Gérard Leman
Gérard Mathieu Joseph Georges Leman (Luik, 8 januari 1851 – aldaar, 17 oktober 1920) was een Belgische generaal.
| Gérard Leman | ||
|---|---|---|
| ||
| Geboren | 8 januari 1851 Luik | |
| Overleden | 17 oktober 1920 Luik | |
| Rustplaats | Elsene | |
| Land/zijde | .svg){kind=small} België
| |
| Rang | luitenant-generaal | |
| Bevel | Militaire School (1905-1914) 3e Legerdivisie (1914) | |
| Oorlogen | Eerste Wereldoorlog: Slag om Luik | |
| Onderscheidingen |          
| |
Levensloop bewerken
In de vooroorlogse periode was hij verantwoordelijk voor de militaire opleiding van koning Albert I. Tijdens de Eerste Wereldoorlog voerde hij het bevel over de Forten rond Luik. Leman was vastbesloten de Duitse opmars die zo belangrijk was voor het slagen van het Schlieffenplan zo veel mogelijk te vertragen.
Hij zette meer dan 18.000 arbeiders uit het Luikse in om verdedigingswerken aan te leggen. Tijdens een bezoek van een Belgisch minister aan de stad kreeg Leman van hem te horen dat de neutraliteit van België hierdoor in het gedrang zou komen. Leman was niet onder de indruk en zei dat België hem op zijn knieën zou bedanken als de oorlog zou uitbreken en als de oorlog er niet kwam ze hem zijn generaalssterren mochten afnemen.
Pas toen de Duitsers van 5 tot 16 augustus 1914 de Dikke Bertha tegen de forten inzetten werden ze uitgeschakeld en generaal Leman gevangengenomen. Hij werd gewond en bewusteloos van onder het puin van het Fort van Loncin gehaald en door kapitein (later generaal-majoor) Ernst Gruson gearresteerd. Leman stond erop dat het rapport vermeldde dat hij zich niet had overgegeven, maar bewusteloos was bij de gevangenneming.
Hij werd gevangen gezet in de citadel van Maagdenburg waar een van zijn tenen werd geamputeerd; op 7 april 1915 werd hij overgebracht naar het kamp van Blankenburg im Mark. Vanwege zijn instabiele gezondheid waren de Duitsers bereid hem onvoorwaardelijk vrij te laten. Eind 1917 verleende koning Albert hem toestemming dat te aanvaarden. Op 19 december 1917 kwam hij aan in het neutrale Zwitserse Bazel en op 1 februari 1918 werd hij met groot eerbetoon in Parijs ontvangen. Hij vestigde zich in de nabijheid van Le Havre. Bij zijn terugkeer in België werd hij onthaald als een held en werd hij in de adelstand verheven. Hij overleed aan longontsteking op 17 oktober 1920.
Voor zijn opmerkelijke prestaties heeft hij verschillende belangrijke nationale en internationale onderscheidingen gekregen waaronder de Orde van de Dubbele draak, Medaille van Luik, Herinneringsmedaille 1870-1871, Herinneringsmedaille van de Veldtocht 1914-1918, Overwinningsmedaille (België), Regeringsmedaille van Koning Leopold II, Orde voor militaire Verdienste (Spanje) en vele andere (zie infobox).[1]
Zie ook bewerken
Citaat uit het dagboek Oosterloo in den oorlog 1914 - 1918 van Edward Sneyers:
"DONDERDAG 6 AUG.: AANSLAG OP GENERAAL LEMAN. Dezen morgen te half drie zijn acht Duitsche officieren in een auto in Luik gedrongen. Het volk meenende met engelschen te doen te hebben juichte toe en liet ze natuurlijk door. Ze kwamen aan ’t gebouw waar generaal Leman met zijn officieren den tegenaanval leidde. Op den drempel der woning werden de Duitschers door een Belgische officier herkend. Deze gaf het alarm. Een kort gevecht had plaats. De acht vijanden werden neergeschoten en Leman was gered.
GENERAAL LEMAN. De dappere verdediger van Luik is 62 jaar. Over een paar maanden was hij nog bestuurder onzer krijgsschool. Streng voor zich zelven is hij het niet minder voor zijn onderhoorigen. Zijn kennissen zijn zeer uitgebreid en zijn wilskracht ongeëvenaard. Destijds zag men hem in eenen tocht 50 km te paard afleggen en, thuis gekomen, zich aan ’t werk zetten tot 2 u. ’s morgens. Over een paar weken nog bleef hij te Beverloo een ganschen dag in het zadel, niettegenstaande een voetwonde die hem van pijn op de lippen deed bijten."
Externe links bewerken
- (en) Verslag van een Duits officier over de gevangenneming van generaal Leman
- (fr) biografie generaal Leman
- (fr) brief van 16 augustus 1914 generaal Leman aan koning Albert
- (en) Chris Baker, Brave Little Belgium – Liege
| Bronnen, noten en/of referenties |