Wikipedia

Frans Timmermans (politicus)

vicevoorzitter van de Europese Commissie en eurocommissaris voor Klimaat en de Europese Grean Deal
(Doorverwezen vanaf Frans Timmermans (politiek))

Franciscus Cornelis Gerardus Maria (Frans) Timmermans (Maastricht, 6 mei 1961) is een Nederlands politicus, diplomaat en, sinds 1 december 2019, Eurocommissaris en tevens de eerste vicevoorzitter van de commissie-Von der Leyen.

Frans Timmermans
Frans Timmermans in 2019
Geboren 6 mei 1961
Maastricht
Politieke partij PvdA (1990–heden)
D66 (1985)[1]
Eerste vicevoorzitter
van de Europese Commissie
Huidige functie
Aangetreden 1 november 2014
President Jean-Claude Juncker
Ursula von der Leyen
Voorzitter van de Europese Commissie
Voorganger Catherine Ashton
Europees commissaris
voor European Green Deal
Huidige functie
Aangetreden 1 december 2019
President Ursula von der Leyen
Voorzitter van de Europese Commissie
Europees commissaris
voor Betere Regelgeving, Interinstitutionele Betrekkingen, Rechtsstatelijkheid en het Handvest van de grondrechten
Aangetreden 1 november 2014
Einde termijn 31 oktober 2019
President Jean-Claude Juncker
Voorzitter van de Europese Commissie
Voorganger Maroš Šefčovič (Relaties tussen Europese instellingen)
Martine Reicherts (Rechtsregels en Fundamentele rechten)
Opvolger Věra Jourová (Waarden en transparantie)
Minister van Buitenlandse Zaken
Aangetreden 5 november 2012
Einde termijn 17 oktober 2014
Premier Mark Rutte
Voorganger Uri Rosenthal
Opvolger Bert Koenders
Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
Aangetreden 22 februari 2007
Einde termijn 23 februari 2010
Premier Jan Peter Balkenende
Voorganger Atzo Nicolaï
Opvolger Ben Knapen
Lid Tweede Kamer
Aangetreden 17 juni 2010
Einde termijn 5 november 2012
Aangetreden 19 mei 1998
Einde termijn 22 februari 2007
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Hij was van 5 november 2012 tot 17 oktober 2014 minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Rutte II. Eerder was hij van 2007 tot 2010 staatssecretaris van Europese Zaken (BuZa) in het kabinet-Balkenende IV. Van 1998 tot 2007 en van 2010 tot 2012 was Timmermans namens de Partij van de Arbeid lid van de Tweede Kamer.

Jeugd, opleiding, diensttijd en ambtelijke carrièreBewerken

Timmermans werd geboren in Maastricht, maar groeide door het werk van zijn vader die bij Nederlandse ambassades werkte[2], grotendeels op in Brussel en Rome. Na de echtscheiding van zijn ouders verhuisde hij in 1975 met zijn moeder terug naar Nederland, waar hij zijn middelbare school afmaakte op het Bernardinuscollege in Heerlen. Timmermans studeerde van 1980 tot 1985 Franse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen en van 1984 tot 1985 Europees recht en Franse letterkunde aan de Université Nancy-II in Nancy.

Zijn militaire dienstplicht vervulde Timmermans bij de Koninklijke Landmacht als krijgsgevangenenondervrager Russisch. Hier hield hij een diploma tolk-vertaler Russisch aan over. Na zijn dienstplicht bleef hij nog meer dan twintig jaar reserveofficier.

In 1987 trad Timmermans in dienst bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar hij de diplomatenopleiding volgde. Hij werkte als tweede secretaris op de Nederlandse ambassade in Moskou, was medewerker van Europees commissaris Hans van den Broek, en was adviseur van de hoge commissaris inzake Nationale Minderheden van de OVSE Max van der Stoel.

Politieke carrièreBewerken

Tweede Kamerlid (I)Bewerken

Bij de Tweede Kamerverkiezingen 1998 werd Timmermans gekozen in het parlement. Bij de verkiezingen van 2002, 2003, 2006, 2010 en 2012 werd hij herkozen. Hij hield zich in het parlement bezig met Europese zaken en Defensie en was ondervoorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken.

Van maart 2002 tot juli 2003 vertegenwoordigde Timmermans de Tweede Kamer in de Conventie over de Toekomst van Europa bij het opstellen van de Europese Grondwet. In de aanloop naar het referendum in Nederland over die grondwet was hij een van de meest fervente verdedigers van het verdrag: "Ik daag iedereen uit om een grondwet te tonen die helderder is, die moderner is, die toegankelijker is, en die de rechten van de burgers beter regelt."[3]

Staatssecretaris van Buitenlandse ZakenBewerken

Op 22 februari 2007 werd hij benoemd tot staatssecretaris van Buitenlandse Zaken. In het buitenland voerde hij de titel minister voor Europese Zaken. Een van de onderwerpen in zijn portefeuille was het Verdrag van Lissabon, de opvolger van de in 2005 door referenda in Nederland en Frankrijk afgewezen Europese grondwet.

Tweede Kamerlid (II)Bewerken

In 2010 bekleedde hij aan de Universiteit Utrecht de Vrede van Utrecht-leerstoel.

Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer van dat jaar behaalde Timmermans 8.684 voorkeurstemmen. Hij stond als nummer 9 op de kieslijst.

In zijn portefeuille zat onder andere buitenland, defensie en koninkrijksrelaties. In 2016 beschuldigde Ronald Plasterk Timmermans in een interview met de Volkskrant ervan een halfjaar niets te hebben gedaan, omdat hem de portefeuille buitenland in eerste instantie geweigerd werd in verband met zijn vorige ambt. Timmermans wilde niet reageren.[4]

Timmermans was in 2011 kandidaat om commissaris van de Koningin in Limburg te worden. Eerder had hij te kennen gegeven dat hij geen "gouverneur" wilde worden als de Partij voor de Vrijheid een te grote vinger in de pap zou krijgen. Na de Provinciale Statenverkiezingen 2011 werd de PVV de grootste partij in Limburg, en vormde een coalitie met de VVD en het CDA.[5] Uiteindelijk ging de functie naar Theo Bovens (CDA).

Timmermans reageerde op 16 februari 2012 erg gebeten op een interview in dagblad Trouw met partijleider Job Cohen en partijvoorzitter Hans Spekman.[6] Timmermans betichtte het tweetal de PvdA-koers zonder enig overleg richting de Socialistische Partij te drijven. In een e-mail die ook de NOS ontving, waarschuwde hij dat de PvdA geen "SP-light"[7] mocht worden. Naar aanleiding van het uitlekken van die e-mail ontstond binnen de PvdA-fractie grote commotie.[8] Na een lange fractievergadering, waarin Cohen aangaf dat van een koersverandering geen sprake was, leek de rust te zijn teruggekeerd.[9][10] Vier dagen later trad hij echter per direct af als partijleider en fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Aangezien Timmermans vond dat anderen hem zagen als de "Brutus van Job Cohen", liet hij weten zich vooralsnog niet kandidaat te stellen als opvolger van Cohen, hoezeer hij dat ook zou willen. Timmermans ontkende de e-mail doorgespeeld te hebben aan de NOS. Naar zijn zeggen hadden vijftig fractieleden en medewerkers de e-mail van hem ontvangen. Volgens Timmermans moet iemand van hen de e-mail gelekt hebben.[11]

Minister van Buitenlandse ZakenBewerken

 
Timmermans als minister van Buitenlandse Zaken met Ban Ki-moon, toenmalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, in 2014

Op 5 november 2012 werd Timmermans minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Rutte II.

Op 27 mei 2014 oogstte Timmermans in de Tweede Kamer een in dit midden ongewoon applaus toen hij de opmars van antisemitische partijen (het Franse Front national, de Hongaarse Jobbik en de Oostenrijkse FPÖ) in het nieuwe Europese Parlement hekelde. "Een van de demonen die Europa achtervolgt is dat in tijden van crisis een zondebok wordt gezocht. In het verleden waren dat de joden en de zigeuners en nu vaak ook moslims," aldus Timmermans die het antisemitisme "een van de donkerste delen van de Europese ziel" noemde.[12]

Zijn alom geprezen speech werd door Trouw-columnist Sylvain Ephimenco op 31 mei gehekeld als 'laf', omdat Timmermans wel appelleerde aan een schuldgevoel in de Europese geschiedenis, maar "zorgvuldig vermijdt" te spreken van een 'neo-antisemitisme', binnengebracht door moslim-migranten. De daders van antisemitische aanslagen in bijvoorbeeld Toulouse (2012) en Parijs (2006) waren geen aanhangers van genoemde extreem-rechtse politieke partijen, "maar heten Mohammed Merah en Youssouf Fofana", aldus Ephimenco.[13] De vorige dag was in Marseille de moslim en Syriëganger Mehdi Memmouche gearresteerd, verdacht van de viervoudige moordaanslag in het Joods Museum Brussel.

Op 21 juli 2014 werd Timmermans wereldwijd geprezen om zijn emotionele toespraak tijdens een spoeddebat van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties naar aanleiding van het drama rond Malaysia Airlines-vlucht 17, die op 17 juli in het oosten van Oekraïne uit de lucht werd geschoten. Achteraf kwam naar voren dat Timmermans zich in zijn speech naar alle waarschijnlijkheid onzorgvuldig had uitgelaten over de plaatselijke bevolking m.b.t. het bergen van de lichamen van de slachtoffers. Dit heeft Timmermans ook zelf in een brief aan de Tweede Kamer toegegeven.[14][15]

Op 2 september 2014 hield Timmermans in De Rode Hoed in Amsterdam de HJ Schoo-lezing van Elsevier Weekblad onder de titel "De oostgrens van Europa: met realpolitik idealen verwezenlijken".[16]

Europees Commissaris (I)Bewerken

Frans Timmermans geeft namens de Europese Commissie een toespraak in het Europees Parlement (en)

Op 2 september 2014 droeg de Nederlandse regering Timmermans voor als kandidaat-lid voor de Europese Commissie. Op 10 september maakte de aantredende voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker bekend dat Timmermans door hem werd voorgedragen in de commissie-Juncker als "eerste vicevoorzitter", zijn plaatsvervanger en zijn rechterhand. Zijn portefeuille omvatte daarnaast betere regelgeving, interinstitutionele betrekkingen, rechtsstatelijkheid en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.[17]

Timmermans fungeert wegens zijn talenkennis tevens als diplomaat en PR-man van de commissie. Zo reisde hij regelmatig naar de Turkse hoofdstad Ankara om te overleggen met de Turkse regering over de asielproblematiek, wat uiteindelijk leidde tot een overeenkomst. Deze kreeg veel kritiek, aangezien hij volgens internationale mensenrechtenorganisaties strijdig was met onder andere het vluchtelingenverdrag van Genève.[bron?] In januari 2016 gaf Timmermans in een interview met de NOS aan dat meer dan 60 procent van de mensen die op dat moment aankwamen economische vluchtelingen betrof. De cijfers waren in eerste instantie niet te controleren, daar ze pas twee dagen later officieel bekend werden gemaakt. Ze kwamen niet overeen met eerdere cijfers van Frontex, de Verenigde Naties of de IND. Na publicatie bleek dat de cijfers van Timmermans onjuist waren. Volgens NRC Handelsblad zouden in december 2015 (de maand waarover Timmermans sprak) wel zo'n 90% van de nieuwe asielzoekers uit oorlogsgebieden komen.[18] Timmermans liet zich inzake China adviseren door de Belgische politicoloog Jonathan Holslag.[19]

Lijsttrekker verkiezingen Europees parlementBewerken

Timmermans werd door de PES, de sociaaldemocratische groepering in het EP, gekozen tot lijsttrekker bij de Europese Parlementsverkiezingen van 2019. Hiermee was hij in Nederland ook meteen de lijsttrekker van de Partij van de Arbeid. De PvdA kwam bij deze verkiezingen als grootste partij uit de bus en behaalde 6 van de 26 Nederlandse zetels in het EP. Voor de PvdA ging het om het beste verkiezingsresultaat in jaren, hetgeen mede werd toegeschreven aan een ‘Frans Timmermans-effect’.[bron?] Timmermans voerde als lijsttrekker van de sociaaldemocratische groepering in het EP ook campagne in andere lidstaten. Ondanks goede resultaten in Spanje, Portugal en Zweden verloren de sociaaldemocraten, evenals de christendemocraten. Op 2 juli 2019 besloot Timmermans af te zien van zijn zetel in het parlement, omdat hij topfavoriet[bron?] was voor de functie van Voorzitter van de Europese Commissie. Voor deze topfunctie droeg de Europese Raad die dag echter iemand anders voor, namelijk Ursula von der Leyen. Dit kwam doordat Oost-Europese landen Timmermans' benoeming blokkeerden. Timmermans had als Europees commissaris (met het Handvest van de Grondrechten in zijn portefeuille) herhaaldelijk kritiek geuit op deze landen wegens schending van de rechtsstaat. De benoeming van Von der Leyen door de Europese Raad, en daarmee het passeren van de lijsttrekkers, viel slecht binnen het Europees Parlement. Toch stemde het Europees Parlement, zij het schoorvoetend, met een nipte meerderheid voor haar benoeming. Timmermans moest genoegen nemen met een benoeming als eerste vicevoorzitter. Zijn parlementszetel ging naar Lara Wolters.

Europees Commissaris (II)Bewerken

Op 2 december 2019 begon Timmermans als klimaat-Eurocommissaris. Hij trok voormalig PvdA-leider Diederik Samsom aan als zijn kabinetschef.[20] Timmermans presenteerde in maart 2020 zijn 'Green deal', een lijst plannen om de Europese Unie in 2050 klimaatneutraal te maken.[21] Zijn voorstel dat de Europese Commissie zelf de klimaatdoelen mag aanscherpen als klimaatneutraliteit in 2050 uit zicht zou raken, stuitte op verzet van Europarlementsleden en juristen.[22] Hoewel in november 2019 de klimaatnoodtoestand werd uitgeroepen door een meerderheid van het Europees Parlement[23], werd de landbouw in de begroting niet verplicht tot verduurzaming, mede door een sterke landbouwlobby.[24]

OnderscheidingenBewerken

 
Uitreiking UM-eredoctoraat, 2015

WetenswaardighedenBewerken

Externe linkBewerken

Voorganger:
A. (Atzo) Nicolaï 		Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
(Europese Zaken)
2007–2010 		Opvolger:
H.P.M. (Ben) Knapen
Voorganger:
U. (Uri) Rosenthal 		Minister van Buitenlandse Zaken
2012-2014 		Opvolger:
A.G. (Bert) Koenders
Voorganger:
Maroš Šefčovič (Relaties tussen Europese instellingen)
Martine Reicherts (Rechtsregels en Fundamentele rechten) 		Europees Commissaris voor Betere Regelgeving, Interinstitutionele Betrekkingen, Rechtsstatelijkheid en het Handvest van de grondrechten
2014-2019 		Opvolger:
Věra Jourová (Waarden en transparantie)
Voorganger:
N. (Neelie) Kroes 		Nederlands Eurocommissaris
2014-heden 		Opvolger:
-
Voorganger:
Catherine Ashton 		Eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie
2014-heden 		Opvolger:
-
Voorganger:
- 		Europees commissaris voor European Green Deal
2019-heden 		Opvolger:
-
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Frans Timmermans op Wikimedia Commons.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Frans_Timmermans_(politicus)&oldid=64261937"