Josef Terboven

Josef Antonius Heinrich Terboven (Essen, 23 mei 1898 - Skaugum, 8 mei 1945) was een Duits militair die tijdens de Tweede Wereldoorlog Reichskommissar was van Noorwegen vanaf 24 april 1940 tot het eind van de oorlog.

Josef Terboven
Terboven met mitella in Noorwegen (april 1942)
Geboren	23 mei 1898 Essen, Rijnprovincie, Duitse Keizerrijk
Overleden	8 mei 1945 Skaugum, Reichskommissariat Norwegen, Groot-Duitse Rijk
Land	nazi-Duitsland
Politieke partij	NSDAP
Rijkscommissaris voor de Bezette Noorse gebieden
Aangetreden	24 april 1940
Einde termijn	7 mei 1945
Leider(s)	Adolf Hitler
Voorganger	Ambt opgericht
Opvolger	Franz Böhme (waarnemend)
Gouwleider van de Gouw Essen
Aangetreden	1 augustus 1930
Einde termijn	8 mei 1945
Leider(s)	Adolf Hitler
Voorganger	Ambt opgericht
Opvolger	Ambt opgeheven
Oberpräsident van de Rijnprovincie
Aangetreden	5 februari 1935
Einde termijn	8 mei 1945
Leider(s)	Adolf Hitler
Voorganger	Hermann von Lünick
Opvolger	Ambt opgeheven
Parlementslid in de Rijksdag
Aangetreden	5 maart 1933
Einde termijn	8 mei 1945
Leider(s)	Adolf Hitler
Portaal    Politiek

De familie Terboven (oorspronkelijk ter Boven) was van Nederlandse afkomst. Terboven nam deel aan de Eerste Wereldoorlog en zwaaide af als luitenant. Hierna studeerde hij rechten en staatswetenschap in München en Freiburg, maar werd tevens politiek actief in extreemrechtse kring. Hij nam deel aan de putsch van 1923. Dit leverde hem een veroordeling op, maar opende vooral de deur naar een carrière in de NSDAP. Vanaf 1928 was hij Gauleiter in Essen. In juni 1934 trouwde hij met Ilse Stahl, de secretaresse van Joseph Goebbels. Als Oberpräsident van de Rijnprovincie verwierf hij een reputatie van wreedheid.

Terboven en Goebbels in Oslo (1940)

Op 24 april 1940, nog voor de capitulatie van Noorwegen op 7 juni, werd hij Rijkscommissaris in plaats van Vidkun Quisling die op die positie had gehoopt; wel werd Quisling in 1942 benoemd tot minister-president. Terboven nam zijn intrek in de residentie van de Noorse kroonprins in Skaugum en had zijn werkvertrekken in het Storting (het Noorse parlement). Als Rijkscommissaris met steun van Hitler had Terboven vrijwel onbeperkte macht; het was zijn bedoeling om van de Festung Norwegen een laatste bastion van het naziregime te maken. Hij was zo gehaat dat zelfs Goebbels in zijn dagboeken schande sprak over zijn wandaden jegens de Noren.

Op 8 mei 1945, vlak voor de capitulatie van Duitsland van kracht werd, blies Terboven zich op in zijn bunker bij Skaugum.

Carrière

Terboven bekleedde verschillende rangen in zowel de NSDAP als Sturmabteilung. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datums	Deutsche Heer	NSDAP	Sturmabteilung
Mei 1915	Kriegsfreiwilliger	—	—
22 december 1918	Leutnant der Reserve	—	—
4 augustus 1925	—	Ortsgruppenleiter	—
4 augustus 1925	—	—	SA-Führer
1927	—	Bezirksleiter	—
1 augustus 1928	—	Gauleiter	—
1 maart 1933	—	—	SA-Gruppenführer
9 november 1936	—	—	SA-Obergruppenführer

Lidmaatschapsnummers

• NSDAP-nr.: 25 247 (lid geworden november 1923)
• SS-nr.: geen lid

Onderscheidingen

• IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse en 2e Klasse
• Gouden Ereteken van de NSDAP op 27 april 1935
• Ehrenwinkel der Alten Kämpfer

Bronnen, noten en/of referenties

• (de) Höffkes, Karl (1986), Hitlers Politische Generale; Die Gauleiter de Dritten Reiches. Grabert - Verlag - Tübingen, Tübingen. ISBN 3-87847-082-7. Geraadpleegd op 1 mei 2023.
• (de) Klee, Ernst (2021), Das Personen Lexikon zum Dritten Reich. Nikol Verlagsgesellschaft mbH & Co. KG, Hamburg, pp. 619. ISBN 978-3-86820-311-0. Geraadpleegd op 1 mei 2023.

---

Mediabestanden

Zie de categorie Josef Terboven van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.