László Deák

László Deák
Geboren	1 juli 1891; Eger, Oostenrijk-Hongarije
Overleden	5 november 1946; Žabalj, Socialistische Autonome Provincie Vojvodina, Socialistische Republiek Servië, Socialistische Federale Republiek Joegoslavië
Land/zijde	Oostenrijk-Hongarije; Hongaarse Republiek; Nazi-Duitsland
Onderdeel	Oostenrijks-Hongaars leger; Honvéd; Waffen-SS
Dienstjaren	1906 - 1945
Rang	; WA-SS-Oberführer der SS
Eenheid	Infanterie school; 1906 - 1909; Ludovika-academie; Schulungburg Hirschberg; 7 september 1944 -; 15 november 1944
Bevel	Infanterie-Regiment Janos Hunydai; Kampfgruppe Deák; 15 augustus 1944 -; 3 november 1944; Waffen-Grenadier-Regiment der SS 61; 15 november 1944 - ; 33. Waffen-Kavallerie-Division der SS (ungarische Nr. 3); 27 december 1944 -; 23 januari 1945; 26. Waffen-Grenadier-Division der SS (ungarische Nr. 2); 23 januari 1945 -; 29 januari 1945; Stafchef/XVII SS Korps; Maart 1945 - 2 mei 1945
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
Onderscheidingen	zie onderscheidingen
Portaal	Tweede Wereldoorlog

László Deák von Szentimre (Eger, 1 juli 1891 - Žabalj, 5 november 1946) was een Hongaars officier en WA-SS-Oberführer der SS tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was een van de commandanten die betrokken was bij het Bloedbad van Novi Sad, en werd hiervoor veroordeeld voor oorlogsmisdrijven.

Leven bewerken

Op 1 juli 1891 werd László Deák geboren in Eger toen een onderdeel van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk.

Van 1906 tot 1909 zat Deák op de infanterieschool in Ödenburg. In 1912 ging hij naar de Ludovika-academie, en studeerde af als Hadnagy (tweede luitenant). Hij kwam in het onderdeel Honvéd, en werd als Hadnagy geplaatst in het Landwehr Infanterie-Regiment Pécsers Nr 19.

Eerste Wereldoorlog bewerken

Op 1 november 1914 werd Deák bevorderd tot Főhadnagy (eerste luitenant). Hij nam met het Oostenrijks-Hongaars leger deel aan de Eerste Wereldoorlog. Net na de oorlog, op 15 oktober 1918 trouwde hij met Magdalena Trimborn. Het echtpaar kreeg een zoon en dochter.

Interbellum bewerken

Na de Eerste Wereldoorlog werd Deák benoemd tot commandant van het Infanterie-Regiment Janos Hunydai, en werd op 1 mei 1934 bevorderd tot Alezredes (luitenant-kolonel). Enige jaren later volgde zijn bevordering tot Ezredes (kolonel). Hierna werd hij gecommandeerd naar het 19. könnyűhadosztály (vrije vertaling: 19e Lichte Divisie) in het 5e Legerkorps.

Tweede Wereldoorlog bewerken

Van 4 januari 1942 tot 29 januari 1942 nam Deák deel aan het Bloedbad van Novi Sad. In augustus 1942 ging hij samen met Ferenc Feketehalmy-Czeydner na protesten met pensioen, maar bleef ongestraft. Op 1 april 1943 werd hij uit de actieve dienst ontslagen. Hij moest op 14 december 1943 samen met veertien andere officieren voor de krijgsraad verschijnen, en werd van oorlogsmisdrijven beschuldigd. Deák vluchtte met József Grassy en Ferenc Feketehalmy-Czeydner op 15 januari 1944^[4] naar Nazi-Duitsland, en sloot zich in februari 1944 aan bij de Waffen-SS. Hij werd ingeschaald als WA-SS-Standartenführer der SS (kolonel) en werd in Batschka ingezet. Van 15 augustus^[5] 1944 tot 3 november 1944 gaf hij leiding aan de Kampfgruppe Deák in Vojvodina. Hij werd naar de Schulungburg Hirschberg gecommandeerd. Op 15 november 1944 werd Deák benoemd tot commandant van het Waffen-Grenadier-Regiment der SS 61. Aan het einde van de oorlog werd hij nog benoemd tot stafchef van het XVII SS Korps.

Op 3 mei 1945 werd Deák krijgsgevangen genomen door de Amerikanen bij Burghausen.

Na de oorlog bewerken

In januari 1946 werd hij uitgeleverd aan Joegoslavië. Op 31 oktober 1946 werd Deák wegens moord op 5000 Serviërs en Joden tot de doodstraf veroordeeld. Samen met Ferenc Szombathelyi, József Grassy werd hij op 5 november 1946 opgehangen in Žabalj.

Carrière bewerken

Deák bekleedde verschillende rangen in zowel de Oostenrijks-Hongaars leger als Waffen-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datum	Oostenrijks-Hongaars leger	Koninklijk Hongaars Leger	Waffen-SS
18 augustus 1912^[1]	Hadnagy (Tweede luitenant)	—	—
1 augustus 1914^[1]	Főhadnagy (Eerste luitenant)	—	—
1 november 1917^[1]	Százados (Kapitein)	—	—
	—	Õrnagy (Majoor)^[1]	—
1 mei 1934^[1]	—	Alezredes (Luitenant-kolonel)	—
1 mei 1939^[1]	—	Ezredes (Kolonel)	—
2 februari 1944^[1]	—	—	WA-SS-Standartenführer der SS^[6]
November 1944^[6] - 9 november 1945^[1]	—	—	WA-SS-Oberführer der SS
1945	—	Vezérörnagy (Generaal-majoor)^[7]	—

Opmerking rang: László Deák, was een voormalige officier van het Hongaarse leger. Hij was geen lid van de Allgemeine-SS, want die bestond niet in Hongarije. De Reichsführer Heinrich Himmler had hem een enigszins afwijkende militaire rang gegeven. Door de toevoeging van WA voor de rang. De buitenlandse vrijwilligers werden ook niet in de Dienstalterslisten der SS opgetekend, en kregen ook geen SS-nummer^[8].

Onderscheidingen bewerken

Selectie:

Orde van de IJzeren Kroon (Oostenrijk), 3e Klasse met Oorlogsdecoratie en Zwaarden^[1]
Ridderkruis in de Orde van Verdienste (Hongarije)^[1]
Vitézi Rend^[1] op 10 september 1944^[9]
Signum Laudis in zilver^[1]
Karel-Troepen-Kruis^[1]

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel László Deák op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
(en) Yerger, Mark C. (1999), Waffen-SS Commanders: The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend: Krüger to Zimmermann. Schiffer Military History, Atglen, PA, pp. 167. ISBN 978-0764307690. Geraadpleegd op 4 oktober 2022.
(fr) Tixier, Thierry (2019), Allgemeine SS - Polizei - Waffen-SS Volume 1, WA OFHR d. SS DEAK (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-41182-4. Geraadpleegd op 4 oktober 2022.
(en) Mitcham, Jr., Samuel W. (2007), German Order of Battle Volume Three; Panzer, Grenadier, and Waffen SS Divisions in WWII (eBook), 204, 215. ISBN 978-0811745253. Geraadpleegd op 6 oktober 2022.
(en) Thomas, Nigel, Laszlo Szabo, Darko Pavlovic (2012), The Royal Hungarian Army in World War II (Epub). Osprey Publishing, 14, 37. ISBN 978-1780963341. Geraadpleegd op 1 november 2022.
(en) Williamson, Gordon, Stephen Andrews (2004), The Waffen-SS (4) 24. to 38. Divisions, & Volunteer Legions (Epub). Osprey Publishing, p. 6. Geraadpleegd op 3 november 2022.

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Tixier 2019, p.WA OFHR d. SS DEAK.
↑ Mitcham, Jr. 2007, p.215.
↑ Mitcham, Jr. 2007, p.204.
↑ Thomas 2021, p.14.
↑ Thomas 2021, p.37.
↑ ^a ^b (en) The Royal Hungarian Army 1920 - 1945 Volume I, CHAPTER 16, Hungary and the Waffen-SS. p.184. Geraadpleegd op 3 november 2022.
↑ (en) Axis History Forum: Waffen-Oberführer László Deák and others. Geraadpleegd op 4 november 2022.
↑ Yerger 1999, p.167.
↑ (hu) harcunk.info: A „Deák” SS-harccsoport (SS-Kampfgruppe „Deák”). Geraadpleegd op 4 november 2022.

[Tixier_2019,_p.WA_OFHR_d._SS_DEAK.-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Tixier 2019, p.WA OFHR d. SS DEAK.

[Mitcham,_Jr._2007,_p.215.-2] Mitcham, Jr. 2007, p.215.

[Mitcham,_Jr._2007,_p.204.-3] Mitcham, Jr. 2007, p.204.

[Thomas_2021,_p.14.-4] Thomas 2021, p.14.

[Thomas_2021,_p.37.-5] Thomas 2021, p.37.

[The_Royal_Hungarian_Army_1920_-_1945-6] (en) The Royal Hungarian Army 1920 - 1945 Volume I, CHAPTER 16, Hungary and the Waffen-SS. p.184. Geraadpleegd op 3 november 2022.

[Axis_History_Forum:_Waffen-Oberführer_László_Deák-7] (en) Axis History Forum: Waffen-Oberführer László Deák and others. Geraadpleegd op 4 november 2022.

[Yerger_1999,_p.167.-8] Yerger 1999, p.167.

[harcunk.info-9] (hu) harcunk.info: A „Deák” SS-harccsoport (SS-Kampfgruppe „Deák”). Geraadpleegd op 4 november 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]