Jan Jansen (schoenontwerper)

Jan Jansen
	Jan Jansen (1986)
Volledige naam	Johan Boudewijn Marie Jansen
Geboren	6 mei 1941, Nijmegen
Nationaliteit	Nederlands
Beroep	schoenontwerper
Label	Jan Jansen; Jan Jansen Sense
	RKD-profiel
Portaal	Mode

Johan Boudewijn Marie (Jan) Jansen (Nijmegen, 6 mei 1941) is een van de bekendste Nederlandse schoenontwerpers.

Carrière bewerken

Jan Jansen was de zoon van een verkoopleider van de kinderschoenenfabriek Nimco en wilde van jongs af aan schoenontwerper worden. Tijdens zijn militaire dienst werkte hij op zaterdagen in een schoenenzaak in Nijmegen. Daar sneed hij toen schoenen open om te zien hoe ze technisch in elkaar zaten. Daarna ging hij stage lopen bij een schoenenfabriek in Brabant, leerde tekenen op de avondopleiding van de kunstacademie in Eindhoven en ging naar de schoenmakersvakschool in Waalwijk. Voor zijn (aanstaande) vrouw en muze Tonny maakt Jansen in 1959 zijn eerste schoen en in 1961 ontwerpt hij de 'Me' voor zichzelf. In 1962 ging hij een half jaar naar een schoenatelier in Rome om te leren hoe schoenen met de hand gemaakt moesten worden.

Eigen label bewerken

Na terugkomst in Nederland opende hij in 1963 onder de naam 'Jeannot' een eigen atelier in Amsterdam, met klanten als Conny Stuart en Adèle Bloemendaal. Om dit handwerk mogelijk te maken werkte hij daarnaast als anoniem ontwerper voor o.a. Dior en Charles Jourdan. In 1968 stopte hij met zijn atelier en opende zijn eerste winkel, 'JaJa'. Daarvoor ontwerpt hij prototypes en de leesten, de schoenen worden daarna in een fabriek gemaakt. Sinds 1984 heet zijn winkel en label voluit 'Jan Jansen'. Vanaf 1995 voert hij een tweede, goedkopere lijn, Jan Jansen Sense, die bij zaken in binnen- en buitenland gekocht kan worden.

Jansen ontwerpt voor vrouwen en mannen, maar damesschoenen hebben zijn voorkeur omdat daar meer variatie in mogelijk is. Hij brengt modellen in beperkte oplage onder zijn eigen label uit, maar werkt ook voor schoenfabrikanten en b.v. een sportmerk als Quick.^[1]

Winkels bewerken

Jan Jansen, winkel in Amsterdam

Jan Jansen beschikte over vier eigen winkels, gevestigd in Maastricht, Amsterdam, Nijmegen en Heusden. Een groep investeerders opende in 2010 winkels in Den Haag en Apeldoorn onder de naam Jan Jansen Shoes bv. In april 2012 is dit bedrijf failliet verklaard,^[2]^[3] maar een doorstart bleek mogelijk.^[4]

Kopiëren bewerken

Ongeoorloofd kopiëren door fabrikanten is een probleem, maar het juridisch aanvechten ervan is meestal te kostbaar.^[5] In 2005 klaagde Jansen echter wel het modehuis Armani aan. Door een gerechtelijke uitspraak moest de verkoop van de kopie in Nederland gestaakt worden.^[6]

Stijl bewerken

De ontwerpen van Jansen worden vaak veelzijdig en vernieuwend genoemd. Hij beheerst ambachtelijke technieken en is creatief met kleur en materialen.^[7] Ook vallen vaak de woorden extravagant, origineel en geestig. Zelf zegt Jansen zich niet bezig te houden met trends en marktwerking en maakt hij vooral wat hij zelf mooi vindt.^[8]

Prijzen bewerken

1979 EMS-cultuurprijs
1985 Kho liang Ie eerste prijs
1989 Emmy van Leersum-modeprijs
1995 Grand Seigneur-modeprijs
2002 Oeuvreprijs Ariston-nord-westring
2002 Oeuvreprijs Fonds BKVB
2006 Max Heymans-ring
2009 Zilveren Waalbrugspeld van de gemeente Nijmegen^[9]
2011 Karel de Grote Oeuvreprijs van de gemeente Nijmegen^[10]
2013 Dutch Designer of the Year

Tentoonstellingen bewerken

1974 Utrecht, Centraal Museum: De schoenen van Jan Jansen, overzichtstentoonstelling^[11]
2002 Den Haag, Gemeentemuseum: Jan Jansen Meester-schoenontwerper, overzichtstentoonstelling
2003 Amsterdam, Stedelijk Museum: Revolution in the Air - De Sixties en het Stedelijk, presentatie van eigen bezit (fotografie, design, grafische vormgeving, mode, beeldende kunst), waaronder ontwerpen van Jansen
2005 Amsterdam, Beurs van Berlage: The Foreign Affairs of Dutch Design, reizende tentoonstelling van Nederlandse ontwerpers, waaronder Jansen
2009 Nijmegen, Museum Het Valkhof: Jan Jansen en Swip Stolk - twee meesterontwerpers, schoenen en meubelontwerpen van Jansen.
2021 Amstelveen, Museum Jan: Op de leest van Jan Jansen - 60 jaar schoenen & Dutch Design

Documentaire bewerken

Kooring, Kitty (2008). Jan Jansen : een leven vol schoenen : een documentaire over één van Nederlands grootste ontwerpers / eindredactie Marijke Huijbregts, productie José Schraauwers. Atlantic Celtic Films, 2011. 49 min. Geproduceerd voor de AVRO, serie Close-up, eerste uitzending in 2008, opgenomen in 2006.^[12]

Literatuur bewerken

Goudsmit, Lisa (2013). De schoen van Jan Jansen / vormgeving: Lex Reitsma. NAI010/Het Nieuwe Instituut, Rotterdam. 160 p. ISBN 978-94-6208-048-5. Premsela Design Stories, nr. 5. Uitgave ter gelegenheid van Jansens 50-jarig jubileum, voornamelijk over zijn bamboeschoen uit 1973.
Heyting, Lien (2002). Gebonden aan de voet. Interview in NRC Handelsblad, 8-2-2002, p. 17.
Teunissen, José e.a. Mode in Nederland. Uitgeverij Terra Lannoo BV 2006. p. 102. ISBN 90 5897 468 5
Jansen, Jan. (2021) Autobiografie ‘Werken - De memoires van Jan Jansen’^[13]

Externe link bewerken

Jan Jansen webshop

Bronnen, noten en/of referenties

↑ NRC Handelsblad, 5-8-2003, p.12
↑ Nu.nl. Jan Jansen failliet. Geraadpleegd op 9 april 2012.
↑ RTL.nl. Top-schoenenontwerper failliet. Geraadpleegd op 9 april 2012.
↑ Schoenvisie.nl. Drie winkels Jan Jansen failliet verklaard. Geraadpleegd op 10 april 2012.
↑ Grijpma, Dieuwke (1997). Zeden en gebruiken in de schoenenindustrie : een nieuwe schoen op een koopje. NRC Handelsblad, 6-11-1997, p.18.
↑ NRC Handelsblad, 23-09-2005, p.14.
↑ Teunissen, José e.a. (2006). Mode in Nederland, p. 102.
↑ Dutch Profiles. Videoportret van Jan Jansen. Geraadpleegd op 27 maart 2015.
↑ Fashion United, geraadpleegd 22-5-2012
↑ Fashion United, geraadpleegd 22-5-2012
↑ Trouw, 20 augustus 1974: ja ja, geraadpleegd op Delpher op 22-10-2019
↑ Archief Beeld en Geluid, geraadpleegd 22-5-2013
↑ Nora Veerman, Autobiografie schoenontwerper Jan Jansen juni 2021. FashionUnited (31 mei 2021). Gearchiveerd op 16 oktober 2021. Geraadpleegd op 16 oktober 2021.

[1] NRC Handelsblad, 5-8-2003, p.12

[2] Nu.nl. Jan Jansen failliet. Geraadpleegd op 9 april 2012.

[3] RTL.nl. Top-schoenenontwerper failliet. Geraadpleegd op 9 april 2012.

[4] Schoenvisie.nl. Drie winkels Jan Jansen failliet verklaard. Geraadpleegd op 10 april 2012.

[5] Grijpma, Dieuwke (1997). Zeden en gebruiken in de schoenenindustrie : een nieuwe schoen op een koopje. NRC Handelsblad, 6-11-1997, p.18.

[6] NRC Handelsblad, 23-09-2005, p.14.

[7] Teunissen, José e.a. (2006). Mode in Nederland, p. 102.

[8] Dutch Profiles. Videoportret van Jan Jansen. Geraadpleegd op 27 maart 2015.

[9] Fashion United, geraadpleegd 22-5-2012

[10] Fashion United, geraadpleegd 22-5-2012

[11] Trouw, 20 augustus 1974: ja ja, geraadpleegd op Delpher op 22-10-2019

[12] Archief Beeld en Geluid, geraadpleegd 22-5-2013

[13] Nora Veerman, Autobiografie schoenontwerper Jan Jansen juni 2021. FashionUnited (31 mei 2021). Gearchiveerd op 16 oktober 2021. Geraadpleegd op 16 oktober 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]