Luchtmacht van de Poolse Republiek

Luchtmacht van de Poolse Republiek
	Het kenmerk van de Poolse luchtmacht.
Land	Polen
Onderdeel van	Poolse strijdkrachten
Oprichting	1 juli 2004
Leiding
Commandant	Lech Majewski
Slagkracht
Troepensterkte*	~40.000
Aantal vliegtuigen*	217
Aantal helikopters*	54
	(*) Gegevens voor 2006

De Luchtmacht van de Poolse Republiek (Pools: Siły Powietrzne Rzeczypospolitej Polskiej) is het luchtmachtonderdeel van de Poolse strijdkrachten. De huidige luchtmacht bestaat sedert 1 juli 2004. Tot die datum heette ze Lucht- en Luchtverdedigingsmacht (Pools: Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej). De Poolse luchtmacht telt zo'n 40.000 manschappen en 22 bases in Polen.

Geschiedenis bewerken

Het symbool van de Poolse luchtmacht.

De Poolse luchtmacht gaat terug tot het einde van de Eerste Wereldoorlog. In 1918 werden enkele Poolse eskaders gevormd bij de geallieerde bondgenoten. De luchtmacht ontstond na de bevrijding van Polen vanaf november 1918. De eerste toestellen waren van Duitse- en Oostenrijkse origine en waren buitgemaakt op of achtergelaten door de bezetter. Op 5 november 1918 zag de Poolse luchtmacht een eerste maal actie in de Pools-Oekraïense Oorlog. Van 1919 was het land in oorlog met de Sovjet-Unie en begon het vliegtuigen uit de oorlogsjaren in te kopen uit een verscheidenheid van Europese landen.

Lublin R-VIII van de Poolse luchtmacht (Warschau, 1937).

PZL-37 Eland lichte bommenwerper (1939)

Na de oorlog werden die oude toestellen geleidelijk uit dienst gehaald en vervangen door nieuwe voornamelijk Franse vliegtuigen. Polen nam ook licenties op een aantal toestellen voor productie ter plaatse. In de jaren 1930 begon men in Polen ook zelf vliegtuigen te ontwerpen. Die werden geproduceerd door de staatsvliegtuigbouwer Państwowe Zakłady Lotnicze, waaronder de moderne PZL.37 Łoś (Eland) lichte bommenwerper. Het moderne PZL.50 Jastrząb (Havik) jachtvliegtuig vloog alleen als prototype en was te laat om een rol te spelen tijdens de oorlog evenals de late bestelling door de Poolse luchtmacht van 200 Franse Morane-Saulnier MS 406 en 10 Britse Hawker Hurricanes. Leveringen van beide toestellen waren nog niet begonnen toen de oorlog begon. Tijdens de Duitse invasie die begon op 1 september 1939 werd de Poolse luchtmacht grotendeels vernietigd. De overgebleven toestellen werden buitgemaakt of teruggetrokken naar Roemenië. Veel Poolse piloten konden ontsnappen naar Frankrijk. Daar werden ze gehergroepeerd in squadrons die vlogen met Franse gevechtsvliegtuigen. Na de Franse overgave volgend op de Slag om Frankrijk werden de Poolse eenheden deel van de Britse luchtmacht. In totaal zouden 15 Poolse squadrons geformeerd worden bij de RAF: 5 bombersquadrons en 10 fightersquadrons. Het Poolse 303e Fighter Squadron onderscheidde zich tijdens de Slag om Engeland met de meeste neergehaalde Duitse vliegtuigen van alle RAF-squadrons. De Poolse RAF-squadronnummers (300 t/m 317) werden na de Tweede Wereldoorlog in NAVO-verband overgenomen door de Koninklijke Luchtmacht.

Hurricane van het Poolse 303 Squadron met 126 Duitse kills (1940)

Na de Tweede Wereldoorlog kwam Polen in de invloedssfeer van de Sovjet-Unie. In 1952 werd de Volksrepubliek Polen opgericht. De luchtmacht van het land heette de Poolse Volksluchtmacht en vloog met Russische vliegtuigen. In 1951 ontving Polen de eerste straaljagers. Polen produceerde de Russische toestellen ook in licentie en ontwikkelde eigen varianten. In 1954 werd de luchtmacht samengevoegd met de luchtverdediging waarmee de Lucht- en Luchtverdedigingsmacht gevormd werd. In 1962 werden de twee weer opgesplitst om op 1 juli 1990 terug samengevoegd te worden.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie werd de Poolse luchtmacht ingekrompen. Vele oudere vliegtuigen werden uit dienst gehaald. Gedurende de jaren 1990 werd ook nagenoeg geen nieuw materiaal aangeschaft. In 2003 werd voor de Amerikaanse F-16 Block 52 gekozen om de verouderde vloot te moderniseren. De transportvloot vliegt inmiddels met nieuwe CASA C-295 transportvliegtuigen en op 24 maart 2009 werd het eerste van vijf tweedehands C-130 Hercules-vliegtuigen in gebruik genomen.

Sinds de oprichting van de Poolse luchtmacht worden piloten opgeleid op de Luchtmachtacademie in Dęblin.

Luchtmachtbases bewerken

Bydgoszcz

Dęblin

Krakau

Poznań

Łask

Malbork

Mirosławiec

Mińsk Mazowiecki

Powidz

Radom

Świdwin

Warschau

Wrocław

Luchtmachtbases in Polen

Basis 2 - Bydgoszcz/Szwederowo: An-2, An-28, Mi-2, Mi-8, W-3; ook vliegtuigonderhoud.
Basis 6 - Dęblin.
Basis 8 - Krakau: An-2, C295, M-28, Mi-2, Mi-8.
Basis 31 - Poznań/Krzesiny: F-16C/D Block 52+.
Basis 32 - Łask: F-16C/D Block 52+.
Basis 22 - Malbork: MiG-29, TS-11.
Basis 12 - Mirosławiec: Reservebasis sinds 2010. Voordien werd met Su-22 en TS-11 gevlogen.
Basis 23 - Mińsk Mazowiecki: MiG-29, TS-11, Mi-2, W-3.
Basis 33 - Powidz: C-130, M-28.
Radom/Sadkow: PZL-130.
Basis 21 - Świdwin: Su-22, TS-11, Mi-2, W-3.
Warschau-Okecie/Luchthaven Warschau Frédéric Chopin: Bell 412, M-28, Mi-8, Tu-154, W-3, Yak-40.
Wrocław/Strachowice: Heeft sinds 1999 de status van reservebasis. Tot dan werd er met MiG-21 gevlogen.

Inventaris bewerken

Poolse MiG-23 (aug 2006).

Poolse MiG-29UB (Vliegbasis Gilze-Rijen, 2014).

Ceremonie bij de aankomst van de eerste F-16 (Poznan, nov 2006).

Toestel	Versie(s)	#	Rol	Herkomst
Vliegtuigen bewerken
PZL An-2		13	varia	Polen
CASA C-295		17	transport	Spanje
Mikojan-Goerevitsj MiG-29	29A 29UB	22 8	gevecht	Rusland
Lockheed Martin F-16	F16C F16D	36 12	gevecht	Verenigde Staten
Lockheed Martin F-35	F35A	0 (32 besteld^[1])	gevecht	Verenigde Staten
Lockheed C-130E Hercules	C-130E	5	transport	Verenigde Staten
PZL 130		28	training	Polen
PZL M-28B	TD	17 (29)	varia	Polen
PZL TS-11	TS-11 bis D TS-11 bis DF TS-11 MR	54	training	Polen
Soechoj Soe-22	Soe-22M4K Soe-22UM3K	18	gevecht/bommenwerper	Sovjet-Unie
Embraer 175	Embraer ERJ 175	2	passagiers	Brazilië
Helikopters bewerken
Mil Mi-2		50	varia	Polen
Mil Mi-8	Mi-8T Mi-8RL Mi-8P Mi-8S	2 4 4 5	varia SAR varia passagiers	Sovjet-Unie
Mil Mi-17		14		Rusland
PZL SW-4		24		Polen
PZL W-3	W-3WA W-3RL W-3T	23	varia	Polen