Europees schaakkampioenschap voor landenteams

Het Europese Schaakkampioenschap voor landenteams is een internationaal schaaktoernooi voor teams, waaraan mag worden deelgenomen door Europese landen waarvan de schaakfederaties liggen in zone 1.1 t/m 1.9. Dit komt min of meer overeen met de bredere definitie van Europa die gehanteerd wordt bij bijvoorbeeld het Eurovisiesongfestival en die ook Israël, Rusland en voormalige Sovjetlanden in Oost-Europa en de Zuidelijke Kaukasus omvat. Het toernooi wordt gehouden onder de vlag van de Europese Schaakfederatie.

Het mannenteam van Azerbeidzjan met de bronzen medailles in 2007: later zouden ze goud halen in 2009, en zilver in 2011

Geschiedenis

bewerken

Het idee werd geboren in het begin van de jaren '50 toen werd ervaren dat er behoefte bestond aan een extra teamtoernooi. Er werd een mannentoernooi opgezet dat iedere vier jaar werd gehouden, met de bedoeling de 'gaten' in te vullen tussen Schaakolympiades. De laatste jaren is het toernooi gegroeid in belang en populariteit en wordt erkend als prestigieus toernooi, zowel voor mannen als vrouwen.

De eerste kampioenschapsfinale werd gehouden in Wenen en Baden bij Wenen in augustus 1957. Het was een dubbelrondig toernooi, met een opmerkelijke overwinning in ronde 2 van het Joegoslavische team op het machtige Russische team.

Tijdens de volgende twintig jaar werd het toernooi iedere 4 jaar georganiseerd, hoewel het toernooi in Kapfenberg 1 jaar uitgesteld werd. Sinds 1977 worden de toernooien iedere 3 of 2 jaar georganiseerd. Met het vrouwentoernooi werd begonnen in Debrecen in 1992.

 
Oberhausen 1961: de voormalig wereldkampioenen Michail Tal (links zittend) en Tigran Petrosjan (rechts staand) volgen de partijen

In de eerste jaren waren er kleine wijzigingen in de toernooiformule, waardoor een groter aantal teams kon deelnemen. Bij de start waren er slechts vier finale-plaatsen beschikbaar, en diverse kansrijke teams sneuvelden in de voorronden. Tussen de start en 1973 was de toernooi-omvang verdubbeld; in 1973 namen 24 landen deel aan de voorronden, strijdend om acht plaatsen voor de finale die werd gehouden in Bath. In dezelfde periode was het aantal borden per match ingekrompen van 10 tot 8, om de kosten voor organisatie en deelnemende landen te drukken.

In het nieuwe millennium werd het format radicaal gewijzigd. Het is nu een 9-rondig Zwitsers toernooi met het format van de Schaakolympiade, met gescheiden competities voor vrouwenteams en mannenteams. In Göteborg in 2005, bestond de mannencompetitie uit 40 teams (inclusief Zweden B en Zweden C) en de vrouwencompetitie uit 26 teams (inclusief Zweden B). Iedere ronde werd er geschaakt aan 4 borden en teams bestonden uit 4 spelers plus een reservespeler.

Aanvankelijk werd er gespeeld om de Europacup, tegenwoordig zijn er gouden, zilveren en bronzen medailles voor de drie beste teams en ook prijzen voor verdienstelijke persoonlijke scores.

Vanaf het toernooi in 2003, in de Bulgaarse stad Plovdiv, was er een belangrijke verandering, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. Er wordt vanaf toen gescoord op basis van matchpunten en niet meer op basis van partij-uitslagen. Alleen in het geval van gelijke scores geven partij-uitslagen nog de doorslag.

Uitslagen

bewerken

Nummers 1, 2 en 3 bij de mannenteams

bewerken
Jaar Locatie
Goud Zilver Brons
1957   Oostenrijk Wenen   Sovjet-Unie
Paul Keres
David Bronstein
Michail Tal
Boris Spasski
Tigran Petrosjan
Vasili Smyslov
Mark Tajmanov
Viktor Kortsjnoj
Alexander Tolush
Isaac Boleslavski
Joeri Averbach
Lev Aronin
  Joegoslavië
Svetozar Gligorić
Aleksandar Matanović
Borislav Ivkov
Petar Trifunović
Andrija Fuderer
Nikola Karaklajic
Srecko Nedeljkovic
Borislav Milic
Mario Bertok
Braslav Rabar
Bozidar Durasevic
Tomislav Rakic
  Tsjecho-Slowakije
Miroslav Filip
Luděk Pachman
Ladislav Alster
František Zíta
Julius Kozma
Jan Sefc
Jiri Fichtl
Frantisek Pithart
Josef Rejfir
Jaroslav Jezek
Frantisek Blatny
Maximilian Ujtelky
1961   Duitsland Oberhausen   Sovjet-Unie
Michail Botvinnik
Michail Tal
Paul Keres
Tigran Petrosjan
Vasili Smyslov
Viktor Kortsjnoj
Jefim Geller
Mark Tajmanov
Lev Poloegajevski
Semen Furman
Alexander Tolush
Vladimir Bagirov
  Joegoslavië
Svetozar Gligorić
Petar Trifunović
Aleksandar Matanović
Mario Bertok
Milan Matulovic
Mijo Udovcic
Dragoljub Ciric
Borislav Milic
Srecko Nedeljkovic
Dragoljub Minic
Dražen Marović
Bozidar Durasevic
  Hongarije
László Szabó
Lajos Portisch
Gedeon Barcza
István Bilek
Tibor Florian
Karol Honfi
Ervin Haag
Jozsef Pogats
Gyozo Forintos
Levente Lengyel
Jozsef Szily
Laszlo Navarovszky
1965   Duitsland Hamburg   Sovjet-Unie
Tigran Petrosjan
Michail Botvinnik
Viktor Kortsjnoj
Vasili Smyslov
David Bronstein
Leonid Stein
Mark Tajmanov
Joeri Averbach
Nikolai Krogius
Isaak Boleslavski
Anatoly Lein
Anatoly Lutikov
  Joegoslavië
Borislav Ivkov
Svetozar Gligorić
Aleksandar Matanović
Milan Matulovic
Bruno Parma
Petar Trifunović
Mato Damjanovic
Mijo Udovcic
Dragoljub Ciric
Dragoljub Minic
Dražen Marović
Ivan Buljovcic
  Hongarije
Lajos Portisch
László Szabó
István Bilek
Levente Lengyel
Gedeon Barcza
Gyozo Forintos
Karol Honfi
Peter Dely
Janos Flesch
Gyula Kluger
Joszef Pogats
Laszlo Navarovszky
1970   Oostenrijk Kapfenberg   Sovjet-Unie
Tigran Petrosjan
Viktor Kortsjnoj
Lev Poloegajevski
Jefim Geller
Vasili Smyslov
Mark Tajmanov
Michail Tal
Paul Keres
Leonid Stein
Ratmir Kholmov
Yuri Balashov
Aivars Gipslis
  Hongarije
Lajos Portisch
Levente Lengyel
László Szabó
Gedeon Barcza
Laszlo Barczay
István Bilek
Peter Dely
István Csom
Gyozo Forintos
Karol Honfi
András Adorján
Ervin Haag
  DDR
Wolfgang Uhlmann
Burkhard Malich
Reinhart Fuchs
Arthur Hennings
Heinz Liebert
Lothar Zinn
Friedrich Baumbach
Lutz Espig
Werner Golz
Lothar Vogt
Manfred Schoneburg
Detlef Neukirch
1973   Engeland Bath   Sovjet-Unie
Boris Spasski
Tigran Petrosjan
Viktor Kortsjnoj
Anatoli Karpov
Michail Tal
Vasili Smyslov
Jefim Geller
Gennadi Koezmin
Vladimir Toekmakov
Yuri Balashov
  Joegoslavië
Svetozar Gligorić
Borislav Ivkov
Ljubomir Ljubojević
Aleksandar Matanović
Bruno Parma
Albin Planinc
Dragoljub Velimirovic
Milan Matulovic
Enver Bukic
Dragoljub Minic
  Hongarije
Lajos Portisch
László Szabó
István Bilek
Zoltán Ribli
István Csom
Gyozo Forintos
András Adorján
Gyula Sax
Karol Honfi
Janos Tompa
1977   Sovjet-Unie Moskou   Sovjet-Unie
Anatoli Karpov
Tigran Petrosjan
Lev Poloegajevski
Michail Tal
Yuri Balashov
Jefim Geller
Oleh Romanysjyn
Vitali Tsesjkovski
Iosif Dorfman
Jevgeni Svesjnikov
  Hongarije
Lajos Portisch
Zoltán Ribli
Gyula Sax
István Csom
András Adorján
Ivan Farago
Laszlo Vadasz
Laszlo Barczay
Peter Lukacs
Laszlo Hazai
  Joegoslavië
Ljubomir Ljubojević
Svetozar Gligorić
Aleksandar Matanović
Dragoljub Velimirovic
Bruno Parma
Borislav Ivkov
Enver Bukic
Krunoslav Hulak
Milorad Knezevic
Srdjan Marangunic
1980   Zweden Skara   Sovjet-Unie
Anatoli Karpov
Michail Tal
Tigran Petrosjan
Lev Poloegajevski
Jefim Geller
Yuri Balashov
Oleh Romanysjyn
Rafael Vaganian
Artur Joesoepov
Garri Kasparov
  Hongarije
Lajos Portisch
Zoltán Ribli
András Adorján
Gyula Sax
István Csom
Ivan Farago
Laszlo Vadasz
József Pintér
Peter Lukacs
Laszlo Hazai
  Engeland
Anthony Miles
Michael Stean
John Nunn
Jon Speelman
Raymond Keene
William Hartston
Jonathan Mestel
Robert Bellin
John Littlewood
Simon Webb
1983   Bulgarije Plovdiv   Sovjet-Unie
Anatoli Karpov
Lev Poloegajevski
Tigran Petrosjan
Rafael Vaganian
Oleksandr Beljavsky
Vladimir Toekmakov
Lev Psakhis
Oleh Romanysjyn
Artur Joesoepov
Jefim Geller
  Joegoslavië
Ljubomir Ljubojević
Svetozar Gligorić
Predrag Nikolić
Vladimir Kovacevic
Bojan Kurajica
Krunoslav Hulak
Dusan Rajkovic
Bozidar Ivanović
Stefan Đurić
Mišo Cebalo
  Hongarije
Lajos Portisch
Zoltán Ribli
Gyula Sax
József Pintér
András Adorján
István Csom
Ivan Farago
Atilla Groszpeter
Atilla Schneider
Tamas Horvath
1989   Israël Haifa   Sovjet-Unie
Valeri Salov
Oleksandr Beljavsky
Rafael Vaganian
Mikhail Gurevich
Boris Gelfand
Lev Poloegajevski
Viacheslav Eingorn
Vladimir Toekmakov
  Joegoslavië
Ivan Sokolov
Krunoslav Hulak
Bogdan Lalić
Miodrag Todorcevic
Vladimir Kovacevic
Dragan Barlov
Ognen Cvitan
Stefan Đurić
  Duitsland
Robert Hübner
Vlastimil Hort
Eric Lobron
Stefan Kindermann
Matthias Wahls
Joerg Hickl
Klaus Bischoff
Stefan Mohr
1992   Hongarije Debrecen   Rusland
Garri Kasparov
Jevgeni Barejev
Vladimir Kramnik
Aleksej Drejev
Alexey Vyzmanavin
  Oekraïne
Vasyl Ivantsjoek
Oleksandr Beljavsky
Oleh Romanysjyn
Viacheslav Eingorn
Igor Novikov
  Engeland
Nigel Short
Jon Speelman
Michael Adams
John Nunn
Anthony Miles
1997   Kroatië Pula   Engeland
Nigel Short
Michael Adams
Jon Speelman
Matthew Sadler
Julian Hodgson
  Rusland
Jevgeni Barejev
Pjotr Svidler
Vadim Zvjaginsev
Igor Glek
Yuri Yakovich
  Armenië
Vladimir Akopian
Rafael Vaganian
Smbat Lputian
Artashes Minasian
Asjot Anastasian
1999   Georgië Batoemi   Armenië
Smbat Lputian
Artashes Minasian
Asjot Anastasian
Levon Aronian
Arshak Petrosian
  Hongarije
Péter Lékó
Judit Polgár
Zoltán Almási
Alexander Chernin
József Pintér
  Duitsland
Artur Joesoepov
Robert Hübner
Rustem Dautov
Christopher Lutz
Christian Gabriel
2001   Spanje León   Nederland
Loek van Wely
Jeroen Piket
Sergej Tiviakov
Erik van den Doel
Friso Nijboer
  Frankrijk
Etienne Bacrot
Joel Lautier
Christian Bauer
Jean-Marc Degraeve
Laurent Fressinet
  Duitsland
Christopher Lutz
Robert Hübner
Gerald Hertneck
Klaus Bischoff
Rainer Buhmann
2003   Bulgarije Plovdiv   Rusland
Pjotr Svidler
Jevgeni Barejev
Aleksandr Grisjtsjoek
Aleksandr Morozevitsj
Aleksandr Chalifman
  Israël
Boris Gelfand
Ilya Smirin
Emil Sutovsky
Boris Avrukh
Michael Roiz
  Georgië
Zoerab Azmaiparasjvili
Baadoer Dzjobava
Mikheil Mchedlishvili
Georgi Kacheishvili
Merab Gagoenasjvili
2005   Zweden Göteborg   Nederland
Loek van Wely
Ivan Sokolov
Sergej Tiviakov
Jan Timman
Erik van den Doel
  Israël
Boris Gelfand
Emil Sutovsky
Ilya Smirin
Boris Avrukh
Sergey Erenburg
  Frankrijk
Etienne Bacrot
Joel Lautier
Josif Dorfman
Laurent Fressinet
Christian Bauer
2007   Griekenland Kreta   Rusland
Pjotr Svidler
Aleksandr Morozevitsj
Aleksandr Grisjtsjoek
Jevgeni Aleksejev
Dmitri Jakovenko
  Armenië
Levon Aronian
Vladimir Akopian
Gabriel Sargissian
Karen Asrian
Smbat Lputian
  Azerbeidzjan
Teimour Radjabov
Vugar Gashimov
Gadir Guseinov
Shakhriyar Mamedyarov
Rauf Mammadov
2009   Servië Novi Sad   Azerbeidzjan
Teimour Radjabov
Vugar Gashimov
Gadir Guseinov
Shakhriyar Mamedyarov
Rauf Mammadov
  Rusland
Pjotr Svidler
Aleksandr Morozevitsj
Dmitri Jakovenko
Jevgeni Aleksejev
Jevgeni Tomasjevski
  Oekraïne
Pavel Eljanov
Andrej Volokitin
Zachar Jefimjenko
Joeri Drozdovsky
Yuriy Kryvoruchko
2011   Griekenland Porto Carras   Duitsland
Arkady Naiditsch
Georg Meier
Daniël Fridman
Jan Gustafsson
Rainer Buhmann
  Azerbeidzjan
Teimour Radjabov
Vugar Gashimov
Shakhriyar Mamedyarov
Gadir Guseinov
Eltaj Safarli
  Hongarije
Péter Lékó
Zoltán Almási
Ferenc Berkes
Csaba Balogh
Zoltán Gyimesi
2013   Polen Warschau   Azerbeidzjan
Shakhriyar Mamedyarov
Teimour Radjabov
Eltaj Safarli
Rauf Mamedov
Qadir Huseynov
  Frankrijk
Etienne Bacrot
Maxime Vachier-Lagrave
Romain Edouard
Vladislav Tkachiev
Hicham Hamdouchi
  Rusland
Alexander Grischuk
Peter Svidler
Dmitry Andreikin
Alexander Morozevich
Jevgeni Tomasjevski
2015   IJsland Reykjavik   Rusland
Peter Svidler
Alexander Grischuk
Jevgeni Tomasjevski
Ian Nepomniachtchi
Dmitry Jakovenko
  Armenië
Levon Aronian
Gabriel Sargissian
Sergei Movsesian
Hrant Melkumyan
Karen H. Grigoryan
  Hongarije
Peter Leko
Richárd Rapport
Zoltán Almási
Ferenc Berkes
Csaba Balogh
2017   Griekenland Kreta   Azerbeidzjan
Shakhriyar Mamedyarov
Teimour Radjabov
Arkady Naiditsch
Rauf Mamedov
Gadir Guseinov
  Rusland
Alexander Grischuk
Ian Nepomniachtchi
Nikita Vitiugov
Maxim Matlakov
Daniil Dubov
  Oekraïne
Pavel Eljanov
Yuriy Kryvoruchko
Ruslan Ponomariov
Yuriy Kuzubov
Martyn Kravtsiv
2019   Georgië Batoemi   Rusland
Dmitry Andreikin
Nikita Vitiugov
Kirill Alekseenko
Maxim Matlakov
Daniil Dubov
  Oekraïne
Vassily Ivanchuk
Yuriy Kuzubov
Andrei Volokitin
Alexander Moiseenko
Volodimir Onisjtsjoek
  Engeland
Michael Adams
Luke McShane
David Howell
Gawain Jones
Nicholas Pert

Nummers 1, 2 en 3 bij de vrouwenteams

bewerken
Jaar Locatie
Goud Zilver Brons
1992   Hongarije Debrecen
  Oekraïne
Alisa Galljamova
Marta Litinskaya
Irina Chelushkina
  Georgië
Ketevan Arakhamia
Nino Gurieli
Ketino Kachiani
  Azerbeidzjan
Firuza Valikhanli
Ilaha Kadimova
1997   Kroatië Pula
  Georgië
Maia Tsjiboerdanidze
Nana Ioseliani
Ketevan Arakhamia
  Roemenië
Corina Peptan
Cristina Foisor
Elena Cosma
  Engeland
Susan Lalic
Harriet Hunt
Ruth Sheldon
1999   Georgië Batoemi
  Slowakije
Zuzana Hagarova
Regina Pokorna
Alena Bekiarisova
  Joegoslavië
Alisa Marić
Natasa Bojkovic
Maria Manakova
  Roemenië
Corina Peptan
Szidonia Vajda
Elena Cosma
2001   Spanje León
  Frankrijk
Maria Leconte
Marie Sebag
Roza Lallemand
  Moldavië
Almira Skripchenko
Svetlana Petrenko
  Engeland
Harriet Hunt
Jovanka Houska
Susan Lalic
2003   Bulgarije Plovdiv
  Armenië
Elina Danielian
Lilit Mkrtchian
Nelly Aginian
  Hongarije
Yelena Dembo
Szidonia Vajda
Anita Gara
  Rusland
Alisa Galljamova
Svetlana Matvejeva
Aleksandra Kostenjoek
2005   Zweden Göteborg
  Polen
Iweta Radziewicz
Monika Soćko
Jolanta Zawadzka
Joanna Dworakowska
Marta Zielinska
  Georgië
Maia Tsjiboerdanidze
Nino Khurtsidze
Maia Lomineishvili
Nana Dzagnidze
Ketevan Arakhamia
  Rusland
Aleksandra Kostenjoek
Nadezjda Kosintseva
Jekaterina Kovalevskaja
Tatjana Kosintseva
Alisa Galljamova
2007   Griekenland Kreta
  Rusland
Aleksandra Kostenjoek
Tatjana Kosintseva
Nadezjda Kosintseva
Jekaterina Kovalevskaja
Jekaterina Korboet
  Polen
Monika Soćko
Iweta Radziewicz
Jolanta Zawadzka
Joanna Dworakowska
Marta Przezdziecka
  Armenië
Elina Danielian
Lilit Mkrtchian
Nelly Aginian
Siranush Andriasian
Liana Aghabekian
2009   Servië Novi Sad
  Rusland
Aleksandra Kostenjoek
Tatjana Kosintseva
Nadezjda Kosintseva
Marina Romanko
Valentina Goenina
  Georgië
Nana Dzagnidze
Lela Javakhishvili
Sopiko Khukhashvili
Nino Khurtsidze
Bela Khotenashvili
  Oekraïne
Kateryna Lahno
Natalja Zjoekova
Anna Oesjenina
Inna Gaponenko
Natalia Zdebskaya
2011   Griekenland Porto Carras
  Rusland
Nadezjda Kosintseva
Tatjana Kosintseva
Valentina Goenina
Aleksandra Kostenjoek
Natalia Pogonina
  Polen
Monika Soćko
Jolanta Zawadzka
Joanna Majdan-Gajewska
Karina Szczepkowska-Horowska
Katarzyna Toma
  Georgië
Nana Dzagnidze
Lela Javakhishvili
Nazi Paikidze
Nino Khurtsidze
Salome Melia
2013   Polen Warschau
  Oekraïne
Kateryna Lahno
Anna Ushenina
Maria Moezytsjoek
Natalia Zhukova
Inna Gaponenko
  Rusland
Valentina Gunina
Alexandra Kosteniuk
Natalija Pogonina
Olga Girya
Aleksandra Goryachkina
  Polen
Monika Socko
Jolanta Zawadzka
Joanna Majdan-Gajewska
Iweta Rajlich
Karina Szczepkowska-Horowska
2015   IJsland Reykjavik   Rusland
Alexandra Kosteniuk
Kateryna Lahno
Valentina Gunina
Aleksandra Goryachkina
Anastasia Bodnaruk
  Oekraïne
Maria Moezytsjoek
Anna Muzychuk
Natalia Zhukova
Anna Ushenina
Inna Gaponenko
  Georgië
Nana Dzagnidze
Bela Khotenashvili
Lela Javakhishvili
Nino Batsiashvili
Meri Arabidze
2017   Griekenland Kreta   Rusland
Alexandra Kosteniuk
Kateryna Lahno
Valentina Gunina
Olga Girya
Aleksandra Goryachkina
  Georgië
Nana Dzagnidze
Nino Batsiashvili
Bela Khotenashvili
Lela Javakhishvili
Salome Melia
  Oekraïne
Anna Muzychuk
Natalia Zhukova
Anna Ushenina
Inna Gaponenko
Iulija Osmak
2019   Georgië Batoemi   Rusland
Aleksandra Goryachkina
Kateryna Lahno
Olga Girya
Valentina Gunina
Alina Kashlinskaya
  Georgië
Nana Dzagnidze
Lela Javakhishvili
Bela Khotenashvili
Meri Arabidze
Salome Melia
  Azerbeidzjan
Gunay Mammadzada
Khanim Balajayeva
Ulviyya Fataliyeva
Gulnar Mammadova
Turkan Mamedjarova

Zie ook

bewerken
bewerken