Waldorp: Onze Nederlandse stoomlocomotieven in woord en beeld. Uitg. De Alk, Alkmaar, 1981. ISBN 90 6013 909 7.
• R.C. Statius Muller, A.J. Veenendaal jr., H. Waldorp: De Nederlandse stoomlocomotieven. Uitg. De Alk, Alkmaar, 2005. ISBN 90 6013 262 9.
• A. Weijts: Tussen vuur en stoom. Uitg. Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 2001. ISBN 90 288 26947.

Nederlandse stoomlocomotieven