Liberal Democrats

politieke partij in het Verenigd Koninkrijk

De Liberal Democrats (Nederlands: Liberaal-democraten, Welsh: Y Democratiaid Rhyddfrydol, Schots-Gaelisch: na Libearalaich Dheamocrataich) is een politieke partij in het Verenigd Koninkrijk. Het is een sociaal-liberale partij, ontstaan in 1988 door een samengaan van de Liberal Party en de Social Democratic Party (SDP). Tot 1989 werd de partij Social and Liberal Democratic Party genoemd. De partij zat van 2010 tot 2015 in een Britse regeringscoalitie. In het huidige parlement heeft de partij 15 zetels.

Liberal Democrats
LibDem-hoofdkwartier, 4 Cowley Street, Londen
Personen
Partijvoorzitter Sal Brinton
Partijleider Ed Davey
Zetels
Hogerhuis
83 / 778
Lagerhuis
15 / 650
Schots Parlement
4 / 129
Welsh Parlement
1 / 60
London Assembly
2 / 25
Geschiedenis
Opgericht 3 maart 1988
Algemene gegevens
Actief in Verenigd Koninkrijk
Hoofdkantoor Londen
Richting Centrum
Ideologie Progressief liberalisme
Kleuren Geel
Website https://www.libdems.org.uk/
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Verenigd Koninkrijk

Geschiedenis bewerken

De huidige partij werd in 1988 opgericht, maar haar geschiedenis gaat veel verder terug. Ze vindt haar wortels in de Whig Party. Deze was gedurende de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw samen met de Conservatieven de grootste partijen van het Verenigd Koninkrijk. In 1859 viel de partij uit elkaar en werd de Liberal Party opgericht. Deze zou tot de opmars van Labour in de jaren twintig de tweede partij van het land blijven.

Om meer zetels binnen te halen sloten de Liberal Party en de van Labour afgesplitste Social Democratic Party zich aaneen voor de verkiezingen (de 'Alliance'), wat inhield dat ze elkaars kandidaten steunden. De alliantie haalde in 1983 bijna evenveel stemmen als Labour (25,4% tegen 27,6%), maar zag dat maar matig vertaald in zetels, omdat de SDP-kandidaat vaak met een behoorlijk stemmenaantal tweede was geworden. De partijen stegen van 9 naar 23 zetels (van de 550).

Op 3 maart 1988 fuseerden de Liberal Party en de Social Democratic Party tot de Social and Liberal Democratic Party, die een jaar later omgedoopt werd tot Liberal Democrats. Vanaf de oprichting tot augustus 1999 was Paddy Ashdown de partijleider. Hij werd opgevolgd door Charles Kennedy, die door interne druk en een schandaal over alcoholproblemen gedwongen werd om af te treden als partijleider in januari 2006. Lagerhuislid en buitenlandwoordvoerder Menzies Campbell hem op. Hij kreeg veel kritiek te verduren, omdat hij als 66-jarige te oud werd gevonden. Op 18 december 2007 werd hij opgevolgd door de 40-jarige Nick Clegg.

Na het bijzonder slechte resultaat van 2015 trad Clegg af. In zijn verkiezingscampagne voor 2010 had hij aangekondigd dat hij, indien de Liberal Democrats aan de macht zouden komen, ervoor zou zorgen dat de inschrijvingsgelden voor de universiteiten (de tuition fees) afgeschaft zouden worden. Deze maatregel heeft hij niet kunnen doorvoeren omdat ze op een veto van zijn conservatieve coalitiepartner stuiten. In juli 2015 werd Clegg opgevolgd door Tim Farron.

In de verkiezingen van 8 juli 2017 verhoogde het aantal zetels van de LibDems in het Lagerhuis naar 12. Nick Clegg verloor na twaalf jaar zijn zetel; daarentegen werden Vince Cable en Jo Swinson, die hun zetels verloren hadden, opnieuw in het parlement gekozen. Farron had, als gelovig christen, tijdens de verkiezingscampagne kritiek te verduren gekregen wegens zijn vermeende opvattingen over homoseksualiteit, en trad af als partijleider op 14 juli 2017.

In de Verkiezingen van 12 december 2019 haalde de partij 11 zetels. Een minder dan in 2017. Deze zetel was pijnlijk omdat het de zetel van de leider Jo Swinson was. Ze trad meteen af als partijleider. In augustus 2020 werd Ed Davey als nieuwe leider gekozen.

Ideologie bewerken

De LibDems is een sociaal-liberale partij, die grotere persoonlijke vrijheid en sociale rechtvaardigheid voorstaat. Zij wil overheidsinmenging in privézaken minimaliseren, maar wijst economisch laisser-faire liberalisme van de hand. In plaats daarvan willen de LibDems een sterke verzorgingsstaat en een vrije markt zo veel mogelijk combineren. Hierdoor bevinden de LibDems zich op sociaal vlak links van het centrum, terwijl hun economisch programma op sommige gebieden centrumrechts is. Clegg profileerde zijn partij graag als een corrigerende factor voor het ongebreidelde kapitalisme van de Tories, terwijl Labour volgens hem dan weer te veel schulden zou maken.

Standpunten bewerken

  • De LibDems zijn voorvechters van burgerrechten. Zo wil de partij homorechten bevorderen en softdrugs legaliseren. Ook verzet de partij zich tegen inperkingen van burgerrechten door anti-terreurmaatregelen.
  • De LibDems ijveren voor gratis onderwijs. Zo wil de partij collegegeld afschaffen. (Hoewel ze de regering wel gesteund hebben in een besluit om studiegelden voor hoger onderwijs sterk op te drijven. Liberal Democrat MP's stemden 27 voor, 21 tegen en 8 onthoudingen.)
  • De LibDems zijn voorstanders van evenredige vertegenwoordiging als kiesstelsel.
  • De LibDems willen macht decentraliseren naar lokale overheden.
  • De LibDems willen het hoogste belastingtarief verhogen met 10%.
  • De LibDems willen vervuiling meer belasten.
  • De LibDems willen het Ministerie van Economische Zaken afschaffen.
  • De LibDems zijn uitgesproken pro-Europees en willen de euro in het Verenigd Koninkrijk invoeren.
  • De LibDems voerden wetgeving in die mentale gezondheidszorg op dezelfde wijze als lichamelijke aandoeningen behandelt.

Vleugels binnen de partij bewerken

Binnen de Liberal Democrats zijn twee hoofdstromingen aan te wijzen:

  • De sociaal-liberale-vleugel heeft de partij gedomineerd sinds de oprichting in 1988. Geïnspireerd door sociaal-liberalen als David Lloyd George, William Beveridge en John Maynard Keynes, wil deze stroming de verzorgingsstaat versterken door hogere belastingen en regulering van de markt. De sociaal-liberalen zijn ook grote voorvechters van burgerrechten. Leden die tot deze stroming behoren zijn onder andere Paul Holmes, Norman Baker en Simon Hughes.
  • De libertarische-vleugel van voorstander van de vrije markt deelt de opvattingen van de sociaal-liberalen over burgerrechten. Maar deze vleugel staat weinig overheidsinmenging voor op sociaal-economisch vlak. Deze opvatting staat op gespannen voet met de meningen binnen de sociaal-liberale stroming. Een aantal Lagerhuisleden uit deze vleugel hebben bijgedragen aan het "Orange Book" uit 2004, een collectie essays die het debat binnen de partij moeten stimuleren over een eventueel meer libertarische koers van de partij. Leden die tot deze stroming behoren zijn onder anderen Vincent Cable, David Laws en Chris Huhn.

Partijleiders bewerken

Partijleiders Termijn Leeftijd Regering
Functie(s)
als leider
Overige
Functie(s)
Verkiezing(en)
  David Steel
(1938)
3 maart 1988 –
16 juli 1988
[1]
49–50
  Bob Maclennan
(1936–2020)
51–52
  Paddy Ashdown
(1941–2018)
16 juli 1988 –
9 augustus 1999
47–58 Hoge vertegenwoordiger
voor Bosnië en
Herzegovina

(2002–2006)
1992
1997
  Charles Kennedy
(1959–2015)
9 augustus 1999 –
6 januari 2006
[2]
39–46 2001
2005
  Sir
Menzies
Campbell

(1941)
6 januari 2006 –
15 oktober 2007
[3][2]
64–66
  Vince Cable
(1943)
15 oktober 2007 –
18 december 2007
[4]
64 Minister van
Economische Zaken

(2010–2015)
  Nick Clegg
(1967)
18 december 2007 –
15 juli 2015
[2]
40–48 Vicepremier
(2010–2015)
2010
Lord President of
the Council

(2010–2015)
2015
  Tim Farron
(1970)
15 juli 2015 –
20 juli 2017
[2]
45–47 2017
  Sir
Vince Cable
(1943)
20 juli 2017 –
22 juli 2019
74–76 Minister van
Economische Zaken

(2010–2015)
  Jo Swinson
(1980)
22 juli 2019 –
13 december 2019
[2]
39 2019
  Sir
Ed Davey
(1965)
13 december 2019 –
heden
[5]
56 Minister van Energie
en Klimaat

(2012–2015)

Afgevaardigden in 2021 bewerken

Lagerhuis bewerken

Lagerhuis
Naam Kieskring
Ed Davey Kingston and Surbiton
Alistair Carmichael Orkney and Shetland
Wendy Chamberlain North East Fife
Tim Farron Westmorland and Lonsdale
Daisy Cooper St Albans
Wera Hobhause Bath
Sarah Olney Richmond Park
Christine Jardine Edinburgh West
Layla Moran Oxford West and Abingdon
Jamie Stone Caithness, Sutherland and Easter Ross
Munira Wilson Twickenham

Verkiezingsuitslagen bewerken

De LibDems zagen vanaf 1992 het zetelaantal gestaag toenemen. Daarmee werd de positie van de derde partij alsmaar versterkt. Na het slechte resultaat in de landelijke verkiezingen van 8 mei 2015, nadat de Liberal Democrats vijf jaar lang een coalitieregering hadden gevormd, zakte de partij echter weg. Er bleven in totaal nog 8 parlementsleden in het House of Commons over. In Schotland behield de partij nog één vertegenwoordiger.

Verkiezingen Naam Kiezersaandeel Zetels
1983 SDP-Liberal Alliance 25,4% 23
1987 SDP-Liberal Alliance 22,6% 22
1992 Liberal Democrats 17,8% 20
1997 Liberal Democrats 16,8% 46
2001 Liberal Democrats 18,3% 52
2005 Liberal Democrats 22,0% 62
2010 Liberal Democrats 23,0% 57
2015 Liberal Democrats 7,8% 8
2017 Liberal Democrats 7,4% 12
2019 Liberal Democrats 11.5% 11

Externe link bewerken

Zie de categorie Liberal Democrats (UK) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

|}