Johannes Stephanus Strümphler

Johannes Stephanus Strümphler (Lippstadt, 19 oktober 1736 - Amsterdam, 3 augustus 1807) was een Nederlandse orgelbouwer van Duitse afkomst.^[1]

Leven en werk

Strümphler behoorde tot de Lutherse Kerk en trouwde in 1773 te Amsterdam met Apolonia Modesta Marlof. Hij woonde in die jaren op de Rozengracht en bouwde verschillende kleine en middelgrote kerkorgels, onder andere dat van de Lutherse Kerk te Weesp, en te Amsterdam de orgels van de rooms-katholieke schuilkerk "De Boom" en de doopsgezinde kerken "Bij het Lam" en "Bij de Toren". Het orgel van de Hersteld Evangelisch-Lutherse Kerk aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam was het grootste dat Strümphler ooit bouwde en geldt als de kroon op zijn oeuvre. Hij heeft het orgel in onderhoud gehad tot aan zijn dood. Het staat sinds 1962 in de Sint-Eusebiuskerk in Arnhem. Verder maakte hij een groot aantal huis- en kabinetorgels.

Hij stierf op 3 augustus 1807 in zijn woning aan de Egelantiersgracht en werd op 7 augustus begraven in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui.

Naam

De naam Strümphler wordt ook als Strumphler geschreven. In 1775 maakte Strümphler een testament op. Hij woonde toen al in Amsterdam en tekende dit document voluit met de naam Johannes Stephanus Strümphler. Aanvankelijk gebruikte hij de umlaut nog, maar later verving hij deze door een komma en nog later liet hij die ook weg. Zijn kinderen en ook zijn tijdgenoten gebruikten nooit de umlaut.^[2]

Strümphlerorgels

De orgels in onderstaande kerken zijn van Strümphlers hand:^[3]

Remonstrantse Kerk te Alkmaar
Noordeinder Vermaning, doopsgezinde kerk in Noordeinde, bij Graft, NH
De Zon te Amsterdam
Het Lam te Amsterdam
Hersteld Evangelisch-Lutherse Kerk te Amsterdam, in 1961/62 verplaatst naar de Grote of Eusebiuskerk te Arnhem
Amstelhof (H'ART Museum) te Amsterdam, balustradeorgel van J.S. Strümphler en Jan Jacob Vool
Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk, kabinetorgel te Breda
Doopsgezinde Kerk te Graft
Evangelisch Lutherse Kerk te 's-Hertogenbosch
Doopsgezinde kerk te Leeuwarden
't Kerkhuys te Spanbroek
Geertekerk te Utrecht
Maarten Lutherkerk te Weesp
Hervormde kerk te Lexmond

Naast bovengenoemde Strümphlerorgels zijn er orgels die gedeeltelijk van zijn hand zijn, bijvoorbeeld het orgel van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) te Harlingen uit 2007, waarin de orgelbouwer Van Vulpen delen van een Strümphlerorgel uit 1794 verwerkte.^[4]

Strümphler-orgel uit 1793 in de Noordeinder Vermaning
Strümphler-orgel uit 1803 in de Geertekerk te Utrecht, in 1956 overgebracht vanuit de Doopsgezinde kerk in De Rijp
Strümphler-orgel in de Doopsgezinde kerk (Leeuwarden), afkomstig uit de doopsgezinde kerk "De Zon" in Amsterdam
Strümphler/Vool-orgel in de Amstelhof in Amsterdam