Elpistostege

soort uit het geslacht Elpistostege

Elpistostege[1] is een geslacht van uitgestorven tetrapodomorfen met vinnen die leefden tijdens het Laat-Givetien tot het Vroeg-Frasnien van het Laat-Devoon.

Elpistostege
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Laat-Devoon
Fossiel van Elpistostege watsoni
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia
Stam:Chordata
Superklasse:Osteichthyes
Klasse:Sarcopterygii
Onderklasse:Tetrapodomorpha
Familie:Elpistostegidae
Geslacht
Elpistostege
Westoll, 1938
Typesoort
Elpistostege watsoni
Schedel van Elpistostege watsoni
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Naamgeving bewerken

De enige bekende soort Elpistostege watsoni werd voor het eerst beschreven in 1938 door de Britse paleontoloog Thomas Stanley Westoll op basis van een enkel gedeeltelijk schedeldak, holotype BMNH P.50063, dat werd ontdekt in de Escuminac-formatie in Quebec, Canada. De geslachtsnaam is een combinatie van het Grieks ἐλπίς, elpís, 'hoop' en στέγη, stegè, 'dak', aangezien het schedeldak hoop bood op een beter begrip van de evolutie van vroege tetrapoden. De soortaanduiding eert D.M.S. Watson. In 1985 werden de schedel MHNM 538 en postcrania MHNM 537 beschreven.

In 2010 werd een compleet exemplaar gevonden in dezelfde formatie, specimen MHNM 06-2067, dat in 2020 werd beschreven door Richard Cloutier e.a. Het onthult dat de gepaarde vinnen van Elpistostege botten bevatten die homoloog zijn aan de vingerkootjes van moderne tetrapoden; het is de meest basale tetrapodomorf waarvan bekend is dat hij deze botten bezit. Tegelijkertijd waren de vinnen bedekt met schubben en bezaten lepidotrichia (vinstralen), wat aangeeft dat de oorsprong van vingerkootjes voorafging aan het verlies van vinstralen, in plaats van andersom.

Beschrijving bewerken

Elpistostege is ongeveer anderhalve meter lang.

Fylogenie bewerken

Een analyse uitgevoerd door Swartz in 2012 wees uit dat Elpistostege het zustertaxon van Tiktaalik is. Beide bleken basale leden van de groep Stegocephalia te zijn, samen met andere geavanceerde stamtetrapoden.

Elpistostegalia

Panderichthys  


Stegocephalia


Tiktaalik  



Elpistostege





Elginerpeton  




Ventastega




Acanthostega  




Ichthyostega  




Whatcheeriidae  




Colosteidae  




Crassigyrinus  




Baphetidae



kroongroep Tetrapoda  












De studie uit 2020 van Cloutier et alii vindt in plaats daarvan Elpistostege als het zustertaxon van alle gewervelde dieren met ledematen, boven Tiktaalik in de stamboom staand:



Panderichthys  





Tiktaalik  




Elpistostege


Gewervelden met poten

Ventastega




Acanthostega  




Ichthyostega  



Tulerpeton