Lente- en herfstannalen van de Zestien Koninkrijken
De Lente- en herfstannalen van de Zestien Koninkrijken is een Chinees annalistisch geschiedwerk uit de zesde eeuw (na Chr) over de geschiedenis van de Zestien Koninkrijken en is samengesteld door Cui Hong (478-525). Door dit werk is in de Chinese historiografie de term Zestien Koninkrijken de gangbare verzamelnaam geworden voor de staten die in de vierde en vijfde eeuw in Noord-China zijn gevormd door merendeels niet-Chinese ruiternomaden. Lente en Herfst was in het oude China een veel gebruikte metonymie om het begrip jaar weer te geven en werd daarom vaak gebruikt in titels van annalistisch opgezette of kroniekachtige geschiedwerken.
| Lente- en herfstannalen van de Zestien Koninkrijken | ||
| Naam (taalvarianten) | ||
| Vereenvoudigd | 十六国春秋 | |
| Traditioneel | 十六國春秋 | |
| Pinyin | shíliùguó Chūnqiū | |
| Wade-Giles | Shih-liu-kuo Ch'un-ch'iu | |
|
| ||
Het oorspronkelijke werk is verloren geraakt. De bestaande versies zijn reconstructies uit de Ming- en Qingtijd, volgens de samenstellers gebaseerd op bewaard gebleven fragmenten van het werk van Cui Hong.
Het oorspronkelijke werk bewerken
Tot stand komen bewerken
Het werk is aan het begin van de zesde eeuw samengesteld door Cui Hong, een ambtenaar-literaat die als historicus in dienst was van de Noordelijke Wei-dynastie (385–535). Hij had de beschikking over meer dan 30 eerder geschreven historische werken over de Zestien Koninkrijken. Zij beschreven ieder slechts een of (soms) twee staten. Cui Hong wilde, naar het voorbeeld van de Kroniek van de Drie Rijken de geschiedenis van alle staten in één werk plaatsen.
Vanaf 500 verzamelde Cui Hong systematisch historische overzichten die uit de staten zelf afkomstig waren. In 504 had hij er voldoende om met de eigenlijke samenstelling te beginnen. In 506 had hij een ontwerpversie in 95 juan gereed, waarbij alleen de geschiedenis van de staat Cheng Han (304-347) ontbrak. Het daarvoor benodigde werk, Shu shu (蜀书, het Boek van Shu) door Chang Qu (常璩, c.291-361) wist hij pas in 521 te bemachtigen, waarna hij de resterende vijf juan samenstelde en daarmee zijn werk kon voltooien. Dit gebeurde in 525 vlak voor zijn overlijden. Het werk omvatte 102 juan, waaronder een nawoord en een chronologische tabel en werd door zijn zoon, Cui Ziyuan (崔子元) in 528 aangeboden aan de keizer. In tegenstelling tot het eigenlijke werk is het memorandum waarmee het werk aan de troon werd gepresenteerd wel bewaard gebleven.
Betekenis bewerken
Cui Hong introduceerde met dit werk de term Zestien Staten. Met zijn boek brak hij met de tot dat moment gangbare presentatie van de geschiedenis van de ruitervolkeren. Tot die tijd werd hun geschiedenis beschreven in de vorm van zhuan (exemplarische overleveringen, vaak aangeduid als biografieën) met pejoratief gebruikte termen, om zo hun lage status weer te geven. Cui Hong stelde op basis van hun eigen guoshu (國書, 'staatsdocumenten') biografieën van deze nomadische heersers samen in de vorm van biannianti. Hij noemde die overzichten van de zestien staten lu (錄, optekening), in navolging van de shilu. De gebeurtenissen werden gedateerd volgens de jaartitels van de heersers van de staten zelf en niet meer volgens de kalender van de Jin-dynastie.
Het werk diende als basis voor de hoofdstukken over de Zestien Koninkrijken in het Boek van de Jin, de officiële geschiedenis van de Jin-dynastie (juan 101-130) en in mindere mate ook voor het betreffende hoofdstuk in het Boek van de Wei, de dynastieke geschiedenis van de Noordelijke Wei-dynastie, (juan 95).
Verloren geraakt bewerken
Volgens Siku quanshu, de catalogus van de keizerlijke bibliotheek uit 1782, was het werk reeds in de elfde eeuw verloren geraakt. De titel staat nog vermeld in de bibliografische hoofdstukken van het Boek van de Sui, het Oud Boek van de Tang en het Nieuw boek van de Tang (zij het bij de laatste twee in 120 juan, waarschijnlijk een schrijffout voor 102), maar niet meer in de standaardbibliografie van de Song-dynastie. Dit verdwijnen moet geleidelijk zijn gebeurd, want de historicus Sima Guang (司馬光, 1019-1086) had nog 20 juan van het oorspronkelijke werk tot zijn beschikking toen hij zijn Zizhi tongjian (資治通鑑, Doorlopende spiegel tot hulp bij het bestuur) schreef. Twee Chinese historici, (Chen Changqi, 陈长琦 en Zhou Qun, 周群) stelden in 2006 dat zij indirecte aanwijzingen hadden gevonden voor het bestaan van onvolledige versies van het oorspronkelijke werk die tot in de 19e eeuw zouden hebben gecirculeerd.
Reconstructies uit de Ming en Qing-tijd bewerken
Een verkorte versie in 16 juan bewerken
Ontstaan bewerken
Een verkorte versie van de Lente- en herfstannalen van de Zestien Koninkrijken in 16 juan uit 938 is bewaard gebleven in de Song-encyclopedie Taiping yulan (太平御覽). Een andere verkorte versie, eveneens in 16 juan verscheen in Guang Hanwei congshu (廣漢魏叢書), een literair verzamelwerk dat voor het eerst in 1592 werd uitgegeven. De verschillen tussen beide versies zijn erg klein, wat volgens de Amerikaanse sinoloog Michael Rogers (1923–2005) duidde op een gemeenschappelijke afkomst. De versie uit 1592 verscheen opnieuw in Zengding Han-Wei congshu (增訂漢魏叢書), dat bewaard is gebleven in een versie uit 1791. Siku quanshu heeft deze versie opgenomen onder de titel Bieben Shiliuguo chunqiu (別本十六國春秋). Elk van de 16 koninkrijken is beschreven in een apart hoofdstuk. De tekst komt grotendeels overeenkomen met de categorie Erfelijke Geslachten (juan 101-130) van de Jinshu.
Inhoud bewerken
De inhoud van de versie in 16 juan:
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 1. | Qian Zhao lu (前趙錄) | Optekeningen van de Vroegere Zhao | Vroegere Zhao (304-329), bevat biografieën van:
|
| 2. | Hou Zhao lu (後趙錄) | Optekeningen van de Latere Zhao | Latere Zhao (319-350) en Ran Wei (350-352), bevat biografieën van:
|
| 3. | Qian Yan lu (前燕錄) | Optekeningen van de Vroegere Yan | Vroegere Yan (337-370), bevat biografieën van:
|
| 4. | Qian Qin lu (前秦錄) | Optekeningen van de Vroegere Qin | Vroegere Qin (351-395), bevat biografieën van:
|
| 5. | Hou Qin lu (後秦錄) | Optekeningen van de Latere Qin | Latere Qin (384-417), bevat biografieën van:
|
| 6. | Shu lu (蜀錄) | Optekeningen van Shu | Met Shu is bedoeld Cheng Han 成漢 (304-347), bevat biografieën van:
|
| 7. | Qian Liang lu (前涼錄) | Optekeningen van de Vroegere Liang | Vroegere Liang (314-376), bevat biografieën van:
|
| 8. | Xi Liang lu (西涼錄) | Optekeningen van de Westelijke Liang | Westelijke Liang (400-421), bevat biografieën van:
|
| 9. | Bei Liang lu (北涼錄) | Optekeningen van de Noordelijke Liang | Noordelijke Liang (398-439), bevat biografieën van:
|
| 10. | Hou Liang lu (後涼錄) | Optekeningen van de Latere Liang | Latere Liang (386-403), bevat biografieën van:
|
| 11. | Hou Yan lu (後燕錄) | Optekeningen van de Latere Yan | Latere Yan (384-409), bevat biografieën van:
|
| 12. | Nan Liang lu (南涼錄) | Optekeningen van de Zuidelijke Liang | Zuidelijke Liang (397-414), bevat biografieën van:
|
| 13. | Nan Yan lu (南燕錄) | Optekeningen van de Zuidelijke Yan | Zuidelijke Yan (398-410), bevat biografieën van:
|
| 14. | Xi Qin lu (西秦錄) | Optekeningen van de Westelijke Qin | Westelijke Qin (385-431), bevat biografieën van:
|
| 15. | Bei Yan lu (北燕錄) | Optekeningen van de Noordelijke Yan | Noordelijke Yan (409-436), bevat biografieën van:
|
| 16. | Xia lu (夏錄) | Optekeningen van de Xia | Xia (407-432), bevat biografieën van:
|
De reconstructie door Tu Jiesun en Xiang Lin uit 1585 in de herziene versie uit 1781 bewerken
Ontstaan bewerken
In 1585 werd een reconstructie van de Lente- en herfstannalen van de Zestien Koninkrijken samengesteld door Tu Jiesun (屠介孫) en Xiang Lin (項琳). Volgens hun voorwoord kwam het werk voort uit brokstukken van het oorspronkelijk door Cui Hong samengesteld werk die bewaard waren gebleven in de Jinshu en de Zizhi tongjian en verder in twee encyclopedieën, Yiwen leiju (藝文類聚) en Taiping yulan (太平御覽). In tegenstelling tot het oorspronkelijke werk waren de gebeurtenissen in deze reconstructie gedateerd volgens de jaartitels van de Jin en Liu Song-dynastieën. In 1781 verscheen een door Wang Rigui (王日桂) herziene versie, waarbij de chronologie weer was hersteld tot de kalenders die in de Zestien Koninkrijken zelf werden gebruikt. Deze versie is opgenomen in de Siku quanshu.
Inhoud bewerken
De inhoud van deze versie in 100 juan:
Vroegere Zhao bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 1-10 | Qian Zhao lu (前趙錄) | Optekeningen van de Vroegere Zhao | Vroegere Zhao (304-329), 10 juan |
| 1 | 劉淵, 劉和 | Liu Yuan, Liu He |
|
| 2 | 劉聰 (上) | Liu Cong (A) | Liu Cong (r.310-318) |
| 3 | 劉聰 (中) | Liu Cong (B) | |
| 4 | 劉聰 (下), 劉粲 | Liu Cong (C), Liu Can | Liu Can(r.318) |
| 5 | 劉曜 (上) | Liu Yao (A) | Liu Yao (r.318-329) |
| 6 | 劉曜 (中) | Liu Yao (B) | |
| 7 | 劉曜 (下) | Liu Yao (C) | |
| 8 | 劉宣, 劉盛, 劉翼, 劉胤, 淵後單氏, 聰后呼延氏, 聰后劉氏, 曜后羊氏, 曜后劉氏 | Liu Xuan, Liu Sheng, Liu Yi, Liu Yin, Yuan hou Shan shi, Cong hou Huyan shi, Cong hou Liu shi, Yao hou Yang shi, Yao hou Liu shi | |
| 9 | 王彌, 劉靈, 張嵩一作暠, 劉殷, 王延, 陳元達, 王廣, 卜珝, 趙染, 范隆, 崔遊, 韋忠, 董景道, 王育, 劉敏元, 杜育 | Wang Mi, Liu Ling, Zhang Song (yi Zuo Gao), Liu Yin, Wang Yan, Chen Yuanda, Wang Guang, Bu Xu(?), Zhao Ran, Fan Long, Cui You, Wei Zhong, Dong Jingdao, Wang Yu, Liu Minyuan, Du Yu | |
| 10 | 郭汜, 李景年, 王延年, 王雋, 喬智明, 喬晞, 陳安, 張寔, 卜崇, 呼延寔, 魯憑, 崔岳 田崧, 遊子逺, 傅虎, 臺產, 陜婦人 | Guo Si, Li Jingnian, Wang Yannian, Wang Jun, Qiao Zhiming, Qiao Xi, Chen An, Zhang Shi, Bu Chong, Hu Yanshi, Lu Ping, Cui Yue, Tian Song, You Ziyuan(?), Fu Hu, Tai Chan, Shan Furen |
Latere Zhao bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 11-22 | Hou Zhao lu (後趙錄) | Optekeningen van de Latere Zhao | Latere Zhao (319-350), 12 juan |
| 11 | 石勒 (上) | Shi Le (A) | Shi Le (r.319-333) |
| 12 | 石勒 (中) | Shi Le (B) | |
| 13 | 石勒 (下) | Shi Le (C) | |
| 14 | 石弘 | Shi Hong | Shi Hong (r.333-334) |
| 15 | 石虎 (上) | Shi Hu (A) | Shi Hu (r.334-349) |
| 16 | 石虎 (中) | Shi Hu (B) | |
| 17 | 石虎 (下) | Shi Hu (C) | |
| 18 | 石世, 石遵, 石鑒 | Shi Shi, Shi Zun, Shi Jian |
|
| 19 | 石閔 | Shi Min | Shi Min (Ran Min), r.350-352 over Ran Wei (冉魏) |
| 20 | 石肇, 石堪, 石生, 石聰, 石邃, 石斌, 石樸, 勒母王氏, 勒后劉氏, 鄭氏, 陳氏 | Shi Zhao, Shi Kan, Shi Sheng, Shi Cong, Shi Sui, Shi Bin, Shi Pu, Le mu Wang shi, Le hou Liu shi, Zheng shi, Chen shi | |
| 21 | 佛圖澄, 單道開, 道進, 麻襦, 徐忡 | Fotu Cheng, Shan Daokai, Dao Jin, Ma Ru, Xu Chang | |
| 22 | 張賓, 郭敬, 汲桑, 徐光, 王洛生, 李陽, 張越, 王謨, 樊坦, 徐龕, 桃豹, 張樓, 魏豹, 張彌, 張謐, 裴憲, 傅暢, 續咸, 張躍, 盧諶, 薛閭訓, 邴輔, 申錄, 周延, 韋謏, 邢嘏, 宣咸, 郭穆, 沐堅, 張進, 趙明, 孟卓, 劉群, 王安, 陳武, 劉光, 解飛, 孫輝, 郭機, 麻秋, 張才, 蔡裔 | Zhang Bin, Guo Jing, Ji Sang, Xu Guang, Wang Luosheng, Li Yang, Zhang Yue, Wang Mo, Fan Tan, Xu Kan, Tao Bao, Zhang Lou, Wei Bao, Zhang Mí, Zhang Mì, Pei Xian, Fu Chang, Xu Xian, Zhang Yue, Lu Chen, Xue Lüxun, Bing Fu, Shen Lu, Zhou Yan, Wei Sou?, Xing Gu?, Xuan Xian, Guo Mu, Mu Jian, Zhang Jin, Zhao Ming, Meng Zhuo, Liu Qun, Wang An, Chen Wu, Liu Guang, Xie? Fei, Sun Hui, Guo Ji, Ma Qiu, Zhang Cai, Cai Yi |
Vroegere Yan bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 23-32 | Qian Yan lu (前燕錄) | Optekeningen van de Vroegere Yan | Vroegere Yan (337-370), 10 juan |
| 23 | 慕容廆 | Murong Hui | Murong Hui (-) |
| 24 | 慕容皝 (上) | Murong Huang (A) | Murong Huang (r.337-348) |
| 25 | 慕容皝 (下) | Murong Huang (B) | |
| 26 | 慕容儁 (上) | Murong Jun (A) | Murong Jun (r.348-360) |
| 27 | 慕容儁 (下) | Murong Jun (B) | |
| 28 | 慕容暐 (上) | Murong Wei (A) | Murong Wei (r.360-370) |
| 29 | 慕容暐 (下) | Murong Wei (B) | |
| 30 | 吐谷渾, 慕容翰, 慕容仁, 慕容恪, 文明段氏, 景昭可足渾氏 | Tuyuhun, Murong Han, Murong Ren, Murong Ke, Wen ming Duan shi, Jing Zhao Ke Zu Hun Shi | |
| 31 | 裴嶷, 游邃, 髙瞻, 劉瓚, 陽裕, 陽騖, 封奕, 宋該, 韓恆, 鮮于亮, 髙詡, 乙逸, 鞠殷, 張鴻, 侯青, 韓宰, 張怖, 成公都 | Pei Yi, You Sui, Gao? Zhan, Liu Zan, Yang Yu, Yang Wu, Feng Yi, Song Gai, Han Heng, Xian Yuliang, Gao? Xu, Yi Yi, Ju Yin?, Zhang Hong, Hou Qing, Han Zai, Zhang Bu, Cheng Gongdu? | |
| 32 | 李產, 黃泓, 賈堅, 慕輿根, 李洪, 悅綰, 皇甫真, 梁琛, 公孫鳳, 公孫永, 王歡, 悉羅騰, 安屈, 劉洛 | Li Chan, Huang Hong, Jia? Jian, Mu Yugen, Li Hong, Yue Wan, Huang Fuzhen, Liang Chen, Gong Sunfeng, Gong Sunyong, Wang Huan, Xi Luoteng, An Qu, Liu Luo |
Vroegere Qin bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 33-42 | Qian Qin lu (前秦錄) | Optekeningen van de Vroegere Qin | Vroegere Qin (351-395), 10 juan |
| 33 | 苻洪 | Fu Hong | |
| 34 | 苻健 | Fu Jian | Fu Jian (r.351-355) |
| 35 | 苻生 | Fu Sheng | Fu Sheng (r.355-357) |
| 36 | 苻堅 (上) | Fu Jian (A) | Fu Jian (r.357-385) |
| 37 | 苻堅 (中) | Fu Jian (B) | |
| 38 | 苻堅 (下) | Fu Jian (C) | |
| 39 | 苻丕 | Fu Pi | Fu Pi (r.385-386) |
| 40 | 苻登 | Fu Deng | Fu Deng (r.386-394) |
| 41 | 苻雄, 苻菁, 苻黃眉, 苻法, 苻融, 苻朗, 苻宏, 苻暉, 苻琳, 苻詵, 苻雅, 苻洛, 健后強氏, 生后梁氏, 堅太后茍氏, 堅夫人張氏, 丕后楊氏, 登後毛氏 | Fu Xiong, Fu Jing, Fu Huangmei, Fu Fa, Fu Rong, Fu Lang, Fu Hong, Fu Hui, Fu Lin, Fu Shen, Fu Ya, Fu Luo, Jian hou Qiang shi, Jian taihou Gou shi, Jian furen Zhang shi, Pi hou Yang shi, Deng hou Mao shi | |
| 42 | 趙俱, 雷弱兒, 魚遵, 王墮, 強平, 趙煥, 杜慈, 呂婆樓, 樊世, 王猛, 梁平老, 梁讜, 陸績, 鄧羌, 張平, 張蚝, 李威, 徐嵩, 薛強, 崔宏, 姜宇, 索泮, 楊安, 楊定, 髙泰, 趙整, 朱肜, 王嘉, 張忠, 法喜, 曇邕, 僧朗, 孟欽, 僧渉公, 徐義, 釋道安, 畢覽, 桑虞, 王兗, 茍輔, 竇衝, 王永, 徐成, 郭慶, 王綂, 長孫嵩, 許謙, 裴詵, 韋羆, 杜胄, 宼修之, 何熙仲, 韋逞母宋氏, 竇滔妻蘇氏 | Zhao Ju, Lei Ruoer, Yu Zun, Wang Duo, Qiang Ping, Zhao Huan, Du Ci, Lü Polou, Fan Shi, Wang Meng, Liang Pinglao, Liang Dang, Lu? Ji, Deng Qiang, Zhang Ping, Zhang Hao, Li Wei, Xu Song, Xue Qiang, Cui Hong, Jiang Yu, Suo Pan, Yang An, Yang Ding, Gao Tai, Zhao Zheng, Zhu Rong, Wang Jia, Zhang Zhong, Fa Xi, Tan Yong, Seng Lang, Meng Qin, Seng Shegong, Xu Yi, Shi Daoan, Bi Lan, Sang Yu, Wang Yan, Gou Fu, Dou Chong, Wang Yong, Xu Cheng, Guo Qing, Wang Tang?, Zhang? Sunsong, Xu Qian, Pei Shen, Wei Pi, Du Zhou, Kou? Xiuzhi,He Xizhong, Wei Cheng mu Song shi, Dou Tao qi Su shi |
Latere Yan bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 43-52 | Hou Yan lu (後燕錄) | Optekeningen van de Latere Yan | Latere Yan (384-409), 10 juan |
| 43 | 慕容垂 (上) | Murong Chui (A) | Murong Chui (r.384-396) |
| 44 | 慕容垂 (中) | Murong Chui (B) | |
| 45 | 慕容垂 (下) | Murong Chui (C) | |
| 46 | 慕容寶 | Murong Bao | Murong Bao (r.396-398) |
| 47 | 慕容盛 | Murong Sheng | Murong Sheng (r.398-401) |
| 48 | 慕容熙 | Murong Xi | Murong Xi (r.401-407) |
| 49 | 慕容雲 | Murong Yun | Murong Yun (r.407-409) |
| 50 | 慕容永, 慕容令, 慕容麟 慕容農, 慕容隆, 慕容鳳, 慕容溫, 慕容楷, 慕容紹, 慕容會, 慕容懿 | Murong Yong, Murong Ling, Murong Lin, Murong Nong, Murong Long, Murong Feng, Murong Wen, Murong Kai, Murong Shao, Murong Hui?, Murong Yi | |
| 51 | 垂后先段氏, 垂后後段氏, 寶后段氏, 盛妃蘭氏, 獻莊太妃丁氏, 熙昭儀大苻氏, 熙后小苻氏 | Chui hou xian Duan shi, Chui hou hòu Duan shi, Bao hou Duan shi, Sheng fei Lan shi, Xian zhuang tai fei Ding shi, Xi zhao yi da Fu shi, Xi hou xiao Fu shi | |
| 52 | 光祚, 趙秋, 眭邃, 髙展, 髙湖, 崔蔭, 崔逞, 崔模, 崔懿, 封懿, 封愷, 封衡, 宋隱, 趙思, 李系, 李先, 屈遵, 賈彞, 張蒲, 餘崇, 平視, 鄭豁, 呂顯, 宇文活撥, 谷袞, 酈紹, 盧偃, 盧晏, 仇欵, 韋閬, 晁崇, 段干, 公孫表, 劉生, 房諶, 王憲, 張珍, 楊結, 許茂, 王髙, 陳刃, 盧副鳩, 房堪 | Fu Zuo, Zhao Qiu, Sui Sui, Gao Zhan, Gao Liu, Cui Yin, Cui Chong, Cui Mo, Cui Yi, Feng Yi, Feng Kai, Feng Heng, Song Yin, Zhao Si, Li Xi, Li Xian, Qu Zun, Jia Yi, Zhang Pu, Yu Chong, Ping Shi, Zheng Huo, Lü Xian, Yuwen Huobo, Yu Gun, Li Shao, Lu Yan, Qiu Kuan, Wei Lang, Chao Chong, Duan Gan, Gong Sunbiao, Liu Sheng, Fang Chen, Wang Xian, Zhang Zhen, Yang Jie, Xu Mao, Wang Gao, Chen Ren, Lu Fujiu, Fang Kan |
Latere Qin bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 53-62 | Hou Qin lu (後秦錄) | Optekeningen van de Latere Qin | Latere Qin (384-417), 10 juan |
| 53 | 姚弋仲 | Yao Yizhong | Yao Yizhong (-) |
| 54 | 姚襄 | Yao Xiang | Yao Xiang (-) |
| 55 | 姚萇 | Yao Chang | Yao Chang (r.384-393) |
| 56 | 姚興 (上) | Yao Xing (A) | Yao Xing (r.394-416) |
| 57 | 姚興 (中) | Yao Xing (B) | |
| 58 | 姚興 (下) | Yao Xing (C) | |
| 59 | 姚泓 | Yao Hong | Yao Hong (r.416-417) |
| 60 | 姚嵩, 姚緒, 姚碩徳, 姚紹, 姚顯, 姚沖, 姚詳, 姚邕, 姚和都, 姚黃眉, 姚晃, 太后虵氏, 興後張氏, 興後齊氏 | Yao Song, Yao Xu, Yao Shuode(?), Yao Shao, Yao Xian, Yao Chong, Yao Xiang, Yao Yong, Yao Hedou?, Yao Huangmei, Yao Huang, Taihou Ye shi, Xinghou Zhang shi, Xinghou Qi shi | |
| 61 | 吉成詵, 尹緯, 趙遷, 薛辯, 胡辨, 索盧曜, 王奚, 狄伯竒, 梁國兒, 司馬休之, 韓延之, 索棱, 茍和, 趙玄, 孫贊, 徐眾 | Ji Chengshen, Yin Wei, Zhao Qian, Xue Bian, Hu Bian, Suo Luyao, Wang Xi, Di Boqi?, Liang Guoer, Sima Xinzhi, Han Yanzhi, Suo Leng, Gou He?, Zhao Xuan, Sun Zan, Xu Zhong | |
| 62 | 鳩摩羅什, 道恆, 道標, 僧肇, 道融, 佛陀耶舍, 曇無成, 道契, 僧睿, 覺賢, 法明, 弗若多羅, 法羽, 法智, 賀僧 | Jiumo Luoshi, Dao Heng, Dao Biao, Seng Zhao, Dao Rong, Fotuo Yeshe, Tan Wucheng, Dao Qi, Seng Rui, Jiao? Xian, Fa Ming, Furuo Duoluo, Fa Yu, Fa Zhi, He Seng |
Zuidelijke Yan bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 63-65 | Nan Yan lu (南燕錄) | Optekeningen van de Zuidelijke Yan | Zuidelijke Yan (398-410), 3 juan |
| 63 | 慕容德 | Murong De | Murong De (r.398-405) |
| 64 | 慕容超 | Murong Chao | Murong Chao (r.405-410) |
| 65 | 慕容鍾, 封孚, 封嵩, 杜弘, 王始, 張瑛, 王鸞, 龎世, 桓敞, 張華, 張恂, 劉昶, 傅融, 李根, 王牢, 張幸, 冷平, 高軌, 王景暉, 墓容氏 | Murong Zhong, Feng Fu, Feng Song, Du Hong, Wang Shi, Zhang Ying, Wang Luan, Pang Shi, Huan Chang, Zhang Hua, Zhang Xun, Liu Chang, Fu Rong, Li Gen, Wang Lao, Zhang Xing, Leng Ping, Gao Gui, Wang Jinghui, Murong Shi |
Xia bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 66-69 | Xia lu (夏錄) | Optekeningen van de Xia | Xia (407-432), 4 juan |
| 66 | 赫連勃勃 | Helian Bobo | Helian Bobo (r.407-425) |
| 67 | 赫連昌 | Helian Chang | Helian Chang (r.425-428) |
| 68 | 赫連定 | Helian Ding | Helian Ding (r.428-431) |
| 69 | 胡義周, 王買德, 趙逸, 韋玄, 張淵, 胡淵, 費峻, 韓耆 | Hu Yizhou, Wang Maide, Zhao Yi, Wei Xuan, Zhang Yuan, Hu Yuan, Fei Jun, Han Qi |
Vroegere Liang bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 70-75 | Qian Liang lu (前涼錄) | Optekeningen van de Vroegere Liang | Vroegere Liang (314-376), 6 juan |
| 70 | 張軌 | Zhang Gui | Zhang Gui (-) |
| 71 | 張實, 張茂 | Zhang Shi, Zhang Mao |
|
| 72 | 張駿 | Zhang Jun | Zhang Jun (r.324-346) |
| 73 | 張重華, 張靈耀, 張祚 | Zhang Chonghua, Zhang Yaoling, Zhang Zuo |
|
| 74 | 張玄靚, 張天錫 | Zhang Xuanjing, Zhang Tianxi |
|
| 75 | 張肅, 張瓘, 嚴氏, 馬氏, 閻氏薛氏, 宋配, 宋混, 宋澄, 宋矩, 宋纎, 汜瑗, 汜勝, 汜褘, 汜昭, 辛攀, 辛慿, 辛理, 江瓊, 王橫, 張世度, 索孚, 索襲, 索丞, 索苞, 索紞, 索綏, 索充, 陰澹, 張諮, 張斌, 張植, 李弇, 常據, 馬岌, 張沖, 童巽, 車濟, 謝艾, 張頎, 郭荷, 祁嘉, 張存 | Zhang Su, Zhang Guan, Yan shi, Ma shi, Yan shi Xue shi, Song Pei, Song Hun, Song Cheng, Song Ju, Song Xian, Si Yuan, Si Sheng, Si Hui, Si Zhao, Xin Pan, Xin Ping, Xin Li, Jiang Qiong, Wang Heng, Zhang Shidu, Suo Fu, Suo Xi, Suo Cheng, Suo Bao, Suo Dan, Suo Sui, Suo Chong, Yin Tan(Dan?), Zhang Zi, Zhang Bin, Zhang Zhi, Li Yan, Chang Ju, Ma Ji, Zhang Chong, Tong Xun, Ju(Che?) Ji, Xie Ai, Zhang Qi, Guo He, Qi Jia, Zhang Cun |
Shu (Cheng-Han) bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 76-80 | Shu lu (蜀錄) | Optekeningen van Shu | Bedoeld is Cheng-Han 成漢 (304-347), 5 juan |
| 76 | 李特 | Li Te | Li Te (r.303) |
| 77 | 李流, 李雄 | Li Liu, Li Xiong |
|
| 78 | 李班, 李期, 李壽, 李勢 | Li Ban, Li Qi, Li Shou, Li Shi |
|
| 79 | 李輔, 李庠, 李驤, 李蕩, 李始, 李琀, 李安, 李離, 羅氏, 任氏, 閻氏 | Li Fu, Li Xiang, Li Xiang, Li Dang, Li Shi, Li Han, Li An, Li Li, Luo shi, Ren shi, Yan shi | |
| 80 | 閻彧, 尹奉, 王載, 李釗, 范長生, 楊褒, 譙秀, 龔壯, 張寳, 李洪, 李高, 劉玄 | Yan Yu, Yin Feng, Wang Zai, Li Zhao, Fan Zhang(Chang?)sheng, Yang Bao, Qiao Xiu, Gong Zhuang, Zhang Bao, Li Hong, Li Gao, Liu Xuan |
Latere Liang bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 81-84 | Hou Liang lu (後涼錄) | Optekeningen van de Latere Liang | Latere Liang (386-403), 4 juan |
| 81 | 呂光 | Lü Guang | Lü Guang (r.386-399) |
| 82 | 呂紹, 呂纂 | Lü Shao, Lü Zuan |
|
| 83 | 呂隆 | Lü Long | Lü Long (r.400-403) |
| 84 | 呂緯, 呂訓, 光妻石氏, 纂妻楊氏, 紹美人張氏, 呂憲妻符氏, 郭黁, 杜進, 張資, 任射, 竇茍, 侯瑾, 齊從, 宋歆, 宗燮 | Lü Wei, Lü Xun, Guang qi Shi(Dan?) shi, Zuan qi Yang shi, Shao Mei ren Zhang shi, Lü Xian qi Fu shi, Guo Nun, Du Jin, Zhang Zi, Ren She, Dou Gou, Hou Jin, Qi Zong(Cong?), Song Xin, Zong Xie |
Westelijke Qin bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 85-87 | Xi Qin lu (西秦錄) | Optekeningen van de Westelijke Qin | Westelijke Qin (385-431), 3 juan |
| 85 | 乞伏國仁, 乞伏乾歸 | Qifu Guoren, Qifu Qiangui |
|
| 86 | 乞伏熾盤, 乞伏暮末 | Qifu Chipan, Qifu Mumo |
|
| 87 | 乞伏益州, 乞伏曇逹, 邉氏, 禿髪氏, 叚暉, 翟瑥, 焦遺, 辛進 | Qifu Yizhou, Qifu Tanda, Bian shi, Tufa shi, Jia Hui, Zhai Wen, Jiao Yi, Xin Jin |
Zuidelijke Liang bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 88-90 | Nan Liang lu (南涼錄) | Optekeningen van de Zuidelijke Liang | Zuidelijke Liang (397-414), 3 juan |
| 88 | 禿髪烏孤, 禿髪利鹿孤 | Tufa Wugu, Tufa Lilugu |
|
| 89 | 禿髪傉檀 | Tufa Rutan | Tufa Rutan (r.401-414) |
| 90 | 禿髪文支, 禿髪樊尼, 禿髪破羌, 傉檀妻折掘氏, 楊桓, 宗敞, 孟褘, 曇瞿, 景保, 陰利鹿, 尉賢政 | Tufa Wenzhi, Tufa Fanni, Tufa Poqiang, Nutan qi She (Zhe?)jue shi, Yang Huan, Zong Chang, Meng Hui, Tan Qu?, Jing Bao, Yin Lilu, Wei Xiaozheng |
Westelijke Liang bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 91-93 | Xi Liang lu (西涼錄) | Optekeningen van de Westelijke Liang | Westelijke Liang (400-421), 3 juan |
| 91 | 李暠 | Li Gao | Li Gao (r.400-416) |
| 92 | 李歆 | Li Xin | Li Xin (r.416-419) |
| 93 | 李恂, 李翻, 暠妻尹氏, 宋繇, 劉昞, 唐繇, 辛淵, 陰仲逹 | Li Xun, Li Fan, Gao qihou shi, Yong Yao?, Liu Bing(of Pei?), Tang Yao?, Xin Yuan, Yin Zhongda | Li Xun (r.419-421, broer van Li Xin) |
Noordelijke Liang bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 94-97 | Bei Liang lu (北涼錄) | Optekeningen van de Noordelijke Liang | Noordelijke Liang (398-439), 4 juan |
| 94 | 沮渠蒙遜 | Juqu Mengxun | Juqu Mengxun (r.401-433) |
| 95 | 沮渠茂虔 | Juqu Maoqian | Juqu Maoqian (r.433-439) |
| 96 | 沮渠無諱, 沮渠宜得, 沮渠安周, 沮渠唐兒, 沮渠天周, 沮渠萬年, 沮渠秉, 沮渠安陽侯, 蒙遜母車氏, 蒙遜妻孟氏, 茂虔妻拓跋氏 | Juqu Wuhui, Juqu Yide, Juqu Anzhou, Juqu Tanger, Juqu Tianzhou, Juqu Wannian, Juqu Bing, Juqu Anyang hou, Mengxun mu Ju (Che?) shi, Mengxun qi Meng shi, Maoqian qi Tuoba shi | |
| 97 | 曇無讖, 道進, 馬權, 梁中庸, 張穆, 張譚, 隗仁, 劉昞, 張湛, 闞駰, 胡叟, 宗欽, 趙柔, 孫通, 王樺, 索敞, 陰興, 鹿壽興, 趙匪又 | Tan Wuchen, Dao Jin, Ma Quan, Liang Zhongyong, Zhang Mu, Zhang Tan, Wei Ren, Liu Bing (Pei?), Zhang Zhan, Kan Yin, Hu Sou, Zong Qin, Zhao Rou, Sun Tong, Wang Hua, Suo Chang, Yin Xing, Lu Shouxing, Zhao Feiyou |
Noordelijke Yan bewerken
| Juan | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 98-100 | Bei Yan lu (北燕) | Optekeningen van de Noordelijke Yan | Noordelijke Yan (409-436), 3 juan |
| 98 | 馮跋 | Feng Ba | Feng Ba (r.409-430) |
| 99 | 馮弘 | Feng Hong | Feng Hong (r.430-436) |
| 100 | 馮素弗, 馮萬泥, 馮乳陳, 馮崇, 馬弗勤, 孫護, 姚昭, 蝚蠕斛律, 務銀提, 竇表, 李崇, 游幼, 髙策, 孫敬仁 | Feng Sufu, Feng Wanni, Feng Ruchen, Feng Chong, Feng Fuqin, Sun Hu, Yao Zhao, Rouruhulü, Wuyinti, Dou Biao, Li Chong, You You, Gao? Ce, Sunjingren |
Twee reconstructies door Tang Qiu (1804-1881) bewerken
Volgens Tang Qiu (湯球, 1804-1881) een historicus uit de Qing-tijd werd in het bibliografisch hoofdstuk van Suishu een samenvatting (zuanlu, 纂錄) van het oorspronkelijk werk van Cui Hong genoemd. Hij maakte een reconstructie van die zuanlu op basis van de eerder uitgegeven verkorte versie in 16 juan (de bieben versie) en citaten uit de encyclopedie Taiping yulan. Tang publiceerde zijn werk als Shiliuguo chunqiu zuanlu jiaoben (十六國春秋纂錄校本) in 10 juan, waar door een andere historicus, Wu Yiyin (吳翊寅) een hoofdstuk correcties en verbeteringen (jiaokanji, 校勘記) aan werd toegevoegd.
Vervolgens breidde Tang zijn zuanlu jiaoben fors uit tot uiteindelijk 100 juan door er talrijke citaten uit Jinshu en uit een groot aantal encyclopedieën aan toe te voegen. Dat werk verscheen onder de titel Bewerking van en aanvulling op de Lente- en herfstannalen van de Zestien Koninkrijken (Shiliuguo chunqiu jibu, 十六國春秋輯補).
Chinese tekst bewerken
De verkorte versie in 16 juan zoals die is opgenomen in Siku quanshu:
- (zh) 紀昀 (1724-1805), 別本十六國春秋 [16卷], [台北市] (臺灣商務印書館), 1983 (Ji Yun, 1724-1805, Bieben Shiliuguo chunqiu [16 juan], [Taibei Shi] Taiwan shang wu yin shu guan, 1983), Serie: 景印文淵閣四庫全書 [第463冊] (Ying yin Wen yuan ge Siku quanshu [di 463 ce]), pp.1105-1174). Ji Yun behoorde tot de belangrijkste samenstellers van Siku quanshu.
- Voor een internetversie van dit werk klik hier.
De reconstructie door Tu Jiesun en Xiang Lin uit 1585 in de versie die is opgenomen in de Siku quanshu:
- (zh) 崔鴻, 十六國春秋 [100卷], [台北市] (臺灣商務印書館) 1983, (Cui Hong, Shi liu guo chun qiu [100 juan], Taibei Shi (Taiwan shang wu yin shu guan), 1983. Serie: 景印文淵閣四庫全書 [第463冊] (Ying yin Wen yuan ge Siku quanshu [di 463 ce]), pp.315-1104.
- (zh) Voor een internetversie van dit werk uit Siku Quanshu klik hier of voor de versie van Wikisource klik hier.
De twee reconstructies door Tang Qiu:
- (zh) 湯球, 十六國春秋纂錄校本 [10卷] 附校勘記, 上海 (商務印書館) 1936, (Tang Qiu, Shiliuguo chunqiu zuanlu jiaoben [10 juan] fu jiaokanji, Shanghai (Shang wu yin shu guan) 1936, Serie: 叢書集成初編 (Cong shu ji cheng chu bian). 174pp.
- (zh) 湯球, 十六國春秋輯補 [100卷], 上海 (商務印書館) 1936 (Tang Qiu, Shiliuguo chunqiu jibu [100 juan], Shanghai (Shang wu yin shu guan) 1936, Serie: 叢書集成初編 (Cong shu ji cheng chu bian), 4 delen (689 pagina's).
Geraadpleegde literatuur bewerken
- Honey, David Brian, 'Shiliuguo chunqiu' in: Chennault, Cynthia L. e.a. (eds.), Early Medieval Chinese Texts. A Bibliographical Guide, Berkeley (Institute of East Asian Studies) 2015, (China Research Monograph 71), ISBN 978-1-55729-109-7, pp. 289-296.
- Rogers, Michael C., The Chronicle of Fu Chien. A Case of Exemplar History. Translated and Annotated with Prolegomena, Berkeley/Los Angeles (University of California Press) 1968, (Chinese Dynastic Histories Translations, No.10), met name pp.15-22.
Externe links bewerken
- (en) Spring and Autumn of the Sixteen States. Samenvattend overzicht door de Duitse sinoloog Ulrich Theobald.
- (en) Het onderzoek naar de 20 overgebleven hoofdstukken die Sima Guang heeft gebruikt.
