Lijst van koningen van Frankrijk

Wikimedia-lijst

Hieronder staat een chronologische lijst van koningen en keizers van Frankrijk. De geschiedenis van Frankrijk is een voortzetting van de geschiedenis van het Frankische Rijk (of Franken). Zie voor eerdere vorsten de lijst van koningen en keizers van het Frankische Rijk.

Let op: men laat deze lijst vaak pas beginnen in 888, omdat toen de band met Oost-Francië verbroken werd, of in 987, omdat toen de Karolingen (in mannelijke lijn) voorgoed van de Franse troon verdwenen (in 911 verdween de laatste Karolinger van de Duitse troon). Volgens geschiedkundigen kan er om deze redenen pas echt gesproken worden van een "Frankrijk" en een "Duitsland" in 888 of 987/911; daarvoor was er in zekere mate nog sprake van één rijk.[1]

Koningen en keizers van Frankrijk (814-1870) bewerken

Huis Karolingen, Robertijnen en Bosoniden (814-987) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Karel II de Kale 840-877 Karolingen Zoon van Lodewijk I de Vrome
  Lodewijk II de Stamelaar
Louis le Bègue
877-879 Karolingen Zoon van Karel de Kale
  Graaf van Meaux (862-877)
  Lodewijk III
Louis
879-882 Karolingen
  Karloman II 879-884 Karolingen Tussen 880 en 882 uitsluitend heerser van Aquitanië en Bourgondië.
  Karel III de Dikke
Charles le Gros
884-888 Karolingen Laatste gemeenschappelijke koning van Oost- en West-Francië. Nadien kan men spreken van een apart Frankrijk en Duitsland.
  Odo
Eudes de Paris
887-898 Robertijnen Regent namens Karel III de Dikke tot 888
  Karel III de Eenvoudige
Charles le Simple
898-922 Karolingen
  Robert I van Bourgondië 922-923 Robertijnen
  Rudolf
Raoul de Bourgogne
923-936 Bosoniden
  Lodewijk IV van Overzee
Louis d'Outremer
936-954 Karolingen Koning onder regentschap van Hugo de Grote tot 945
  Lotharius
Lothaire
954-986 Karolingen Koning onder regentschap van Hugo de Grote tot 956
Koning onder regentschap van Richard I van Normandië tot 960
  Lodewijk V
Louis le Fainéant
986-987 Karolingen Onder regentschap van Hugo Capet

Huis Capet (Capetingen) (987-1328) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Hugo Capet
Hugues Capet
987-996 Capet Door de clerus tot koning gekozen, nakomeling van Karel de Grote in vrouwelijke lijn en van de Robertijnen in mannelijke lijn.
  Robert II de Vrome
Robert le Pieux
987-1031 Capet Medekoning tot 996
Zoon van Hugo Capet
  Hugo II
Hugues
1017-1025 Capet Medekoning
Zoon van Robert II de Vrome
  Hendrik I
Henri
1027-1060 Capet Medekoning tot 1031
Zoon van Robert II de Vrome
  Filips I
Philippe
1059-1108 Capet Medekoning tot 1060
Koning onder regentschap van Anna van Kiev en Boudewijn V van Vlaanderen tot 1066
Zoon van Hendrik I
  Lodewijk VI de Dikke
Louis le Gros
1099-1137 Capet Medekoning tot 1108
Zoon van Filips I
  Filips van Frankrijk
Philippe
1130-1131 Capet Medekoning
Zoon van Lodewijk VI de Dikke
  Lodewijk VII de Jongere
Louis le Jeune
1131-1180 Capet Medekoning tot 1137
Regenten tijdens de Tweede Kruistocht van 1147-1149: Suger van St. Denis en Roeland I van Vermandois
Zoon van Lodewijk VI de Dikke
  Filips II August
Philippe Auguste
1179-1223 Capet Medekoning tot 1180
1190-1191 regentes tijdens de Derde Kruistocht: Adelheid van Champagne
zoon van Lodewijk VII de Jongere
  Lodewijk VIII de Leeuw
Louis le Lion
1223-1226 Capet Zoon van Filips II August
  Lodewijk IX de Heilige
Saint-Louis
1226-1270 Capet Koning onder regentschap van Blanca van Castilië tot 1236.
Regentschap tijdens de Zesde Kruistocht van Alfons van Poitiers 1248-1249 en Blanca van Castilië 1248-1252
Zoon van Lodewijk VIII de Leeuw
  Filips III de Stoute
Philippe le Hardi
1267-1285 Capet Medekoning tot 1270
Zoon van Lodewijk IX de Heilige
  Filips IV de Schone
Philippe le Bel
1285-1314 Capet Zoon van Filips III de Stoute
  Lodewijk X de Woelzieke
Louis le Hutin
1314-1316 Capet Zoon van Filips IV de Schone
  Jan I de Postume
Jean le Posthume
1316 Capet Onder regentschap van Filips de Lange
Postuum geboren zoon van Lodewijk X de Woelzieke, leefde maar 5 dagen.
  Filips V de Lange
Philippe le Long
1316-1322 Capet Zoon van Filip IV de Schone
  Karel IV de Schone
Charles le Bel
1322-1328 Capet Zoon van Filip IV de Schone

Huis Valois (1328-1589) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen Echtgenote
  Filips VI
Philippe de Valois

(1293-1350)

1328-1350 Valois Zoon van Karel van Valois en kleinzoon van Filips III
  Jan II
Jean le Bon

(1319-1364)

1350-1364 Valois 1356-1360 en 1364 regentschap van de latere Karel V
  Karel V
Charles le Sage

(1337-1380)

1364-1380 Valois
  Karel VI
Charles le Fou

(1368-1422)

1380-1422 Valois 1380-1388 regentschap van Lodewijk I van Anjou (1339-1384), Jan van Berry (1340-1416) en Filips de Stoute;
later onder regentschap van Isabella van Beieren
  Karel VII
Charles le Victorieux

(1403-1461)

1422-1461 Valois
  Lodewijk XI
Louis le Prudent

(1423-1483)

1461-1483 Valois
  Karel VIII
Charles

(1470-1498)

1483-1498 Valois 1483-1491 onder regentschap van Anna van Beaujeu
  Lodewijk XII
Louis

(1462–1515)

1498-1515 Valois
  Frans I
François d'Angoulême

(1494-1547)

1515-1547 Valois
  Hendrik II
Henri

(1519-1559)

1547-1559 Valois Als koning zette hij zijn vaders strijd tegen de Habsburgse omsingeling verder en vocht hij tegen het Heilige Roomse Rijk. Tijdens een steekspel in 1559 raakte hij dodelijk verwond. Hendriks dood luidde een periode van politieke instabiliteit in, mede omdat nog geen van zijn zonen meerderjarig was en Catharina de' Medici dus als regentes moest optreden. Catharina de' Medici

(1519-1589)

 
  Frans II
François

(1544-1560)

1559-1560 Valois Frans zijn 17 maanden durende regering stond volkomen onder de invloed van zijn regenten, de hertog Frans van Guise, kardinaal Karel van Lotharingen, en zijn moeder Catharina de' Medici. In 1560 overleed hij op 16-jarige leeftijd aan een oorontsteking en een abces in zijn hersenen. Maria I van Schotland

(1542-1587)

 
  Karel IX
Charles

(1550-1574)

1560-1574 Valois Karel werd in 1563 meerderjarig verklaard, maar bleef tot 1570 onder het regentschap van zijn moeder Catharina de' Medici. Tijdens zijn regeerperiode brak er een oorlog uit tussen de protestanten en katholieken. Karel overleed aan tubercolose op 23-jarige leeftijd. Elisabeth van Oostenrijk

(1554-1592)

 
  Hendrik III
Alexandre Édouard de France

(1551-1589)

1574-1589 Valois Hendrik werd in 1573 tot koning van Polen verkozen. Toen hij hoorde dat zijn broer overleden was, keerde hij naar Frankrijk terug.Tijdens de achtste Hugenotenoorlog werd hij neergestoken en overleed later aan zijn verwondingen. Louise van Lotharingen

(1553-1601)

 

Huis Bourbon (1589-1795) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen Echtgenote
  Hendrik IV
Henri le Bon

(1553-1610)

1589-1610 Bourbon Hendrik besteeg de troon van Frankrijk in 1589 na de dood van zijn kinderloze neef Hendrik III. Hij was de eerste Franse monarch van het huis Bourbon. Hendrik was een van de populairste koningen doordat hij veel aandacht besteedde aan de welvaart van zijn onderdanen. Als pragmatisch politicus toonde hij een ongebruikelijke religieuze tolerantie voor die tijd. Hij werd vermoord door François Ravaillac, een katholiek. Margaretha van Valois

(1553-1615)

 
Maria de' Medici

(1575-1642)

 
  Lodewijk XIII
Louis le Juste

(1601-1643)

1610-1643 Bourbon Lodewijk was acht jaar oud toen zijn vader in 1610 werd vermoord. Hij stond aanvankelijk onder het regentschap van zijn moeder Maria de' Medici. Van 1614 tot 1615 riep Maria in naam van Lodewijk de laatste maal vóór de Franse Revolutie de Staten-Generaal bijeen. De perikelen aan zijn hof en zijn moeizame relatie met kardinaal Richelieu zijn de inspiratie geweest voor de roman De drie musketiers. Anna van Oostenrijk

(1601-1666)

 
  Lodewijk XIV
Louis le Roi-Soleil

(1638-1715)

1643-1715 Bourbon Was de oudste zoon van koning Lodewijk XIII en koningin Anna. Hij is de langst regerende Franse koning, hij regeerde Frankrijk 72 jaar. Het Kasteel van Versailles werd enorm uitgebreid, en werd daarmee het regeringscentrum van het Franse Rijk. Hij is beroemd om zijn vele maîtresses en zijn eetlust. De absolute monarchie bereikte tijdens zijn regeerperiode een hoogtepunt. Hij huwde Maria Theresia van Spanje en werd grootvader van koning Filips V van Spanje. Hij had vele beroemde buitenechtelijke kinderen, en huwde na de dood van Maria Theresia met Françoise d'Aubigné, beter bekend als Madame de Maintenon. Hij stierf in 1715.
  Lodewijk XV de Welbeminde
Louis le Bien-Aimé
1715-1774 Bourbon Werd koning van Frankrijk op 5-jarige leeftijd. Zijn oudoom, hertog Filips II van Orléans werd regent van Frankrijk, deze periode staat daarom ook wel bekend als de Régence. Vanaf zijn dertiende nam hij de regering op zich. Het was de bedoeling dat hij zou trouwen met Marianne Victoria van Spanje maar hij huwde met Maria Leszczyńska, prinses van Polen. In het begin van zijn regering werd hij nog de Welbeminde genoemd, maar later werd hij steeds minder populair. Vanwege zijn besluiteloosheid en de complexiteit van zijn koninkrijk kon hij de Franse monarchie niet moderniseren en door zijn gebrek aan moraal zou hij sterven als een van meest impopulaire Franse koningen.
  Lodewijk XVI de Martelaarskoning
Louis le Roi-Martyr
1774-1792
1793
Bourbon Werd tijdens de Franse Revolutie met behulp van de guillotine onthoofd. Hij was een zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen. Zijn beide ouders overleden op jonge leeftijd, waardoor Lodewijk en zijn broers en zusjes werden opgevoed door onder andere madame Marie Adélaïde, een zusje van hun vader. Lodewijk huwde aartshertogin Marie Antoinette van Oostenrijk. Op 14 juli 1789 vond de Bestorming van de Bastille plaats, het begin van de Franse Revolutie. Uiteindelijk werden zowel Lodewijk XVI als Marie Antoinette en madame Elisabeth vermoord.
  Lodewijk XVII
Louis Charles
1793-1795 Bourbon Regeerde niet daadwerkelijk. Was de tweede zoon van koning Lodewijk XVI en koningin Marie Antoinette van Oostenrijk. Toen zijn vader in 1793 werd vermoord, werd Lodewijk door de royalisten tot koning Lodewijk XVII uitgeroepen. Tijdens deze periode zat hij gevangen in de Temple. De jongere broer van zijn vader Lodewijk, de hertog van Provence benoemde zichzelf tot regent van Frankrijk, in naam van Lodewijk XVII. Lodewijk XVII Karel overleed in de Temple, waarschijnlijk in 1795.

Eerste Franse Keizerrijk - Huis Bonaparte (1804-1814) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Napoleon I
Napoléon le Grand
1804-1814 Bonaparte Door de senaat benoemd. Werd geboren op Corsica. Kreeg in Frankrijk militaire training. Hij regeerde Frankrijk sinds 1799. In dat jaar werd hij benoemd tot eerste consul. Langzamerhand probeerde hij alle macht in handen te krijgen. Dit lukte hem en uiteindelijk in 1804 werd hij benoemd tot keizer. Op 2 december 1804 kroonde hij zichzelf en zijn vrouw Joséphine tot keizer en keizerin. Hij veroverde binnen Europa steeds meer gebied, en benoemde dan familieleden tot staatshoofd (broer Jozef in Napels en Spanje, broer Lodewijk in Holland, broer Jérôme in Westfalen, zus Elisa in Toscane, en zus Carolina werd koningin van Napels en groothertogin van Berg). Onder andere vanwege de desastreuze veldtocht naar Rusland, moest Napoleon in 1814 afstand doen van de troon. Hij werd verbannen naar het Italiaanse eilandje Elba.

Restauratie - Huis Bourbon (1814-1815) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Lodewijk XVIII
Louis le Gros
1814-1815 Bourbon Zijn eerste koningschap was van 11 april 1814 tot 20 maart 1815. Hij was een jongere zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen, een dochter van koning Augustus III van Polen. Zijn vader was de oudste zoon van koning Lodewijk XV. Erg lang genieten van de terugkeer van de Bourbons kon Frankrijk niet. Lodewijk XVIII moest een jaar later zijn troon verlaten, omdat Napoleon onderweg was naar Parijs. Hij vluchtte naar Gent.

Honderd Dagen - Huis Bonaparte (1815) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Napoleon I
Napoléon le Grand
1815 Bonaparte Keizer door staatsgreep. Na zijn terugkeer van Elba heroverde hij de Franse troon, waarop bijna alle Europese landen hem de oorlog verklaarden. Alleen het Koninkrijk Napels was zijn bondgenoot. Na de Slag bij Waterloo had Napoleon nog hoop dat hij zijn troon zou kunnen redden. Napoleon en zijn broer Lucien wilden het parlement ontbinden en Napoleon tot dictator laten verklaren. Voor dit plan kregen de Bonapartes echter geen enkele steun, en op 22 juni deed Napoleon ten gunste van zijn zoon Napoleon II nogmaals afstand van de troon. Pas op 15 juni 1815 gaf hij zich te Rochefort over aan de Britten. De Britten verbanden hem naar het Zuid-Atlantische eiland Sint-Helena, waar hij in 1821 stierf.
  Napoleon II
Napoléon l'Aiglon
1815 Bonaparte Was niet daadwerkelijk keizer der Fransen. Hij werd door zijn vader benoemd tot keizer. Hij voerde de titel keizer van 22 juni 1815 tot gedwongen troonsafstand op 7 juli. De Franse Kamers besloten op 8 juli om Lodewijk XVIII opnieuw te benoemen tot koning van Frankrijk. In 1830 hoopte hij met steun van Klemens von Metternich alsnog keizer van Frankrijk te worden. Metternich gebruikte zijn aanwezigheid alleen om koning Lodewijk Filips ertoe te dwingen de Julirevolutie tot Frankrijk te beperken. Hij overleed in Schloss Schönbrunn te Wenen.

Restauratie - Huis Bourbon (1815-1830) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Lodewijk XVIII
Louis le Gros
1815-1824 Bourbon Zijn eerste koningschap was van 11 april 1814 tot 20 maart 1815. Hij was een jongere zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen, een dochter van koning Augustus III van Polen. Zijn vader was de oudste zoon van koning Lodewijk XV. Erg lang genieten van de terugkeer van de Bourbons kon Frankrijk niet. Lodewijk XVIII moest een jaar later zijn troon verlaten, omdat Napoleon onderweg was naar Parijs. Hij vluchtte naar Gent.
  Karel X
Charles Philippe
1824-1830 Bourbon Kleinzoon van Lodewijk XV en jongere broer van Lodewijk XVI en Lodewijk XVIII.

Julimonarchie - Huis Orléans (1830-1848) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Lodewijk Filips
Louis-Philippe le Roi-Bourgeois
1830-1848 Orléans Hij was een nakomeling van hertog Filips I van Orléans, en daarmee ook van koning Lodewijk XIII. Hij huwde met Marie Amélie, prinses der Beide Siciliën. Hij werd in 1830 door de Kamer van Afgevaardigden benoemd tot koning. Zijn regering begon goed (vandaar ook zijn bijnaam), maar hij deed in 1848 afstand van de troon en vluchtte naar Engeland.

Tweede Franse Keizerrijk - Huis Bonaparte (1852-1870) bewerken

Monarch Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
  Napoleon III
Napoléon
1852-1870 Bonaparte Keizer door staatsgreep. Hij huwde Eugénie de Montijo, en werd vader van Napoleon Eugène, de Prince Impérial. Evenals vele voorgangers moest ook Napoleon III afstand doen van de troon. Dit gebeurde na de vernederende overwinning van Pruisen tijdens de Frans-Duitse Oorlog. Hij vluchtte naar Engeland en stierf te Londen. Er was korte tijd sprake van een huwelijk tussen de Prince Impérial en de jongste dochter van koningin Victoria van het Verenigd Koninkrijk, prinses Beatrice.

Engelse aanspraken op de Franse troon 1337-1801 bewerken

Alle Engelse koningen van Edward III tot en met George III noemden zich ook 'Koning van Frankrijk' en velen werden ook als zodanig gekroond. Ook was in de heraldiek van het Britse koningshuis in het wapenschild naast de drie Engelse leeuwen een kwartier ingeruimd voor de Franse lelie. Toen Filips VI de Franse leengoederen in Aquitanië verbeurd verklaarde, achtte de heer van Aquitanië, Edward III, zich niet alleen ontslagen van zijn eed van trouw als leenman aan de Franse koning, maar omdat hij een kleinzoon was van Filips de Schone eiste hij bovendien de Franse troon voor zich op. De opbrengsten van de handel tussen Aquitanië en Engeland waren te belangrijk om door beide partijen genegeerd te worden. Het conflict dat volgde was de Honderdjarige Oorlog. Ook na het einde van de Honderdjarige Oorlog in 1453 bleven Engelse koningen zich koning van Frankrijk noemen. Pas toen in 1801 het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland werd gesticht, liet George III zijn aanspraak op de Franse troon vervallen.

Zie ook bewerken

Commons heeft mediabestanden in de categorie Monarchs of France.