Dwergbiezen-klasse

De dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea) is een klasse van plantengemeenschappen van onbegroeide, vochtige, vaak dichtgeslagen bodems, overwegend bestaande uit eenjarige pionierssoorten.

Dwergbiezen-klasse
Dwergbiezen-klasse met greppelrus
Syntaxonomische indeling
Klasse
Isoeto-Nanojuncetea Braun-Blanq. & Tüxen, 1943

Naamgeving, etymologie en codering

• Synoniem: Isoeto-Nanojuncetea bufonii Braun-Blanq. & Tüxen 1934
• Nederlands: Dwergbiezen-klasse
• Frans: Gazons amphibies des sables humides
• Duits: Zwergbinsen-gesellschaften
• Syntaxoncode (Nederland): 28

De naam Isoeto-Nanojuncetea is afgeleid van de wetenschappelijke namen van enkele belangrijke soorten binnen deze klasse, de zeldzame kleine- (Isoëtes echinospora) en grote biesvaren (Isoëtes lacustris) en de meer algemene greppelrus (Juncus bufonius).

Kenmerken

Algemeen

De dwergbiezen-klasse omvat plantengemeenschappen van natuurlijke of kunstmatige kale, vochtige standplaatsen, zoals strandjes langs zoet stilstaand water, randen van duinplassen en vennen, in vochtige zandgroeven en retentiebekkens, plagplekken, recent gegraven of uitgebaggerde sloten en greppels. Dikwijls is de bodem verdicht, zoals op licht betreden paadjes. Ze vormen dikwijls kleine oppervlakten binnen een groter geheel van blauwgraslanden, heischrale graslanden en vochtige heiden.

Structuur

Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een zeer open en laagblijvende vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag.

In de kruidlaag zijn eenjarige planten dominant, zijn vormen zich ieder jaar opnieuw uit zaad als de omstandigheden gunstig zijn. De hoofdbloei vindt plaats op het einde van de zomer.

De moslaag is dikwijls opvallend aanwezig met zowel bladmossen als levermossen.

Onderverdeling

De dwergbiezen-klasse heeft als vertegenwoordigers in België en Nederland:

• Orde: Nanocyperetalia
  • Verbond: Dwergbiezen-verbond (Nanocyperion)
    • Associatie: Draadgentiaan-associatie (Cicendietum filiformis)
      • Sub-associatie: Cicendietum filiformis centunculetosum
      • Sub-associatie: Cicendietum filiformis juncetosum
    • Associatie: Associatie van borstelbies en moerasmuur (Isolepido-Stellarietum uliginosae)
    • Associatie: Associatie van dwergbloem en hauwmos (Centunculo-Anthocerotetum punctati)
    • Associatie: Grondster-associatie (Digitario-Illecebretum)
      • Sub-associatie: Digitario-Illecebretum digitarietosum
      • Sub-associatie: Digitario-Illecebretum peplidetosum

Soortensamenstelling

Greppelrus

Kleine kattenstaart

Moerasdroogbloem

Deze klasse heeft voor België en Nederland als belangrijkste ken- en begeleidende soorten:

Boomlaag 

Geen soorten

Struiklaag 

Geen soorten.

Kruidlaag 

Kensoort	Diff.soort	Abundantie	Nederlandse naam	Wetenschappelijke naam	Opmerking
kK		A	Greppelrus	Juncus bufonius
kK		Z	Wijdbloeiende rus	Juncus tenageia
kK		Z	Koprus	Juncus capitatus
kK		Z	Dwergrus	Juncus pygmaeus
kK		Z	Kleine kattenstaart	Lythrum hyssopifolia
		O	Moerasdroogbloem	Gnaphalium uliginosum
		F/O	Borstelbies	Isolepis setacea
		D/Z	Grondster	Illecebrum verticillatum
		Z	Draadgentiaan	Cicendia filiformis
		Z	Dwergbloem	Centunculus minimus
		Z	Dwergvlas	Radiola linoides
kK				Oenanthe media	Niet in België en Nederland
kK				Cicendia pusilla	Niet in België en Nederland

Gewoon landvorkje

Gewoon puntmos.

Moslaag 

Kensoort	Diff.soort	Abundantie	Nederlandse naam	Wetenschappelijke naam	Opmerking
		F	Gewoon landvorkje	Riccia glauca
		O	Gewoon puntmos	Calliergonella cuspidata
		O	Gewoon broedpeermos	Pohlia annotina

Zie ook

• Vegetatiekunde van A tot Z

Bronnen, noten en/of referenties

• Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
• Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
• Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology

---

Indeling van de vegetatieklasse Isoeto-Nanojuncetea (dwergbiezen-klasse)
Orde: Nanocyperetalia Verbond: Nanocyperion (dwergbiezen-verbond) Associaties: Cicendietum filiformis (draadgentiaan-associatie) · Isolepido-Stellarietum uliginosae (associatie van borstelbies en moerasmuur) · Centunculo-Anthocerotetum punctati (associatie van dwergbloem en hauwmos) · Digitario-Illecebretum (grondster-associatie)

Overzicht van klassen van plantengemeenschappen of fytocoena

Open water, moerassen en natte heiden: ... · Oxycoccus-Sphagnetea (klasse van de hoogveenbulten en natte heiden) · ... Graslanden, zomen en droge heiden: ... · Calluno-Ulicetea (klasse van de droge heiden) · Festuco-Brometea (klasse van de kalkgraslanden) · Nardetea (klasse van de heischrale graslanden) · ... Kust en binnenlandse pioniersmilieus: ... · Asplenietea trichomanis (muurvaren-klasse) · Isoeto-Nanojuncetea (dwergbiezen-klasse) · ... Ruigten, struwelen en bossen: ... · Alnetea glutinosae (klasse van de elzenbroekbossen) · Convolvulo-Filipenduletea (klasse van de natte strooiselruigten) · Epilobietea angustifolii (klasse van de kapvlaktengemeenschappen) · Franguletea (klasse van de wilgenbroekstruwelen) · Quercetea robori-petraeae (klasse van de eiken- en beukenbossen op voedselarme grond) · Querco-Fagetea (klasse van de eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond) · Rhamno-Prunetea (klasse van de doornstruwelen) · Salicetea purpureae (klasse van de wilgenvloedbossen en -struwelen) · Vaccinio-Betuletea pubescentis (klasse van de berkenbroekbossen) · Vaccinio-Piceetea (klasse van de naaldbossen) · ...