Hoogheemraadschap van Delfland

**Hoogheemraadschap Delfland**
Waterschap in Nederland
	Details Details
	Kaart met de Nederlandse waterschappen (2018). Hoogheemraadschap van Delfland is aangegeven met 12
Locatie
Provincie	Zuid-Holland
Coördinaten	52°0'42,5"NB, 4°21'20,0"OL
Oppervlakte	41.000 ha
Opgericht	1289
Portaal	Nederland

Het Hoogheemraadschap van Delfland is een van de eenentwintig waterschappen die Nederland telt. Het kantoor is gevestigd in het Gemeenlandshuis in Delft.

Taken van het Hoogheemraadschap bewerken

Het Hoogheemraadschap heeft als voornaamste taken:

Zorgen voor voldoende water
Zorgen voor schoon water
Zorgen dat de dijken veilig zijn en er geen overstromingen plaatsvinden
Zuiveren van het afvalwater.^[1]

Waterbeheer bewerken

Het Hoogheemraadschap bepaalt het waterpeil in sloten en plassen, en daarmee ook hoe hoog het grondwaterpeil staat. Grasland mag niet uitdrogen, maar iedereen wil droge voeten blijven houden. Het Hoogheemraadschap regelt die zaken, zodat de mensen tevreden blijven.

Waterkering bewerken

In de rivierdelta van de Rijn, het gebied waarin het Hoogheemraadschap verantwoordelijk is voor de waterkering, kan het overstromingsgevaar van twee kanten komen: de Noordzee (die tijdens de Watersnood van 1953 toesloeg), en het rivierwater uit met name de Nieuwe Waterweg, zoals in de jaren negentig.

Waterkwaliteit bewerken

Het Hoogheemraadschap zorgt ervoor dat het oppervlaktewater zo min mogelijk vervuild wordt. Daarvoor heeft het afvalwaterzuiveringsinstallaties, die het afvalwater zuiveren voordat het wordt geloosd. De installaties staan in Den Haag, Harnaschpolder in de gemeente Midden-Delfland, Hoek van Holland, Vlaardingen en Berkel en Rodenrijs.

Gebied bewerken

Het gebied waarbinnen Delfland zijn taken uitoefent, wordt begrensd door de Noordzee, de Nieuwe Waterweg en de lijn Berkel en Rodenrijs, Zoetermeer en Wassenaar. Van oudsher werd de grens met het Hoogheemraadschap Rijnland gevormd door de Landscheidingsweg, die zijn naam hieraan ontleent.

Zie Landscheiding Rijnland-Delfland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het smalste deel van de duinen van het Hoogheemraadschap draagt de naam De Banken.

Op 41.000 hectare wonen en werken bijna 1,4 miljoen mensen en zijn zo'n 40.000 bedrijven gevestigd. Daarmee is het gebied van Delfland een van de dichtstbevolkte en meest geïndustrialiseerde gebieden van Nederland. Het gebied staat bovendien bekend om zijn intensieve glastuinbouw.

Kaart uit 1712 van Delflant door N. en J. Kruikius
De Oranjesluis in 's-Gravenzande
Monument in Vlaardingen geplaatst bij de voltooiing van de Delflandse Buitensluis als sluitstuk van de waterkering langs de Nieuwe Waterweg

Geschiedenis bewerken

Delfland waterde vroeger op een natuurlijke manier af op de Maas via getijdekreken en veenriviertjes. Na overstromingen in de 12e eeuw werd begonnen de Maasoever te bedijken en uiteindelijk werd ook de natuurlijke afwatering via de Lee afgesloten. In de Maasdijk werden verschillende sluizen gebouwd die bij eb werden geopend. Omdat afwatering een gezamenlijk verantwoordelijkheid was werden kleinere waterschappen samengevoegd. Het hoogheemraadschap van Delfland werd in 1289 gesticht door graaf Floris V. Het is ontstaan uit de waterschappen De Geestambachten ten westen van Delft en De Zeven Ambachten ten oosten van Delft. (Het gebied van het baljuwschap Delfland was aanzienlijk kleiner.) Deze twee groepen ambachten waren:

Monster, Naaldwijk, Rijswijk, Voorburg en Wateringen, die samen de Geestambachten vormden, en
Vlaardinger-Ambacht, Maasland, Schipluiden, Hof van Delft, Vrijenban, Pijnacker, Kethel en Berkel: de Zeven Ambachten. Wie goed telt, ziet dat de ‘Zeven Ambachten’ er eigenlijk acht waren; Vlaardinger-Ambacht en Schipluiden werden samen als één ambacht beschouwd.

In 1319 kregen de heemraden van Delfland van graaf Willem III van Holland het recht van verhoefslaging waarmee het waterschap Delfland een feit was.

Door ontginning begon het veen te oxideren en in te klinken. Langs de gegraven kanalen werden kades opgeworpen om te voorkomen dat het land bij hoogwater vanuit de boezem overstroomde. De polders waterden via sluisjes en duikers bij laagwater af op de boezem. In de 15e eeuw was inklinking in Delfland zo ver gevorderd dat het noodzakelijk werd om met molens het polderwater in de boezem te scheppen. Aanvankelijk waren dat molens op hand- of paardenkracht, maar in 1408 bezochten vertegenwoordigers van Delfland een windwatermolen in Alkmaar. De eerste windwatermolen in Delfland werd daarna vermoedelijk in Schipluiden gebouwd.^[2]

Wapen bewerken

Het wapen van het Hoogheemraadschap is sinds de zestiende eeuw in gebruik en is afgeleid van het wapen van Hertog Albrecht van Beieren, die van 1358-1404 graaf van Holland en Zeeland was. Het wapen toont een gevierendeeld schild, met in I en IV de ruiten van Beieren, en in II en III de gevierendeelde Hollandse en Henegouwse leeuwen. Men koos voor dit oude wapen omdat graaf Albrecht het hoogheemraadschap privileges heeft toegekend, maar ook omdat het voeren van een oud wapen statusverhogend was. Tot de invoering van een eigen wapen was het voor waterschappen gebruikelijk om familiewapens van de bestuurders te voeren. Deze wapens zijn vaak nog zichtbaar op gedenkstenen die in sluizen, gemalen e.d. zijn ingemetseld.

Opgeheven en inliggende waterschappen bewerken

Kaart uit 1606 door Mathijs de Been van Wena

Gemeenlandshuis in Delft

Tot 2010 was het Gemeenlandshuis in Maassluis het hoofdkantoor.

Het Hoogheemraadschap van Delfland was een overkoepelend waterschap, waarin een groot aantal kleinere waterschappen heeft gelegen. Deze waterschappen waren zelfstandig maar vielen óf onder Rijnland, óf waren sterk afhankelijk van Delfland, dit waren de inliggende waterschappen. De volgende inliggende en opgeheven waterschappen vallen onder het huidige gebied van Delfland (niet alle kleine waterschappen zijn opgenomen, deze kunnen gevonden worden via de latere waterschappen):

De Aalkeet-Binnenpolder
De Aalkeet-Buitenpolder
De Akkerdijksche polder
De Babberspolder
De Bezuidenhoutsche Veenpolder
De Bieslandse Bovenpolder
De Binkhorstpolder
De Boschpolder
De Bovenveenpolder
De Broekpolder onder Rijswijk
De Broekpolder onder Vlaardingen en Maasland
De Commandeurspolder
De Gecombineerde Oost- en West-Eskamppolders
De Dijkpolder (Maasland)
De Dijkpolder (Monster)
De Dorppolder
De Duifpolder
De Eshofpolder
De Eskamppolder
De Foppenpolder
De Gemeenschappelijke Stoombemaling van den Ouden en den Nieuwen Broekpolder onder Naaldwijk
De Groeneveldse polder
De Groote Vettenoordsche polder
De Hargpolder
De Harnaschpolder
De Heen- en Geestvaartpolder
De Hoefpolder
De Hoekpolder
De Hoge Broekpolder
De Holierhoekse- en Zouteveense polder
De Holierhoekse polder
De Hooge Abtwoudsche polder
De Kerkpolder
De Klaas Engelbrechtspolder
De Klein-Babberspolder
De Kleine Vettenoordsche polder
De Klein-Plaspoelpolder
De Kralingerpolder
De Lage Abtwoudsche polder
De Lage Broekpolder
De Nieuwe - of Drooggemaakte Polder van Pijnacker
De Nieuwe Broekpolder onder Rijswijk
De Nieuwe Broekpolder onder Naaldwijk
De Nieuwlandsche polder
De Noord-Kethelpolder
De Noordpolder
De Noordpolder van Delfgauw

De Oost-Abtspolder
De Oost-Eskamppolder
De Oranjepolder
De Oud- en Nieuw Wateringveldsche polder
De Oude - en Nieuwe Broekpolder
De Oude Broekpolder onder Rijswijk
De Oude Broekpolder onder Naaldwijk
De Oude Campspolder
De Oude Lierpolder
De Oude Polder van Pijnacker
De Plaspoel- en Schaapweipolder
De Plaspoelpolder
De Poelpolder
Polder Berkel
Polder het Nieuwland
Polder het Noordland
Polder het Nieuwland en Noordland
Polder Het Oudeland
Polder Het Waalblok
Polder Klein-Vrijenban
Polder Oostmade
Polder Schieveen
Polder van Nootdorp
Polder Vockestaert
Polder Zwartenhoek
De Schaapweipolder
De Sluispolder
De Steendijkpolder
De Tedingerbroekpolder
De Uithofspolder
De Veen- en Binkhorstpolder
De Veenpolder
De Vereenigde Groote en Kleine Vettenoordsche-, West- en Oost- en Zevenmanspolder
De Vlietpolder
De Voordijkshoornse polder
De West- en Oostpolder
De West-Abtspolder
De West Eskamppolder
De Westmadepolder
De Wippolder
De Woudse Droogmakerij
De Zevenmanspolder
De Zouteveense polder
De Zuidpolder van Delfgauw
De Zusterpolder
De Zwarte-polder

Zie ook bewerken

Wapen van Hoogheemraadschap van Delfland

Externe links bewerken

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://web.archive.org/web/20130624001641/http://www.hhdelfland.nl/doet-delfland/voldoende-water/
↑ Dorenbos, O. e.a (2011) Over de kade. Een archeologisch onderzoek naar een kade en een windas bij de bouw van het gemaal Hoekpolder (Rijswijk). Rijswijkse Archeologische Rapporten, nr 32

[1] ttps://web.archive.org/web/20130624001641/http://www.hhdelfland.nl/doet-delfland/voldoende-water/

[2] Dorenbos, O. e.a (2011) Over de kade. Een archeologisch onderzoek naar een kade en een windas bij de bouw van het gemaal Hoekpolder (Rijswijk). Rijswijkse Archeologische Rapporten, nr 32

[1]

[2]