Jac. van den Bosch

Jac. van den Bosch
Persoonsgegevens
Volledige naam	Jacob Pieter van den Bosch
Geboren	Amsterdam, 2 januari 1868
Overleden	Haarlem, 27 augustus 1948
Geboorteland	Nederland
Nationaliteit	Nederlandse
Beroep(en)	meubel-, interieur- en boekbandontwerper
Oriënterende gegevens
Jaren actief	1890-1948
Stijl(en)	Gemeenschapskunst
	RKD-profiel
Portaal	Kunst & Cultuur

Jacob Pieter van den Bosch, beter bekend als Jac. van den Bosch of Jacques van Den Bosch (Amsterdam, 2 januari 1868 - Haarlem 27 augustus 1948)^[1] is vooral bekend als Nederlandse meubel- en interieurontwerper. Hij was ook boekbandontwerper.

Opleiding bewerken

Van den Bosch volgde van 1885 tot 1890 zijn opleiding aan de Kunstnijverheidsschool Quellinus Amsterdam en daarna een vervolgopleiding aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid Amsterdam. Hij kreeg les van onder meer Pierre Cuypers en Jacobus Roeland de Kruijff.

Werkzaamheden bewerken

Als tekenaar bij een meubelfabriek leerde hij H.P. Berlage kennen waarmee hij later samen zou werken aan de totstandkoming van 't Binnenhuis. In de periode 1898-1900 was hij handelsreiziger bij Faience- en Tegelfabriek Holland te Utrecht. Tegelijkertijd had hij een eigen nering als tekenaar en ontwerper. In zijn eigen tijd ontwierp hij tegelpatronen die de fabriek aanvankelijk niet in productie wilde nemen. Als handelsreiziger presenteerde hij deze ontwerpen toch bij zijn klanten die zo enthousiast waren dat ze alsnog met veel succes in productie werden genomen.

't Binnenhuis bewerken

Van den Bosch was een van de oprichters en aanvankelijk adjunct-directeur van een onderneming en atelier voor binnenhuisarchitectuur, 't Binnenhuis samen met H.P. Berlage en gefinancierd door de belegger Carel Henny. Er lag een ideologisch concept aan ten grondslag dat het kopende publiek bij het inrichten van hun huis opgevoed diende te worden. De aan te schaffen huisraad moest van goede kwaliteit zijn, goed ontworpen, functioneel en sober maar met aandacht voor vormgeving en functionaliteit. Ook moest het te betalen zijn voor burgers. Omdat het streven naar kwaliteit en duurzaamheid niet strookte met de prijs/kwaliteitsverhouding werden de producten echter al spoedig duurder dan ideologisch was bedoeld. Van Den Bosch zou later directeur worden en ontwierp de meeste van de opdrachten die in de werkplaats werden uitgevoerd. Begonnen als coöperatie werd het uiteindelijk een klassiek geleid bedrijf met directie en werknemers.

Prullenbak voor 't Binnenhuis, Rijksmuseum, Amsterdam
Stoel voor 't Binnenhuis, Rijksmuseum, Amsterdam
Boekenkast voor 't Binnenhuis, Rijksmuseum, Amsterdam

Invloed en werk bewerken

Zijn werk als interieurontwerper is beïnvloed door de Engelse kunstenaars William Morris en John Ruskin. Het concept van de gemeenschapskunst nam Van den Bosch van hen over. Ook was hij van mening dat mensen moesten worden opgevoed in het beter inrichten van hun huis. Zijn nagelaten werk is zeer divers en omvat zowel meubels, schilderijen, klokken, boekbandontwerpen, gebruiksvoorwerpen als ook tekeningen. Ook ontwierp hij een aantal complete ameublementen. Twee hiervan zijn nog te zien in het Drents Museum te Assen, het Centraal Museum Utrecht en het Rijksmuseum te Amsterdam^[2]^[3]

Bibliografie (selectie) bewerken

Baalman D., 'Het proportiesysteem van Jac. van den Bosch. Een herwaardering van de quadratuur', Kunstlicht 8 (1982-1983), p. 7-12
Berkhout F., 'Vissen. Jac. van den Bosch (Amsterdam 1868-1948 Haarlem)', Bulletin van de Vereniging Rembrandt 14 (najaar 2004), p. 11-13
Bosch, E. van den; Bosch, H. van den, 'Gedenkboek: een kleine biografie over Jac. P. van den Bosch', 1979, Codi, Haarlem
Brentjes Yvonne, 'Rechte stoelen, rechtschapen burgers, wonen volgens het binnenhuis (1900-1929)', 2011, tentoonstellingscatalogus Gemeente museum Den Haag
Eliens, Titus M; Groot, Marjan; Loedelmeijer, Frans, 'Kunstnijverheid in Nederland 1880-1940', V+K Publishing/ Inmerc, Bussum, 1996
Ellens H., 'Jacob van den Bosch', Onze Kunst 7 (1908) dl. 2, p. 199-207 en p. 237-248
Huijser Bram, 'Nederlandse boekband-, boekomslag- en stofomslag-ontwerpers 1890-1940' (typescript, 2004)
Kuyvenhoven, F., Index Nederlandse beeldende kunstenaars, kunstnijveraars en fotografen, 2010, ISBN 9789072905550
Leidelmeijer, Frans; Cingel, Daan van der, 'Artnouveau en art deco in nederland: verzamelobjecten uit de vernieuwingen in de kunstnijverheid van 1880-1940', Meulenhoff/Landshoff, Amsterdam, 1983
Ploeg, F. van der, 'Voortkomende uit de 'rede'. Een eetkamer van Jac. van den Bosch met snijwerk van Anton Stoltz', Jong Holland 18 (2002), p. 36-40
Roos S.H. de, 'Jacob Pieter van den Bosch, meubelontwerper, 1868-1948', Haerlem jaarboek 1948, p. 22
Scheen, Pieter A, 'Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars, 1750-1950', Scheen,’s-Gravenhage, 1969
Schippers e.a., 'Klokken, zilver, sieraden uit de Nederlandse art nouveau en art deco 1900-1930', Nederlandse Goud-, zilver- en klokkenmuseum, Utrecht, 1976
Tibbe, Lieske e.a., 'Jac. van den Bosch, 1868-1948', 1987, tentoonstellingscatalogus Drents Museum Assen, ISBN 90-70884-14-3
'Jac van den Bosch en de vernieuwing van het Binnenhuis', 1976, tentoonstellingscatalogus De Hallen, Haarlem

Bronnen, noten en/of referenties

[1] Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis

[2] Objecten van Van den Bosch in de collectie van het Rijksmuseum. Gearchiveerd op 12 augustus 2023.

[3] Objecten van Van den Bosch in de collectie van het Centraal Museum Utrecht

[1]

[2]

[3]