Gevlekte leguaan

hagedis uit de familie Phrynosomatidae

De gevlekte leguaan[2] (Uta stansburiana) is een hagedis uit de familie Phrynosomatidae en het geslacht Uta.[3]

Gevlekte leguaan
IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2007)
Exemplaar uit Anza-Borrego Desert State Park, Californië.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:Phrynosomatidae
Geslacht:Uta
Soort
Uta stansburiana
Baird & Girard, 1852
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Gevlekte leguaan op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling bewerken

De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst voorgesteld door Spencer Fullerton Baird en Charles Frédéric Girard in 1852. Later werd de wetenschappelijke naam Uta stellata gebruikt. De soortaanduiding stansburiana is een eerbetoon aan de Amerikaanse legerofficier Howard Stansbury (1806 – 1863), die de eerste exemplaren verzamelde.

Ondersoorten bewerken

De gevlekte leguaan wordt verdeeld in de volgende ondersoorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Uta stansburiana elegans Yarrow, 1882 Mexico
Uta stansburiana martinensis Van Denburgh, 1905 Mexico
Uta stansburiana nevadensis Ruthven, 1913 Verenigde Staten
Uta stansburiana stansburiana Baird & Girard, 1852 Verenigde Staten
Uta stansburiana stejnegeri Schmidt, 1921 Mexico, Verenigde Staten
Uta stansburiana taylori Smith, 1935 Mexico
Uta stansburiana uniformis Pack & Tanner, 1970 Verenigde Staten

Uiterlijke kenmerken bewerken

De kopromplengte is ongeveer zes centimeter, de Nederlandstalige naam gevlekte leguaan is te danken aan de vlek in de pootoksel die blauw tot zwart van kleur is. Mannetjes hebben een felle gele nettekening op de flanken en heldere blauwe vlekjes op de rug.[4]

Levenswijze bewerken

 
Paring, mannetje boven.

De vrouwtjes zetten eieren af in holletjes in de bodem.[5] De meeste exemplaren worden maximaal een jaar oud. De hagedis is in het zuiden van het natuurlijke verspreidingsgebied ook in de winter actief. Belangrijke vijanden zijn rovende vogels zoals renkoekoeken en daarnaast door verschillende soorten slangen. Waarschijnlijk wordt de hagedis ook buitgemaakt door zoogdieren zoals marterachtigen en stinkdieren.[4]

De gevlekte leguaan is lang niet zo snel als veel verwante hagedissen en komt zelden ver uit de buurt van de schuilplaats. De schuilplaatsen bestaan uit holen, gaten in de bodem of dichte vegetatie.[6]

Verspreiding en habitat bewerken

De hagedis is een Noord-Amerikaanse soort die voorkomt aan de westkust van de Verenigde Staten en Mexico. In de Verenigde Staten komt de soort voor in de staten Washington, Oregon, Californië, Nevada, Utah, Colorado, Arizona, New Mexico en Texas. In Mexico is de hagedis te vinden in de staten Baja California, Sonora, Chihuahua, Durango en Coahuila de Zaragoza.[3]

De habitat bestaat uit droge tot zeer droge gebieden met een zanderige of rotsige ondergrond en weinig begroeiing.[5]

Beschermingsstatus bewerken

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC).[5]

Bronvermelding bewerken