Marie von Ebner-Eschenbach
Marie Freifrau von Ebner-Eschenbach, geboren Freiin Dubský (Troubky-Zdislavice, Moravië, 13 september 1830 - Wenen, 12 maart 1916), was een Oostenrijks schrijfster, vooral bekend om haar psychologisch getinte romans en vertellingen.
Leven en werk bewerken
Ebner-Eschenbach was de dochter van Franz Baron Dubský, vanaf 1843 graaf Dubský, en zijn tweede vrouw baronesse Marie von Vockel, die kort na haar geboorte stierf. Ze groeide afwisselend op in Wenen en op het familieslot Zdislawitz in haar geboortedorp, waar ze als kind veel las en zich ontwikkelde in haar vaders bibliotheek. Van een gouvernante leerde ze meerdere talen spreken. In 1848 huwde ze de natuurkundige Moritz von Ebner-Eschenbach, die haar stimuleerde om te gaan schrijven.
Na eerste pogingen op het gebied van de lyriek en drama, wijdde ze zich geheel aan de verhalende literatuur. Ze schreef vooral romans en verhalen waarin sociale conflicten aan de orde komen, die ze in een conservatief-patriarchale zin probeert op te lossen. Karakteristiek voor haar werk is de roman Božena (1876), die handelt over de tegenstelling tussen stad en land, rijke burgerij en verarmde adel. Haar sympathie gaat uit naar de adel. Snel rijk geworden handelaren en fabrikanten worden door haar als hebzuchtig, harteloos en eerzuchtig uitgebeeld.
Van haar vertellingen is Krambambuli het meest bekend, dat meermaals verfilmd werd. Tegenwoordig worden met name ook haar memoires, Kinderjahre (1906), literair goed gewaardeerd. Ook schreef ze bundels met aforismen.
Ebner-Eschenbach was een fervent verzamelaarster van bijzondere horloges. Haar collectie bevindt zich thans in het klokkenmuseum in Wenen. Ze werd onderscheiden met het Keizerlijk-Koninklijk Oostenrijks-Hongaars Ereteken voor Kunst en Wetenschap. In 1916 overleed ze te Wenen, 85 jaar oud. Haar lichaam werd bijgezet in een familie-mausoleum bij het familieslot in Troubky-Zdislavice.
Bibliografie bewerken
- Hirzepinzchen. Ein Märchen.
- Aus Franzensbad. 6 Episteln von keinem Propheten. 1858
- Maria Stuart in Schottland. Schauspiel in fünf Aufzügen. 1860
- Das Veilchen. Lustspiel in einem Aufzug. 1861
- Marie Roland. Trauerspiel in 5 Aufzügen. 1867
- Doktor Ritter. Dramatisches Gedicht in einem Aufzug. 1869
- Die Prinzessin von Banalien. Ein Märchen. 1872
- Das Waldfräulein. 1873
- Božena. Erzählung. 1876
- Die Freiherren von Gemperlein. 1878
- Lotti, die Uhrmacherin. In: Deutsche Rundschau. 1880
- Aphorismen. 1880
- Dorf- und Schloßgeschichten. 1883 (daarin o.a. Krambambuli en Die Resel)
- Zwei Comtessen. 1885 (vertelling)
- Neue Dorf- und Schloßgeschichten. 1886
- Das Gemeindekind. 1887 (roman)
- Unsühnbar. Erzählung. 1890
- Drei Novellen. 1892
- Glaubenslos? Erzählung. 1893
- Das Schädliche. Die Totenwacht. Zwei Erzählungen. 1894
- Rittmeister Brand. Bertram Vogelweid. Zwei Erzählungen. 1896
- Alte Schule. 1897
- Aus Spätherbsttagen. Erzählungen. 1901.
- Agave. 1903 (roman).
- Die unbesiegbare Macht. Zwei Erzählungen. 1905
- Meine Kinderjahre. Biographische Skizzen. 1906
- Altweibersommer. 1909
Literatuur bewerken
- A. Bachrach e.a.: Encyclopedie van de wereldliteratuur. Bussum, 1980-1984. ISBN 90-228-4330-0
Externe links bewerken
- (de) Biografische gegevens
- (en) Korte biografie