Gerdingen

plaats in de Limburgse gemeente Bree, België

Gerdingen is een dorp in de Belgische provincie Limburg, en een deelgemeente van de stad Bree. Het was een zelfstandige gemeente tot het bij de fusie van 1965 toegevoegd werd aan de gemeente Bree. Binnen de deelgemeente Gerdingen bevinden zich de gehuchten Gerkenberg en Nieuwstad.

Gerdingen
Deelgemeente in België Vlag van België
Gerdingen (België)
Gerdingen
Situering
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Gemeente Vlag Bree Bree
Fusie 1965
Coördinaten 51° 9′ NB, 5° 35′ OL
Algemeen
Oppervlakte 9,45 km²
Inwoners
(1/1/2020)
2429
(257 inw./km²)
Hoogte 42-70 m
Overig
Postcode 3960
Netnummer 089
NIS-code 72004(A1)
Detailkaart
Gerdingen (Limburg)
Gerdingen
Portaal  Portaalicoon   België

De deelgemeente Gerdingen ligt in het westen van de fusiegemeente maar de dorpskom zelf ligt onmiddellijk ten noordwesten van het stadscentrum van Bree waarmee het is vergroeid. Gerdingen heeft zich ontwikkeld van een Kempens landbouwdorp tot een woondorp. De wegen van Bree naar Peer en naar Meeuwen doorkruisen de deelgemeente. Langs deze wegen is er lintbebouwing. De rest van Gerdingen is nog agrarisch met verscheidene landbouwbedrijven.

Toponymie bewerken

Gerdingen werd voor het eerst vermeld in 1139, als Ingengeis. Het voorvoegsel Gerd duidt op een persoonsnaam, en het achtervoegsel ingen of heim, verblijfplaats. De naam wordt geduid als zijnde Merovingisch of Karolingisch.

Geschiedenis bewerken

 
De Onze-Lieve-Vrouwkerk

Gerdingen ontwikkelde zich in de vroege Middeleeuwen als een nederzetting op de overgang van het dal van de Genattebeek of Zuurbeek naar de hogere heidegronden.

Oorspronkelijk was Gerdingen een allodium dat in 965 zou hebben toebehoord aan de Sint-Maartensbasiliek te Luik. Later werd Gerdingen met het gehucht Nieuwstad een Loons leen. Deze heerlijkheid omvatte ook Nieuwstad, een nederzetting die direct buiten de wallen van Bree was gelegen. Ze was al vóór 1241 in handen van de heren van Stein. Andere Heren van Gerdingen en Nieuwstad kwamen uit de families der Merwede (vijftiende eeuw), Rode van Opsinnich (1469), van Werst (1472), Van Eynatten Van Lichtenberg (1554) en Van Schaesbergh (1659 tot de Franse tijd). In de buurt van de kerk van Gerdingen heeft mogelijk hun burcht gestaan.

Gerdingen maakte deel uit van de Vier Crispelen, een ministaatje met Bree als centrum. Het had echter een eigen schepenbank.

Gerdingen behoorde oorspronkelijk tot de Sint-Martinusparochie van Beek, die vrijwel geheel Bree omsloot.

Industrie is er in Gerdingen niet geweest, afgezien van een dakpannen- en steenfabriekje dat in 1833 werd vermeld.

Demografische ontwikkeling bewerken

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Natuur en landschap bewerken

Gerdingen ligt aan de rand van het Kempens Plateau. De steilrand die de begrenzing hiervan met de Vlakte van Bocholt vormt, toont hier echter slechts een hoogteverschil van enkele meters. Langs het dal van de Genattebeek lagen beemden, welke na 1940 in onbruik raakten, soms beplant werden met populieren maar ook wel terug veranderden in elzenbroekbos of rietland. In 1807 kreeg Gerdingen 308 ha gemeenschappelijk heidegebied toegewezen, en dit werd in de 19e eeuw met naaldhout bebost. Begin 20e eeuw werd dit bos in landbouwgebied omgezet. Tegenwoordig is er veel intensieve veehouderij.

Bezienswaardigheden bewerken

Nabijgelegen kernen bewerken

Bree, Reppel, Bocholt