Gori (gemeente)
Gori (Georgisch: გორის მუნიციპალიტეტი, Goris munitsipaliteti) is een gemeente in centraal-Georgië met 118.765 inwoners (2022), gelegen in de regio Sjida Kartli. De gemeente met de stad Gori als bestuurlijke centrum heeft een oppervlakte van ruim 1352 km² en grenst aan de afscheidingsrepubliek Zuid-Ossetië.
Gemeente in Georgië 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| |||
| Situering | |||
| Regio | Sjida Kartli | ||
| Coördinaten | 41°58'0,1"NB, 44°6'0,0"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 1.352,2 km² [2] | ||
| Inwoners (2022) |
 118.765[1] (87,3 inw./km²) | ||
| Hoofdplaats | Gori | ||
| Burgemeester | Vladimer Chintsjegasjvili (2021-) | ||
| Overig | |||
| Website | gori.gov.ge | ||
| Foto's | |||
| |||
| De stad Gori, gemeentelijk centrum | |||
| |||
GeschiedenisBewerken
Het gebied van de moderne gemeente Gori lag van 1801 tot 1930 administratief in het Oejezd Gori (Gori Mazra in het Georgisch), dat tussen 1840-1846 in het Gouvernement Georgië-Imeretië lag, en na de splitsing daarvan tot 1917 in het Gouvernement Tiflis.[3][4] Met de bestuurlijke herinrichting onder het Sovjetregime in 1930 werd het oejezd Gori afgeschaft en verdeeld in verschillende rajons (districten). Het rajon Gori was daar een van, en kreeg de huidige omvang met de stad Gori als centrum.
Met het opheffen in 1990 van de Zuid-Ossetische Autonome Oblast werd het Zuid-Ossetische district Tschinvali op 27 april 1991 aan Gori toegekend.[5] In 1995 werd Gori ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Sjida Kartli, en is in 2006 het district omgevormd naar gemeente.
Tijdens deze hervorming van het lokaal bestuur werd het gebied van Gori dat in het inmiddels feitelijk afscheiden Zuid-Ossetië lag weer afgesplitst als 'Voorlopige Administratief-Territoriale Eenheden' Eredvi en Koerta (gecombineerd het voormalige district Tschinvali) om het (lokale) bestuur te vormen voor de dorpen die Georgië toen nog controleerde. Deze eenheden vallen onder de 'Provisionele Territoriale Eenheid Zuid-Ossetië' dat bestuurd wordt door de Zuid-Osseetse Administratie, het door de Georgische autoriteiten erkende interim gezag over Zuid-Ossetië. De Russisch-Georgische Oorlog van 2008 speelde zich voor een groot deel af in de gemeente Gori.
Tussen 2014 en 2017 was de stad Gori een aparte bestuurseenheid, een zogeheten "stad met zelfbestuur", naast de rest van de gemeente. In 2017 werd dat net als bij zes andere steden teruggedraaid omdat deze constructie te duur en inefficiënt bleek.[6]
Conflict Zuid-OssetiëBewerken
.jpg)
Gori heeft een lange grens met de afscheidingsrepubliek Zuid-Ossetië en heeft hier ook als gemeente direct mee te maken. Het grenst aan de Zuid-Osseetse districten Znaur, Tschinvali en Leningor. Langs deze gehele grens liggen vele Georgische dorpen. De impact van de door de Russische FSB-grenswachtdienst gehandhaafde grens is significant voor de lokale bevolking.[7] Er worden regelmatig lokale inwoners door Russische grenswachten gearresteerd en gevangen gezet voor "illegaal oversteken van de grens", bijvoorbeeld tijdens hun landbouw of veehouderij activiteiten.[8] De grens is door de jaren heen steeds meer fysiek gemaakt met hekken, prikkeldraad, greppels of andere vormen van zichtbare (en eenzijdige) demarcatie, zoals bij het dorp Choervaleti[9] en Goegoetiantkari.[10]
GeografieBewerken
De noordelijke helft van de gemeente Gori ligt in de Sjida Kartli Vlakte en wordt bepaald door de Mtkvari rivier die van west naar oost door de gemeente stroomt. Het zuidelijke deel van de gemeente ligt in het Trialetigebergte. De Sjida Kartli Vlakte ligt op 600-800 meter hoogte en loopt vanaf de Mtkvari geleidelijk omhoog richting het noorden naar de grens met Zuid-Ossetië. Ten zuiden van de Mtkvari bevindt zich het Trialetigebergte, waarbij de zuidgrens van de gemeente op de hoofdkam ligt en hoogtes tot 2758 meter boven zeeniveau bereikt. Aan de noordkant van de Mtkvari ligt de smalle Kvernakebi bergrichel die de rivier scheidt van de Sjida kartli Vlakte en tot een hoogte van ongeveer 1100 meter boven zeeniveau reikt.[11]
Gori grenst aan vier reguliere Georgische gemeenten, te weten in het westen Kareli, in het zuiden Bordzjomi (regio Samtsche-Dzjavacheti) en Tsalka (Kvemo Kartli). In het oosten ligt Kaspi. De noordelijke grens wordt feitelijk gevormd door de afscheidingsrepubliek Zuid-Ossetië. Voor de Georgische wet liggen hier de "tijdelijke administratief-territoriale eenheden" Koerta, Eredvi en Achalgori, tijdelijke gemeentes opgericht in 2006 om de dorpen te besturen in dit deel van Zuid-Ossetië die toen nog grotendeels onder Georgisch gezag stonden. Tot 2006 waren Koerta en Eredvi administratief onderdeel van het district (rajon) Gori.
DemografieBewerken
Begin 2022 telde de gemeente Gori 118.765 inwoners,[1] een daling van 5,5% ten opzichte van de volkstelling van 2014. De bevolking van Gori bestaat in overgrote mate uit Georgiërs (96,4%). De belangrijkste minderheden zijn Osseten (1,4%),Armeniërs (1,1%), op afstand gevolgd door Azerbeidzjanen (0,4%), Russen (0,3%), Oekraïners Joden en Pontische Grieken (0,1%). De bevolking bestaat voor 97,4% uit volgers van de Georgisch-Orthodoxe Kerk. De meest significante minderheden zijn jehova's (1,1%) en moslims (0,5%).
De Osseten voornamelijk in de stad Gori en in de voetheuvels van het Trialetigebergte, een overblijfsel van de ooit grote Osseetse gemeenschappen in dit gebied. Er zijn ook enkele Osseetse gemeenschappen langs de feitelijke Zuid-Osseetse grens, zoals in Tsiteloebani en Choervaleti.
| Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Gori | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002[12] | 2014 | 2021 | 2022 | ||||||||
| Gemeente Gori | - | - | - | 103.445 |  124.743 |
135.694 |
149.759 |
135.456 |
125.692 |
120.569 |
118.765
| |||||||
| Gori | 10.269 | 10.547 |
19.628 |
35.061 |
48.181 |
55.984 |
68.924 |
49.516 |
48.143 |
45.390 |
44.524
| |||||||
| Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[13][14][15][16] Noot:[12] | ||||||||||||||||||
Administratieve onderverdelingBewerken
De gemeente Gori is administratief onderverdeeld in 22 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 136 dorpen (სოფელი, sopeli) en er is één stad (ქალაქი, kalaki).[2]
- stad: Gori;
- daba: geen;
- dorpen: in totaal 136, zoals Zemo Nikozi en Choervaleti.
BestuurBewerken
De gemeenteraad van Gori (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 36 leden: 24 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 12 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.[18] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 25 districtszetels.
Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Vladimer Chintsjegasjvili van Georgische Droom met 52,9% van de stemmen gekozen tot burgemeester. De 12 districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom (11) en Verenigde Nationale Beweging (1) gegaan. De Georgische Droom behaalde de meeste proportionele stemmen (48,4%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (32,7%) en Voor Georgië (10,3%). Acht andere partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.[19][20]
| Partij | 2017 [21] | 2021 [22] | Samenstelling Sakreboelo (zetels per partij) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Georgische Droom (GD) | 32 | 24 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Verenigde Nationale Beweging (UNM) | 3 | 9 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Voor Georgië | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Europees Georgië (EG) | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alliantie van Patriotten (AP) | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sjenedi Beweging | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Onafhankelijk Raadslid | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Total | 40 | 36 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VervoerBewerken
Door de gemeente passeren belangrijke transportcorridors: de Tbilisi - Poti / Batoemi spoorlijn, maar ook de route van internationaal belang S1 (E60). Het segment van deze East-West Highway door de gemeente is in de periode 2008-2011 verlegd en uitgebouwd tot autosnelweg. De stad Gori is het zuidelijke eindpunt van de S10, ook wel de Transkaukasische snelweg (Transkam) genoemd. Deze route die sinds 1986 via Tschinvali en de Roki-tunnel naar Rusland loopt is sinds de jaren 1990 voor het grootste deel niet meer onder Georgisch gezag en niet toegankelijk vanaf Georgische zijde. Niettemin is deze route belangrijk voor de Georgische dorpen in de omgeving van de Zuid-Osseetse grens bij Tschinvali. Dit geldt ook voor de nationale routes Sh24 en Sh138 die Gori verbinden met dorpen langs de Zuid-Osseetse grens en daar doodlopen. De Sh29 is een lange regionale route die aan de zuidkant van de Mtkvari langs de voet van het Trialetigebergte loopt en Chasjoeri via Kareli met Gori en Tbilisi verbindt.
De spoorlijn Gori - Tschinvali is sinds de jaren 1990 tot het laatste station vóór Tschinvali en de Zuid-Osseetse grens in gebruik, de halte (Zemo) Nikozi. Bij het station van Sjindisi werd op 11 augustus 2008 een slag in de Russisch-Georgische Oorlog gevochten. Zeventien van de 21 Georgische soldaten die hier tijdens een terugtrekking in een Russische hinderlaag liepen overleefden dit niet. Dit werd verfilmd in Sjindisi (2019) die werd bekroond op verschillende filmfestivals en werd genomineerd voor een Oscar.[23][24]
Zie ookBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|