Graafschap Erbach

Het graafschap Erbach was een tot de Frankische Kreits behorend graafschap binnen het Heilige Roomse Rijk.

Erbach

In de twaalfde eeuw werd de burcht Erbach gebouwd. De familie was niet van adel, maar stamde van koningsvrijen af. Nadat zij voogd in Michelstadt van het klooster Lorsch zijn geworden, worden ze opgenomen in de stand van de Rijksministerialen. In 1223 werd er door het keurvorstendom van de Palts een eind aan hun status gemaakt. Sinds 1225 hadden ze het ambt van Schenker van de Palts.

In 1503 stierf de tak Erbach-Erbach uit en in 1531 de tak Erbach-Michelstadt. Alle bezittingen werden daardoor herenigd onder Eberhard XIII van Erbach-Fürstenau. Hij werd op 15 augustus 1532 tot rijksgraaf verheven en zijn bezittingen tot rijksgraafschap Erbach. De nieuwe graaf voerde de Reformatie in. Door zijn huwelijk met Maria van Wertheim erfde zijn zoon in 1556 de halve heerlijkheid Breuberg.

Na de dood van Eberhard XIII in 1539 delen zijn zoons de bezittingen:

• Georg II kreeg Michelstadt, Fürstenau, Reichenberg, Tannenberg en het aandeel in de heerlijkheid Breuberg. (uitgestorven in 1569)
• Eberhard XIV kreeg Freienstein, Beerfelden, Erbach en Jugenheim.

In 1561 werd na het uitsterven van de graven van Rieneck (1559) de heerlijkheid Wildenstein met Eschau verworven door de graaf van Erbach-Schönberg. Hierdoor ontstond een protestantse enclave in het gebied van het keurvorstendom Mainz.

Na het uitsterven van de oudste tak in 1569 werd het bezit onder George III herenigd.

Na de dood van George III in 1605 werd er in 1606 opnieuw gedeeld;

• Frederik Magnus kreeg Fürstenau en Reichenberg (uitgestorven in 1618)
• Lodewijk I kreeg Erbach en Freienstein, in 1618 uitgebreid met Michelstadt en Köning en in 1627 uitgebreid met Wildenstein en Klein-Heubach (uitgestorven in 1643)
• Johan Casimir kreeg Breuberg, Wildenstein en Klein-Heubach (uitgestorven in 1627)
• George Albert I kreeg Schönberg en Seeheim, in 1618 uitgebreid met Reichenberg, in 1627 met Fürstenau.

In 1643 werden alle gebieden onder Georg Albrecht I herenigd.

Na de dood van Georg Albrecht I in 1647 werd er opnieuw gedeeld:

• Georg Ernst kreeg Wildenstein, Klein-Heubach en half Breuberg (uitgestorven in 1669)
• Georg IV kreeg Fürstenau en Reichenberg (uitgestorven in 1678)
• De broers Georg Lodewijk I en Georg Albrecht II deelden aanvankelijk niet mee.

Na de dood van Georg Ernst in 1669 vond er in 1672 een herverdeling plaats:

• Erbach-Erbach: Georg Lodewijk I kreeg Erbach, Freienstein, Wildenstein, Michelstadt en 1/4 Breuberg (uitgestorven in 1731)
• Erbach-Fürstenau: Georg Albrecht II kreeg Schönberg, Seeheim en 1/4 Breuberg, in 1678 uitgebreid met Fürstenau en Reichenberg.

Na de dood van Georg Albrecht II van Erbach-Fürstenau in 1717 deelden zijn drie zoons het bezit verder op:

• Erbach-Fürstenau: Philips Karel kreeg de ambten Fürstenau, Michelstadt en Freienstein
• Erbach-Erbach: Georg Willem kreeg Radeburg en Rödern. Na het uitsterven van de oudere tak Erbach-Erbach in 1731 volgde de uitbreiding tot Erbach-Erbach. Klein-Heubach werd verkocht. Ambten: Erbach, Reichenberg en Wildenstein. In 1804 nam deze linie door adoptie de naam en bezittingen van de uitstervende graaf Wartenberg-Rot (of Wartenberg-Roth) over; vanaf toen heetten zij Erbach-Wartenberg-Rot (of Erbach-Wartenberg-Roth).
• Erbach-Schönberg: Georg August kreeg de ambten Schönberg en König

Het eerstgeboorterecht werd achtereenvolgend ingevoerd in Erbach-Schönberg (28 december 1748), Erbach-Fürstenau (17 november 1768) en Erbach-Erbach (25 juni 1783).

Artikel 24 van de Rijnbondakte van 12 juli 1806 stelde de heerlijkheid Breuberg en het graafschap Erbach onder de soevereiniteit van het groothertogdom Hessen-Darmstadt: de mediatisering. De heerlijkheid Wildenstein die tot het graafschap Rieneck werd gerekend kwam onder de soevereiniteit van de staat van de vorst-primaat.

Doordat het Congres van Wenen in 1815 het groothertogdom Frankfurt bij het koninkrijk Beieren voegde, kwam ook de voormalige heerlijkheid Wildenstein bij Beieren.

Regenten

Erbach totaal tot de deling in 1717

regering	naam	geboren	overleden	familie
1490/1531/32-1539	Eberhard XIII	22-4-1475	14-11-1539
1539-1569	Georg II	18-1-1506	27-8-1569	zoon
1539-1564	Eberhard XIV	19-1-1511	12-7-1564	broer
1564/69-1605	George III	15-7-1548	16-2-16-5	zoon
1606-1616	Frederik Magnus	18-4-1575	28-8-1616	zoon
1606-1643	Lodewijk I	2-9-1579	12-4-1643	broer
1606-1627	Johan Casimir	10-8-1584	14-1-1627	broer
1606-1647	Georg Albrecht I	16-12-1597	25-11-1647	broer
1647-1669	Georg Ernst	7-10-1629	25-8-1669	zoon
1647-1678	Goerg IV	12-5-1647	20-6-1678	broer
1672-1693	Georg Lodewijk I	3-5-1643	5-4-1693	broer
1672-1717	Georg Albrecht II	26-2-1648	23-3-1717	broer
1693-1720	Philips Lodewijk	10-6-1669	17-6-1720	zoon van Georg Lodewijk I
1720-1731	Frederik Karel	21-5-1680	20-2-1731	broer

Erbach-Fürstenau na 1717

regering	naam	geboren	overleden	familie
1717-1736	Philips Karel	14-9-1677	2-6-1736
1736-1748	Johan Willem	13-2-1707	1-8-1748	zoon
1736/47-1794	Lodewijk II Frederik	13-5-1728	16-1-1794	broer
1736/53-1778	Georg III Albrecht	14-6-1731	2-5-1778	broer
1778-1784	Frederik August	5-5-1754	12-3-1784	zoon
1784-1803	Christiaan Karel	18-9-1757	10-5-1803	broer
1803-1806	Albrecht	18-5-1787	28-7-1854	zoon

Erbach-Erbach na 1717

regering	naam	geboren	overleden	familie
1717-1757	Georg Willem	19-7-1686	31-5-1757
1757-1806	Frans	29-10-1754	8-3-1823	zoon

Erbach-Schönberg na 1717

regering	naam	geboren	overleden	familie
1717-1758	Georg August	17-6-1691	29-3-1758
1758-1777	Georg Lodewijk II	27-1-1723	11-2-1777	zoon
1777-1788	Frans Karel	28-7-1724	29-9-1788	broer
1788-1799	Christiaan	7-10-1728	29-5-1799	broer
1799-1806	Karel I	10-2-1732	29-7-1816	broer

Bronnen, noten en/of referenties