Hans von Sponeck

Duits soldaat (1888-1944)

Hans Emil Otto Graf von Sponeck (Düsseldorf, 12 februari 1888Germersheim, 23 juli 1944) was een Duitse Generalleutnant (Generaal-majoor). Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerde hij de Duitse troepen aan tijdens de slag om Den Haag.

Hans von Sponeck
Generalleutnant Hans Graf von Sponeck
Geboren 12 februari 1888
Düsseldorf, Duitse Keizerrijk
Overleden 23 juli 1944, nazi-Duitsland
Germersheim
Rustplaats Dahner Ehrenfriedhof[1][2]; blok: 1, rij: 1, graf: 1[3]
Religie Evangelist[4]
Land/zijde Duitse Keizerrijk
Weimarrepubliek
nazi-Duitsland
Onderdeel Deutsches Heer
Reichswehr
Heer
Dienstjaren 1908-1944
Rang Generalleutnant
Eenheid Garde-Grenadier-Regiment Nr. 5
Reserve-Infanterie-Regiment Nr. 262
22e Infanteriedivisie
Bevel 22e Infanteriedivisie
1 september 1939 -
10 oktober 1941[5]
42e Legerkorps
10 oktober 1941 -
29 oktober 1941[6]
Slagen/oorlogen Eerste Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

Onderscheidingen Zie decoraties
Portaal  Portaalicoon   Tweede Wereldoorlog

Aanval op Nederland bewerken

Op 10 mei 1940 begon de Duitse aanval op Nederland. Onderdeel hiervan was een offensief door de lucht. Deze luchtlandingsoperatie stond onder leiding van de generaals Hans von Sponeck (22e Infanterie- en luchtlandingsdivisie) en Kurt Student (7e Parachutistendivisie). Sponeck leidde de Duitse troepen die werden ingezet tijdens Operatie Fall Festung, beter bekend als de Slag om Den Haag. Hij liep enige lichte verwondingen op, en werd voor zijn leiding tijdens de strijd in Nederland door Adolf Hitler met het Ridderkruis van het IJzeren Kruis onderscheiden.

Barbarossa bewerken

De 22e Infanteriedivisie nam na de inzet in Nederland nog slechts als reguliere infanterie aan de strijd deel en werd als zodanig in Operatie Barbarossa ingezet. Sponeck kreeg in november 1941 het bevel over het 42e Legerkorps. In december 1941 kreeg hij de opdracht het schiereiland Kertsj op de Krim te beveiligen tegen maritieme landingen door de Sovjets. De Sovjets planden echter een grote operatie tegen de Duitsers in de Krim, waarbij op enkele plaatsen vele duizenden militairen aan land zouden worden gezet. Toen de Sovjets hun aanval inzetten, kregen de Duitse troepen op 26 december 1941 de instructie van Hitler dat terugtrekken zonder bevel van het OKW onaanvaardbaar was. Sponeck – die van dit bevel vermoedelijk nog niets wist – besloot twee dagen later zijn troepen terug te nemen om totale vernietiging te voorkomen. Een dag later, 29 december, zette hij die terugtocht daadwerkelijk in. Sponeck redde hiermee een groot deel van zijn troepen, maar kreeg op oudejaarsdag het bevel zijn legerkorps over te geven aan zijn plaatsvervanger en zich in Berlijn te melden. Op 23 januari 1942 werd Sponeck door de krijgsraad ter dood veroordeeld. Op 20 februari 1942 werd dit vonnis omgezet in zes jaar correctiehechtenis in Germersheim.

Duits verzet bewerken

Op 20 juli 1944 werd Sponeck in Germersheim door de Gestapo beschuldigd wegens sterke verdenking van zijn oorspronkelijke betrokkenheid bij het legerverzet tegen Hitler. Op instigatie van Josef Bürckel gaf Heinrich Himmler drie dagen later opdracht Sponeck dood te schieten. Himmler eiste een uitdrukkelijke telefonische bevestiging van de uitvoering van zijn bevel. Op 23 juli 1944 werd Sponeck in Germersheim doodgeschoten. Een dag later werd hij in de vestingstad begraven.

Nagedachtenis bewerken

 
Stolperstein in Bremen Horn-Lehe

Na de oorlog werden straten en een kazerne naar hem vernoemd. In 2013 wijdde Erik Grimmer-Solem, hoogleraar aan de Wesleyan University in Middletown (Connecticut), een artikel aan hem in het Militärgeschichtliche Zeitschrift, waarin hij aan het licht bracht dat Sponeck niet alleen een oorlogsheld en oorlogsslachtoffer is, maar dat hij ook medeplichtig is aan oorlogsmisdaden. Daarop werd de kazerne hernoemd en besloten een struikelsteen te verwijderen.[7][8]

  • De Graf-von Sponeck-Strasse in Neue Vahr, een wijk van Bremen, werd naar de generaal vernoemd.
  • In 2007 werd een struikelsteen voor zijn voormalige ambtswoning in Bremen Horn-Lehe gelegd; deze werd gestolen in 2015 nog voor het besluit uitgevoerd was hem te verwijderen wegens de bedenkingen jegens Sponeck.
  • In Germersheim is de Hans-Graf-Sponeck-Straße naar de generaal vernoemd.
  • De in 1965 opgeleverde Generaal Hans Graf Sponeckkazerne (sinds 2012 standplaats van het Luftwaffeopleidingsbataljon) werd in juni 2015 herdoopt tot Südpfalz-Kaserne.[9][10]

Militaire loopbaan bewerken

Decoraties bewerken

Externe links bewerken