Het Helders Kanaal is een kanaal in de plaats Den Helder in de provincie Noord-Holland. Het is tussen 1826 en 1829 aangelegd om het toenmalige dorpscentrum een goede waterverbinding met het pas aangelegde Noordhollandsch Kanaal te geven.[1] In de volksmond wordt het kanaal vaak de gracht genoemd.

Helders Kanaal
Helders Kanaal nabij Helden der Zeeplein
Lengte circa 3 km
Jaar ingebruikname 1829
Van Helden der Zeeplein
Naar Noordhollandsch Kanaal
Portaal  Portaalicoon   Maritiem
De Nieuw Kerk naast het Helders Kanaal

Het kanaal begint bij het Helden der Zeeplein aan de voet van het Nationaal Monument voor het Reddingswezen en eindigt bij het Noordhollandsch Kanaal. Een zijkanaal was de Steen- en Fabrieksgracht naast de gasfabriek, dit kanaaltje is in de jaren 1960 gedempt en de fabriek is gesloopt.[2]

Na de aanleg van het kanaal breidde het dorp Helder zich uit langs het kanaal. Aan het water staan daarom een aantal historische en monumentale gebouwen zoals het Kantongerecht Den Helder, het voormalig wees- en stadhuis, de Petrus en Pauluskerk en de Nieuwe Kerk.[3]

Grachten en wegen bewerken

Het kanaal is ook een gracht, dit komt terug in de namen van de wegen die aan het kanaal liggen. Dit zijn de Kerk-, Loods-, Molen-, West-, Keizers-, Spoor- en Bassingracht. Andere wegen langs het kanaal zijn de Kanaalweg en Achterbinnenhaven. Tot 1930 had de Keizersgracht de namen Achtergracht Westzijde en Achtergracht Zuidzijde.[4]

Bruggen bewerken

Over het kanaal liggen meerdere bruggen. Alle oorspronkelijke draai- en ophaalbruggen zijn in de loop der jaren vervangen door vaste of nieuwere bruggen.

Brug Van Naar Jaar Opmerking Afbeelding
Postbrug Koningsplein Kanaalweg 1933 Rijksmonument  
Molenbrug (Mosterdbrug) Loodsgracht Kanaalweg 1881 Fiets- en voetgangersbrug  
Spoorbrug Bierstraat Nieuwe Kerkplein 1960  
Keizersbrug Beatrixstraat (tot in de jaren 1960 Keizerstraat) Zuidstraat 1964  
Fabrieksgrachtbrug Fabrieksgracht Keizersgracht 1985 Fiets- en voetgangersbrug  
Botbrug Nieuwstraat Nieuwe Brugstraat 1975 Voetgangersbrug  
Laurens Brandligtbrug Ruyghweg Havenweg 1967  

Keizersbrug bewerken

De Keizersbrug in Den Helder dateert oorspronkelijk uit 1891.[5] Toen besloot de gemeente het plaatselijk pontveertje uit dienst te nemen en te vervangen door een beweegbare brug, in dit geval een draaibrug. De brug werd op 12 december 1891 geopend voor het verkeer. De brug lag er tot 1946 anoniem, maar in dat jaar ontploften bij werkzaamheden aan de brug een aantal gasflessen. De draaibrug kon steeds minder het gewicht van de verkeersdeelnemer tillen, bovendien nam het scheepvaartverkeer af omdat andere bruggen al vervangen waren door vaste bruggen. In 1964 werd de huidige brug aangelegd genoemd naar de Keizerstraat, het huidige oostelijke deel van de Beatrixstraat.