Karatsjaj-Balkaars
Het Karatsjaj-Balkaars (къарачай-малкъар тил, qaraçay-malqar til) is een Turkse taal, die gesproken wordt in de Russische deelrepublieken Kabardië-Balkarië en Karatsjaj-Tsjerkessië.
Karatsjaj-Balkaars
(къарачай-малкъар тил) | ||||
Gesproken in | ![]() | |||
Sprekers | 305.000 | |||
Taalfamilie |
| |||
Alfabet | cyrillisch | |||
Officiële status | ||||
Officieel in | ||||
Taalcodes | ||||
ISO 639-1 | – | |||
ISO 639-2 | crh | |||
ISO 639-3 | crh | |||
![]() | ||||
■Verspreiding van het Karatsjaj-Balkaars | ||||
|
VerspreidingBewerken
Het Karatsjaj-Balkaars wordt gesproken in de Russische deelrepublieken Kabardië-Balkarië en Karatsjaj-Tsjerkessië in de Noordelijke Kaukasus. Vanaf 1944 werden de Karatsjajers en de Balkaren gedeporteerd naar Centraal-Azië. Vanaf 1957 konden ze weer terugkeren naar hun oorspronkelijke woongebied. Vandaag heeft het Karatsjaj-Balkaars ongeveer 305.000 sprekers. Bij de laatste officiële volkstelling van de Sovjet-Unie (1989) waren er 151.000 Karatsjajers en 79.702 Balkaren die aangaven de taal te spreken.
KlankleerBewerken
labiaal | alveolaar | palataal | velaar | uvulaar | glottaal | |
---|---|---|---|---|---|---|
plosief | p b | t d | k ɡ | (q) (ɢ) | ||
fricatief | f | s z | ʃ | x (ɣ) | h | |
affricaat | ts | tʃ dʒ | ||||
nasaal | m | n | ŋ | |||
liquida | l r | |||||
approximant | w | j |
voor | achter | |
---|---|---|
gesloten | i y | ɯ u |
midden | e ø | o |
open | ɑ |
SchriftBewerken
Sinds 1938 wordt Karatsjaj-Balkaars geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1924 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch alfabet gebruikt.
А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Д д | Дж дж | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
М м | Н н | Нг нг | О о | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | ъ |
Ы ы | ь | Э э | Ю ю | Я я |
TekstvoorbeeldBewerken
De onderstaande tekst is een uittreksel uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in het Karatsjaj-Balkaars.
Nederlands | Karatsjaj-Balkaars | Romanisatie |
---|---|---|
Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. | Бютеу адамла эркин болуб эмда сыйлары бла хакълары тенг болуб тууадыла. Алагъа акъыл бла намыс берилгенди эмда бир-бирлерине къарнашлыкъ халда къараргъа керекдиле. | Bütew adamla erkin bolub emda sıyları bla haqları teñ bolub tuwadıla. Alağa aqıl bla namıs berilgendi emda bir-birlerine qarnaşlıq halda qararğa kerekdile. |
Turkse talen | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Zie de Karatsjaj-Balkaarse uitgave van Wikipedia. |