Mijnspoor Staatsmijn Maurits - Staatsmijn Hendrik

Het Mijnspoor Staatsmijn Maurits - Staatsmijn Hendrik was een mijnspoorweg in de Nederlandse provincie Limburg, vanaf 1910 aangelegd door de Staatsmijnen.

Mijnspoor Staatsmijn Maurits - Staatsmijn Hendrik
Mijnspoor Staatsmijn Maurits - Staatsmijn Hendrik op de kaart
Totale lengte25 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorStaatsmijnen
Geopend1910 (Nuth - Staatsmijn Emma)
1915 (Staatsmijn Emma - Staatsmijn Hendrik)
1919 (Geleen-Lutterade - Bruinkoolgroeve Graetheide)[1]
1931 (Nuth - Staatsmijn Maurits)
1934 (Geleen - Staatsmijnhaven)
GeslotenStaatsmijn Hendrik - Geleen: 1974
Huidige statusStaatsmijn Hendrik - Geleen: opgebroken
Geleen - haven Stein: in gebruik
Traject
KBSTa Stein haven voorheen Staatsmijnhaven
ABZgl+ldENDExeqexdKBSTeq Urmond haven
SKRZ-G2u Veestraat
SKRZ-G1u fietspad
SKRZ-G2u Nieuwe Postbaan
SKRZ-Au A2E25
SKRZ-G1BUE Koystraat
SKRZ-GDo voetpad Chemelot
SKRZ-G2o Chemelot ZZ-weg
STRKBSTaqv-STR+r Carbolim
STRexdKBSTaexdKBSTaddSTR Bruinkoolgroeve
Graetheide I
& II
STRexv-SHI2g+rdKBSTaqdABZg+r OCI Nitrogen voorheen Stikstofbindingsbedrijf
STRdexdSTRdKBSTaqdABZg+r AnQore voorheen DSM
STRdexvSTR-dSKRZ-G2BUE Chemelot 104-weg
STRdexvSTR-dSKRZ-G1BUE Chemelot 105-weg
STRdexvSTR-dSKRZ-G1BUE Chemelot 107-weg
STRdexvSTR-dSKRZ-G1BUE Chemelot 109-weg
STRdexvSHI2l-dSKRZ-G1BUE Chemelot AF-weg
STRdKBSTadKBSTaevSTR Fibrant voorheen DSM
STRdSKRZ-G1BUEdSKRZ-G1BUEevSTR Chemelot 110-weg
STRvSHI2g+l-evSTR
STRdSKRZ-G2BUEdevSTR Chemelot AC-weg
STRdABZg+lexdKBSTeqevSTR
STRdSKRZ-G1BUEdevSTR Chemelot AE-weg
STRdABZg+lexdKBSTeqevSTR
STRdABZg+lexdKBSTeqevSTR
STRdSTRdSTRc2eSPLg+3
STRvABZg+1-STRc4
SKRZ-G1BUEdSKRZ-G1BUEd Chemelot 113-weg
SHI3g+ldSHI3rd
dSTRSTR+lABZq+l lijn van Sittard
STRdSTRdevSHI2gl-
SHI1rdSTRexdKDSTadBHFexdKBSTe Geleen-Lutterade
dSTRexdKBSTaxvÜSTxrdSTRd kolenverkoop Staatsmijn Maurits
dSTRevSKRZ-G2oevSKRZ-G2od Julianatunnel Tunnelstraat
dSTRexdSTRdSTR+GRZqevÜSTxrd overgang ProRail - Chemelot
dSTRexdSHI2ledSHI2g+lrexdSHI2lredSHI2g+rd
dSTRdSHI2+ldSHI2grxlexdSHI2+rdSTRd
vSTRdDST-LdKDSTxa-RdSTRd emplacement Chemelot voorheen Staatsmijn Maurits
vSTRdSTRedDSTdSTRd Cokesfabriek Maurits
vSTRdBSTvSTRd SABIC
dSTRdDSTvSHI2g+l-dSTRd Rail Terminal Chemelot (RTC)
dSTRvSKRZ-G2uddSTRd Chemelot BA-weg
dSTRv-SHI2g+rddSTRd
dSTRdKBSTaqdABZg+rddSTRd locloods DB Cargo
xdABZgldBSTqxdABZgrddSTRd ammoniakverlading
excdv-STRl~RexABZg+rSKRZ-G2BUEc Kerenshofweg
excdv-STR+l~RexABZgr+rSTRc
exdSTRxvSTR+lo-STRv-STRrd
exdSKRZ-AudSKRZ-AuexdSTR2exdSTRc3 A76E314
exdDSTdSTRexdSTRc1exdSTR+4 Cokesfabriek Emma II nu Chemelot
exdSHI2g+ledSHI2glrexdSHI2+rexdSTR
exdSKRZ-AludSKRZ-AmuexdSKRZ-AruexdSTR A2E25 Boogbrug Beek
exdDSTdBHFexdDSTexdSTR Beek-Elsloo
edABZqrxdABZqrexdSTRrexdSTR lijn naar Maastricht
dexSKRZ-G2o N95 Rijksweg Maastricht - Nijmegen
dexSKRZ-G2o Spaubeeklaan
STR+lxKRZod lijn van Sittard
exdKBSTadBHFdexdSTR Spaubeek
xdSHI2g+ldSHI2lrdSHI2+rexdSTR
edSHI2glexdSHI2g+lredSHI2grexdSTR inhaalspoor Spaubeek opgebroken
dSHI2lxdSHI2g+lrdSHI2rexdSTR
ddSTRexdKDSTaqexdABZgr Staatsmijn Emma
schacht IV
STRexSKRZ-G2od Veeweg
exdKBSTadBHFdexdSTR Schinnen
ev-SHI2g+rcexSKRZ-G2ocd Stationsstraat
SKRZ-G4uexSTRd N300 sinds 2019
SKRZ-G2hlexSKRZ-G2hrd Geitenweg voorheen N298
evSHI2gl-exdSTRd
dBHFexvDSTd Nuth
edSHI2g+lexdSHI2gr+lexdSHI2grd
dSTRrexdENDEeexdSTRd lijn naar Heerlen
exSHI1+l
exWBRÜCKE1 Geleenbeek
exSKRZ-G2BUE Schuureikenweg
exSKRZ-G1BUE Zandbergsweg
exSKRZ-G1 Hermesweg
exSKRZ-G2o Pastoorskuilenweg
exSKRZ-G1o Amstenraderweg
exSKRZ-G1o Grubbelaan
exmKRZu tramlijn Heerlen - Sittard opgebroken
exSKRZ-G2u Akerstraat Noord
exDST Staatsmijn Emma schacht I, II, III, cokesfabriek Emma I
exKDSTaqexABZg+r Bruinkoolgroeve Carisborg briketfabriek
exSKRZ-G1u Wieënweg
exSKRZ-G2o Akerstraat
exDST Staatsmijn Hendrik
exSKRZ-G2o Rimburgerweg
exKDSTe Steenstort Brunssummerheide

Geschiedenis bewerken

De Nederlandse Spoorwegen (en haar voorgangers) vroegen hoge tarieven voor het vervoer van steenkool van de Nederlandse mijnen, terwijl het Duitse Rheinisch-Westfälisches Kohlen-Syndikat juist een flinke korting kreeg voor het kolenvervoer uit haar mijnen naar de Nederlandse havens. De Staatsmijnen waren ontevreden met deze situatie en besloten daarom een eigen spoorlijn aan te leggen.[2]

In mei 1910 werd het deel Station Nuth - Staatsmijn Emma (Treebeek) geopend, waarbij in Nuth een groot overslagstation werd gebouwd.

De Staatsmijnen hadden eigen stoomlocomotieven voor het trekken van de kolentreinen. Later kwamen er ook diesellocomotieven, bijvoorbeeld de serie 151-155.

In 1974 werden de mijnen Emma en Hendrik gesloten. Kort daarna is de lijn van Maurits naar Hendrik opgebroken. Het gedeelte tussen station Geleen-Lutterade en de haven van Stein bleef in gebruik voor goederenvervoer van en naar het terrein van DSM, waar tegenwoordig chemisch industriecomplex Chemelot gevestigd is.

Na de sluiting van de mijnen en de opheffing van de mijnspoorwegen bleef het emplacement te Nuth nog in gebruik. De installaties die eerst voor overslag van kolen gebruikt zijn, werden daarna gebruikt voor de overslag van suikerbieten.[3]

Zie ook bewerken