Harper (film)

Harper
	(Filmposter op en.wikipedia.org)
Regie	Jack Smight
Producent	Jerry Gershwin; Elliott Kastner
Scenario	William Goldman
Gebaseerd op	The Moving Target; van Ross Macdonald
Hoofdrollen	Paul Newman; Lauren Bacall; Julie Harris; Janet Leigh; Robert Wagner; Shelley Winters
Muziek	Johnny Mandel
Montage	Stefan Arnsten
Cinematografie	Conrad L. Hall
Distributie	Warner Bros.
Première	23 februari 1966; 5 mei 1966
Genre	Mystery
Speelduur	121 minuten
Taal	Engels
Land	Verenigde Staten
Budget	$ 3,5 miljoen
Opbrengst	$ 12 miljoen
Vervolg	The Drowning Pool (1975)
	(en) IMDb-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel
	(en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

Harper is een Amerikaanse mysteryfilm uit 1966 onder regie van Jack Smight. De film werd geschreven door William Goldman en gebaseerd op de detectiveroman The Moving Target (1949) van auteur Ross Macdonald. Het hoofdpersonage, privédetective Lew Harper, wordt vertolkt door Paul Newman.

In 1975 kroop Newman voor de film The Drowning Pool opnieuw in de huid van Harper.

Verhaal bewerken

Privédetective Lew Harper wordt op een dag door Mrs. Sampson ingehuurd om haar verdwenen echtgenoot, de multimiljonair Ralph Sampson, op te sporen. Ze vermoedt dat haar man haar bedriegt met een andere vrouw en vreest vooral dat hij zijn fortuin aan het verkwanselen is. Harper ondervraagt de entourage van Sampson en zet nadien zijn zoektocht verder in de onderwereld van Californië. Via de aan lager wal geraakte filmster Fay Estabrook, een kennis van de vermiste Sampson, komt hij al snel uit bij een mysterieus misdaadnetwerk bestaande uit Estabrooks gewapende echtgenoot Dwight Troy, de drugsverslaafde pianiste Betty en de religieuze fanaticus Claude. Terwijl de politie hem nauwlettend in de gaten houdt, zet Harper zijn leven op het spel om te achterhalen hoe het misdaadnetwerk kan gelinkt worden aan de verdwijning van Sampson.

Rolverdeling bewerken

Acteur	Personage
Newman, Paul Paul Newman	Lew Harper
Bacall, Lauren Lauren Bacall	Mrs. Sampson
Harris, Julie Julie Harris	Betty Fraley
Leigh, Janet Janet Leigh	Susan Harper
Wagner, Robert Robert Wagner	Allan Taggert
Hill, Arthur Arthur Hill	Albert Graves
Tiffin, Pamela Pamela Tiffin	Miranda Sampson
Webber, Robert Robert Webber	Dwight Troy
Winters, Shelley Shelley Winters	Fay Estabrook
Martin, Strother Strother Martin	Claude
Gould, Harold Harold Gould	Sheriff Spanner
Jenson, Roy Roy Jenson	Puddler

Productie bewerken

Paul Newman als privédetective Lew Harper.

William Goldman bracht in 1964 de roman Boys and Girls Together uit. De rechten op het boek werden gekocht door producent Elliott Kastner, waarna de twee besloten om samen een 'een film met ballen' te maken. Goldman, die een bewonderaar was van het werk van auteur Ross Macdonald, stelde diens boekenreeks over privédetective Lew Archer voor als bronmateriaal. Op aanraden van Goldman, die bereid was zelf het script te schrijven, kocht Kastner vervolgens via agent Jerry Bick de rechten op Macdonalds eerste Archer-roman The Moving Target (1949). Macdonald ontving zelf 12.500 dollar voor de deal.^[1]^[2]^[3]^[4]

Het filmproject werd opgepikt door Warner Brothers, de studio die in het verleden onder meer de detectiveromans van Raymond Chandler had verfilmd, de auteur met wie Macdonald regelmatig vergeleken werd en wiens werk nadien nog meermaals zou verfilmd worden door Kastner en Bick. De studio hoopte een filmreeks te maken over privédetective Lew Archer en probeerde daarom de exclusieve rechten op het personage te bemachtigen. Macdonald vroeg 50.000 dollar, maar de studio weigerde zo'n groot bedrag te betalen en besloot uiteindelijk om de rechtenkwestie bij eventuele sequels te omzeilen door de naam van het personage te veranderen in het gelijkaardig klinkende Lew Harper. Paul Newmans echtgenote Joanne Woodward lanceerde later in The Tonight Show het promopraatje dat de titel veranderd werd omdat Newman eerder al twee succesvolle films (The Hustler, Hud) had gemaakt die met de letter H begonnen.^[3]^[4]

Kastner probeerde eerst Frank Sinatra te overhalen om het hoofdpersonage te spelen. Toen de acteur niet op het aanbod inging, werd Paul Newman benaderd. Kastner vloog naar Parijs, waar de acteur op dat ogenblik aan de opnames van de komedie Lady L (1965) verbonden was.^[5] Volgens Goldman aanvaardde Newman de rol omdat hij voor zijn volgende project een meer hedendaagse film wilde die zo min mogelijk op Lady L leek. Newman baseerde zijn vertolking op onder meer Humphrey Bogart en Robert F. Kennedy.^[6]

Lauren Bacall, die bekend werd door onder meer haar hoofdrol in de Chandler-verfilming The Big Sleep (1946), werd gecast als Mrs. Sampson, een personage dat grotendeels gebaseerd werd op het personage Generaal Sternwood uit diezelfde film. Janet Leigh werd gecast als Harpers echtgenote Susane, een personage dat door Goldman bedacht werd.^[4]^[6] Strother Martin, die nadien ook in de Newman-films Cool Hand Luke (1967) en Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969) zou verschijnen, kreeg de rol van religieuze fanaticus Claude.

De opnames gingen begin juni 1965 van start en eindigden eind augustus 1965. Er werd gefilmd in en rond Los Angeles (Beverly Hills, Malibu, Huntington Beach, San Pedro) en in de studio's van Warner Brothers in Burbank.^[4] Speciaal voor de film werd in de Santa Monica Mountains de Moon Fire Temple (in de film: Temple in the Clouds) gebouwd. De tempel groeide in daaropvolgende jaren uit tot een trekpleister voor hippies en kunstenaars en diende onder meer als locatie voor optredens van Jimi Hendrix, Janis Joplin en The Doors.^[7]^[8] Voor de woning van Mrs. Sampson werd het befaamde Beverly House gebruikt. De gewezen woning van krantenmagnaat William Randolph Hearst zou later ook gebruikt worden in films als The Godfather (1972) en The Bodyguard (1992).^[9]

Oorspronkelijk werd André Previn in dienst genomen om de filmmuziek te componeren, maar hij werd uiteindelijk vervangen door Johnny Mandel. De film bevat wel nog het nummer "Livin' Alone", dat door Previn en zijn echtgenote Dory geschreven en opgenomen werd.^[4]

Harper ging op 23 februari 1966 in Los Angeles in première. De film werd niet zoals gepland het begin van een filmreeks over het personage. Pas in 1975 volgde er met The Drowning Pool een sequel.

Externe link bewerken

(en) Harper in de Internet Movie Database

Literatuur

(en) John Joseph Brady The Craft of the Screenwriter: Interviews with Six Celebrated Screenwriter (Simon & Schuster, 1981)
Michelangelo Capua Janet Leigh: A Biography (McFarland, 2013)
(en) Tom Nolan Ross MacDonald: A Biography (Simon & Schuster, 2015)
(en) Lawrence J. Quirk Paul Newman: A Life (Taylor Trade Publications, 2009)

Bronnen en verwijzingen

↑ (en) The publishers weekly, Volume 187, Deel 4^{[dode link]} 1965
↑ John Joseph Brady p. 95^{[dode link]}
↑ ^a ^b Tom Nolan pp. 339–347^{[dode link]}
↑ ^a ^b ^c ^d ^e (en) Harper (1966) American Film Institute
↑ Lawrence J. Quirk p. 137^{[dode link]}
↑ ^a ^b Michelangelo Capua pp. 124–125^{[dode link]}
↑ (en) Take a 1967 Visit to Topanga's Green Stamps Hippie Ranch La.curbed.com, 28 december 2012
↑ (en) The story behind the beauty Moonfireranch.com
↑ (en) The Gorgeous Mansion Where JFK Spent His Honeymoon Is on the Market for $135 Million Harpersbazaar.com, 18 oktober 2018

[1] (en) The publishers weekly, Volume 187, Deel 4^{[dode link]} 1965

[2] John Joseph Brady p. 95^{[dode link]}

[nolan-3] Tom Nolan pp. 339–347^{[dode link]}

[afi-4] (en) Harper (1966) American Film Institute

[5] Lawrence J. Quirk p. 137^{[dode link]}

[capua-6] Michelangelo Capua pp. 124–125^{[dode link]}

[7] (en) Take a 1967 Visit to Topanga's Green Stamps Hippie Ranch La.curbed.com, 28 december 2012

[8] (en) The story behind the beauty Moonfireranch.com

[9] (en) The Gorgeous Mansion Where JFK Spent His Honeymoon Is on the Market for $135 Million Harpersbazaar.com, 18 oktober 2018

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]