Iraanse presidentsverkiezingen 2005

Iraanse presidentsverkiezingen 2005
Datum	17 juni 2005 en 24 juni 2005
Land	Iran
Nieuwe president	Mahmoud Ahmadinejad
Vorige president	Mohammad Khatami
Opvolging verkiezingen
Portaal	Politiek

Op 17 juni 2005 werden er presidentsverkiezingen in Iran gehouden. Een tweede beslissende ronde volgde op 24 juni 2005.

Kandidaten bewerken

De presidentskandidaten moesten eerst goedgekeurd worden door de Raad der Hoeders. De bekendste personen die werden uitgesloten waren Ebrahim Asgharzadeh en Ebrahim Yazdi, Verrassend was dat ook Reza Zavare'i, voormalig lid van de Raad der Hoeders en bij twee eerdere verkiezingen werd uitgesloten. Mostafa Moeen en Mohsen Mehralizadeh werden in eerste instantie ook uitgesloten, maar na heftige protesten werden beiden alsnog toegelaten. Mohsen Rezaee was kandidaat voor de conservatieven, maar trok zich op 15 juni terug.

Mahmoud Ahmadinejad, burgemeester van Teheran, ultraconservatief. Populair buiten de steden. Isolationist.
Mohammed Ghalibaf, voormalig hoofd van de politie en afkomstig uit de conservatieve hoek.
Mehdi Karroubi, hervormingsgezind, voormalig voorzitter van de Majlis van Iran.
Ali Larijani, hoofd van de Nationale Veiligheidsraad van Iran en werd gezien als belangrijkste conservatieve kandidaat.
Mohsen Mehralizadeh, Vice-president en hoofd van de Nationale Sportbond. Conservatieve kandidaat.
Mostafa Moeen, voormalig minister van Wetenschap, Onderzoek en technologie. Hervormingsgezinde kandidaat. Verwacht werd dat hij zou worden uitgesloten van de verkiezingen.
Mohsen Rezaee, conservatief, voormalig commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde.
Ali Akbar Hashemi Rafsanjani, oud-president, vooral populair bij de elite van Teheran die hoopt dat hij met zijn invloed het land verder kan moderniseren.

Uitslag bewerken

Vooraf leek het uit de polls een race tussen Rafsanjani en Moeen te worden, maar uit de eerste ronde kwamen uiteindelijk Rafsjani en Ahmadinejad met respectievelijk 21.0 procent en 19.5 procent van de stemmen als winnaars naar voren. Daardoor kwam het voor het eerst in de Iraanse geschiedenis tot een tweede verkiezingsronde. Daarbij brachten 27.959.253 mensen hun stem uit, aanzienlijk minder dan de eerste ronde. De tweede ronde werd met een ruime meerderheid gewonnen door Ahmadinejad. Het opkomstpercentage in de eerste rond was 62.66 procent, in de tweede ronde 59,6 procent.

**Iraanse presidentsverkiezingen 2005**
Kandidaat	Stemmen 1e ronde	Percentage	Stemmen 2e ronde	Percentage
Ali Akbar Hashemi Rafsanjani	6,211,937	21.13	10,046,701	35.93
Mahmoud Ahmadinejad	5,711,696	19.43	17,284,782	61.69
Mehdi Karroubi	5,070,114	17.24	-	-
Mostafa Moeen	4,095,827	13.93	-	-
Mohammed Ghalibaf	4,083,951	13.89	-	-
Ali Larijani	1,713,810	5.83	-	-
Mohsen Mehralizadeh	1,288,640	4.38	-	-
Blanco en ongeldige stemmen	1,224,882	4.17	663,770	2.37
Totaal	29,400,857	100	27,959,253	100

Controverse bewerken

Na de eerste ronde beschuldigden sommige mensen, waaronder Mehdi Karroubi, Motjaba Khamenei, een zoon van Ayatollah Khameini, dat hij had meegewerkt aan illegale activiteiten door het verwerven van steun vaoor Ahmadinejad via een netwerk van moskeeën en militaire strijdkarachten. Khameini liet weten dat hij de beschuldigingen beneden alle peil vond. Een dag later trok Karroubi zich terug uit al zijn politieke functies.

Naar aanleiding van berichten over fraude besloot de Raad der Hoeders een eigen onderzoek te starten. Op maandag 20 juni gaf zij de opdracht om honderd willekeurig gekozen stembussen te hertellen en zo te constateren of er mogelijk gefraudeerd zou zijn. Het onderzoek constateerde dat er geen fraude was gepleegd.

Een andere controverse was dat Khomeini de opdracht gaf om na de eerste verkiezingsronde geen tussentijdse uitslagen meer weer te geven nadat de eerste uitslagen waren vrijgekomen Ahmadinejad nog maar derde stond.