Koningin Elisabethzaal
De Koningin Elisabethzaal is een concert- en evenementenzaal aan het Koningin Astridplein in Antwerpen.
Koningin Elisabethzaal | ||||
---|---|---|---|---|
Vooraanzicht
| ||||
Locatie | ||||
Locatie | Koningin Astridplein, Antwerpen | |||
Coördinaten | 51° 13′ NB, 4° 25′ OL | |||
Status en tijdlijn | ||||
Status | Operationeel | |||
Oorspr. functie | dansavonden en symfonische concerten | |||
Huidig gebruik | concert- en evenementenzaal | |||
Start ontwerp | Emiel Thielens Emiel Van Averbeke | |||
Start bouw | 1897 | |||
Bouw gereed | 1903 | |||
Verbouwing | 1959 2016 | |||
Bouwinfo | ||||
Architect | Emiel Thielens (1897) Rie Haan (1959) Ian Simpson (2016) | |||
Eigenaar | Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen vzw | |||
Detailkaart | ||||
Officiële website | ||||
|
De Koningin Elisabethzaal biedt plaats aan 2000 personen en heeft het Antwerp Symphony Orchestra als residentieorkest. De Koningin Elisabethzaal maakt deel uit van het Elisabeth Center Antwerp, dat wordt beheerd door de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen[1].
Geschiedenis
bewerkenGrote Feestzaal (1897 - 1947)
bewerkenIn 1897 werd op de locatie van de huidige Koningin Elisabethzaal de ‘Grote Feestzaal’ gebouwd naar aanleiding van concerten georganiseerd door de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen. Deze eerste concertzaal, gebouwd door Emiel Thielens, maakte deel uit van het Feestzalencomplex en werd gebruikt voor dansavonden en symfonische concerten voor de burgerij[2].
Koningin Elisabethzaal (1960 - 2012)
bewerkenTijdens de Tweede Wereldoorlog werd het Feestzalencomplex zwaar beschadigd en in 1947 brandde het uit. Daarom werd in 1959 begonnen met de bouw van het Elisabeth Center, met daarin een nieuwe zaal door Rie Haan, met elementen van Expo 58. In 1960 werd het Elisabeth Center en de nieuwe Koningin Elisabethzaal geopend door Koningin Elisabeth[2]. Het nieuwe bouwwerk biedt eveneens ruimte voor een conferentiecentrum en huisvest van mei 2002 tot mei 2012 ook het Diamantmuseum. De mogelijkheden van het Elisabeth Center kunnen bovendien gecombineerd worden met de bestaande zalen van de ZOO.
Koningin Elisabethzaal (2016 - …)
bewerkenIn 2011 werd beslist om op dezelfde plek een nieuwe Koningin Elisabethzaal te bouwen, de derde concertzaal op die plaats. Het architectenbureau Ian Simpson uit Manchester ontwierp het nieuwe complex en werkte hiervoor samen met Kirkegaard Associates uit Chicago en Bureau Bouwtechniek. De werken werden gefinancierd door de Vlaamse Overheid voor een bedrag van 57,2 miljoen euro. Op 25 november 2016 werd de nieuwe Koningin Elisabethzaal geopend door koningin Mathilde[2][3][4]. Die avond wordt de zaal ingehuldigd met concerten van Hooverphonic en het residentieorkest Antwerp Symphony Orchestra. Het congrescentrum van het Elisabeth Center werd ook opgefrist en heropende als het FMCCA, Flanders Meeting & Convention Center Antwerp. In de Zoogallery hangt sinds 2018 de rugzakvlieger Brazil, een kunstwerk van Panamarenko.
Kenmerken
bewerkenAkoestiek
bewerkenOm de akoestiek van de Koningin Elisabethzaal te optimaliseren, werkte het architectenbureau Ian Simpson samen met Kirkegaard Associates. De zaal heeft de vorm van een ‘schoenendoos’ wat zorgt voor een goede resonantie van het geluid. Daarnaast heeft de zaal geen vast proscenium (voortoneel) waardoor klankverlies vermeden wordt. Aan het plafond van de Koningin Elisabethzaal zijn ‘reflectoren’ of beweegbare akoestische panelen opgehangen die verplaatst of verwijderd kunnen worden, in functie van het geprojecteerde geluid. En de ruimte tussen de eiken gegolfde panelen aan de wanden en het achterliggend beton is opgevuld met lavazand, zodat de panelen niet kunnen beginnen trillen[1].
Het waardeoordeel van Kirkegaard over de akoestische kwaliteiten van de huidige Koningin Elisabethzaal bedraagt 9.3 op een schaal van 10, waar de oude zaal een waarde kreeg van 6.0[1].
Multifunctionaliteit
bewerkenDe Koningin Elisabethzaal is multifunctioneel voor en achter de schermen. Zo hebben concertgangers vanaf elke stoel in de Koningin Elisabethzaal goede zichtlijnen naar het podium en voor, tijdens en na het concert kan men tijd doorbrengen in de publieksruimtes. Voor producties is de turnovertijd (opbouw en afbraak van een productie) geminimaliseerd, het podium bestaat uit 12 beweegbare delen en in de ruimte boven het plafond kunnen belichting en decors worden voorbereid. De zeventig koorzitplaatsen achteraan het podium kunnen door koor of publiek ingenomen worden of kunnen weggelaten worden, zodat het podium wordt vergroot.
Publiekscapaciteit
bewerkenAfhankelijk van de opstelling (concert, congres, theater) varieert de capaciteit van de Koningin Elisabethzaal tussen de 1.850 en 2.000 plaatsen[1].
Bereikbaarheid
bewerkenDe concertzaal ligt in het hart van de stad Antwerpen en vlak bij het Station Antwerpen-Centraal, waar zowel binnen- als buitenlands treinverkeer passeert. Verder stoppen er in de buurt rondom de zaal verschillende bus-, tram- en metrolijnen en zijn er verschillende parkeergarages. De onthaalruimte van het complex ligt op straatniveau van waaruit de zaal via liften bereikbaar is[5].
Gebruik
bewerkenDe Koningin Elisabethzaal wordt gebruikt voor klassieke concerten en congressen[2].
Residentieorkest: Antwerp Symphony Orchestra
bewerkenHet Antwerp Symphony Orchestra is het residentieorkest van de Koningin Elisabethzaal, sinds de opening van de nieuwe zaal in november 2016. Het orkest staat onder leiding van chef-dirigent Elim Chan en eredirigent Philippe Herreweghe[6]. Het Antwerp Symphony Orchestra gebruikt de zaal voor concerten en opnames[7].
Trivia
bewerken- In november 2022 werd naar aanleiding van het 125-jarige bestaan een boek uitgebracht, Koningin Elisabethzaal: 125 jaar klassieke muziek – Van houten kiosk tot Gouden Zaal, uitgeverij HANNIBAL Books, ISBN 978 94 6436 682 2.
Externe links
bewerkenBronnen
bewerken- Vier winkelhuizen horend bij het complex van de dierentuin. inventaris.onroerenderfgoed.be.
- ↑ a b c d Over de zaal. Koningin Elisabethzaal - Officiële website. Gearchiveerd op 30 september 2020. Geraadpleegd op 14 september 2020.
- ↑ a b c d Geschiedenis. Koningin Elisabethzaal - Officiële website. Gearchiveerd op 30 september 2020. Geraadpleegd op 14 september 2020.
- ↑ Bouw nieuwe Elisabethzaal gaat volgende maand van start. Gazet van Antwerpen. Gearchiveerd op 13 oktober 2020. Geraadpleegd op 14 september 2020.
- ↑ IN BEELD. Koningin Mathilde brengt Koningin Elisabethzaal bezoek bij officiële opening. Gazet van Antwerpen. Gearchiveerd op 7 oktober 2018. Geraadpleegd op 14 september 2020.
- ↑ Bereikbaarheid. Koningin Elisabethzaal - Officiële website. Gearchiveerd op 30 september 2020. Geraadpleegd op 14 september 2020.
- ↑ Antwerp Symphony Orchestra. www.antwerpsymphonyorchestra.be. Gearchiveerd op 28 september 2020. Geraadpleegd op 14 september 2020.
- ↑ “Antwerpse Elisabethzaal jaagt met luxeorkesten op nieuw publiek”. www.gva.be. Geraadpleegd op 14 september 2020.