Dotterbloem-verbond

verbond uit de pijpenstrootje-orde

Het dotterbloem-verbond (Calthion palustris) is een verbond uit de pijpenstrootje-orde (Molinietalia). Het verbond omvat plantengemeenschappen van bloemrijke, drassige graslanden op mineraalrijke bodems.

Dotterbloem-verbond
Associatie van boterbloemen en waterkruiskruid
Associatie van boterbloemen en waterkruiskruid
Syntaxonomische indeling
Klasse:Molinio-Arrhenatheretea
(klasse van matig voedselrijke graslanden)
Orde:Molinietalia
(pijpenstrootje-orde)
Verbond
Calthion palustris
Tx. 1937
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

Naamgeving en codering bewerken

De wetenschappelijke naam Calthion palustris is afgeleid van de botanische naam van een belangrijke kensoort van dit verbond, de gewone dotterbloem (Caltha palustris).

Fysiognommie bewerken

 
Schilderij van een dotterbloemhooiland (Henryk Weyssenhoff, 1911)

Graslanden van het dotterbloem-verbond worden gekenmerkt door een dichte, laagblijvende vegetatie zonder boom- en struiklaag.

De kruidlaag is zeer soorten- en bloemrijk. Ze bestaat uit zowel grassen en grasachtige planten zoals tweerijige zegge, als uit kruiden zoals echte koekoeksbloem, grote ratelaar en gewone dotterbloem. Ook orchideeën als de brede orchis zijn er te vinden.

De moslaag is in de meeste associaties minder belangrijk.

Ecologie bewerken

Het dotterbloem-verbond vindt men in 's winters periodiek overstroomde hooilanden met mineraal- en stikstofrijke plaatsen, overwegend met kleiige, lemige of venige bodems.

Dit soort hooilanden waren nog tot in de 20e eeuw zowel in Nederland als in Vlaanderen zeer talrijk, maar zijn de laatste decennia door bemesting en ontwatering op veel plaatsen omgevormd tot soortenarme productiegraslanden. Enkel in natuurgebieden met aangepast beheer zijn nog restanten van deze bloemrijke graslanden te bewonderen.

Hooilanden met dit verbond zijn ontstaan ten gevolge van menselijke ingrepen en voor hun voortbestaan daar ook van afhankelijk; ze moeten één tot tweemaal per jaar gemaaid worden.

Associaties in Nederland en Vlaanderen bewerken

Het dotterbloem-verbond wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door zes associaties.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen bewerken

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste diagnostische plantentaxa van het dotterbloem-verbond voor Nederland en Vlaanderen.

Kensoort Diff.soort Presentie Triviale naam Wetenschappelijke naam Opmerking Afbeelding
Struiklaag
Geen soorten
Kruidlaag
kV - moerasrolklaver Lotus pedunculatus  
kV - echte koekoeksbloem Silene flos-cuculi  
kV - grote ratelaar Rhinanthus angustifolius  
kV - tweerijige zegge Carex disticha  
kV - brede orchis Dactylorhiza majalis  
kV - gewone dotterbloem Caltha palustris  
kO - kale jonker Cirsium palustre  
kO - lidrus Equisetum palustre  
kO - gewone engelwortel Angelica sylvestris  
kO - biezenknoppen Juncus conglomeratus  
kO - wilde bertram Achillea ptarmica  
kO - kleine valeriaan Valeriana dioica  
kK - gestreepte witbol Holcus lanatus  
kK - scherpe boterbloem Ranunculus acris  
kK - knoopkruid Centaurea jacea  
kK - gewone brunel Prunella vulgaris  
kK - pinksterbloem Cardamine pratensis  
kK - veldzuring Rumex acetosa  
kK - grote pimpernel Sanguisorba officinalis  
kK - vogelwikke Vicia cracca  
kK - rode klaver Trifolium pratense  
kK - beemdlangbloem Schedonorus pratensis  
kK - gewone hoornbloem Cerastium fontanum  
kK - grasmuur Stellaria graminea  
kK - veldlathyrus Lathyrus pratensis  
Moslaag
kO - boompjesmos Climacium dendroides  

Biologische Waarderingskaart bewerken

In de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is deze associatie opgenomen als dotterbloemgrasland (hc).

Dit vegetatietype staan alle gewaardeerd als 'Biologisch zeer waardevol'.

Fotogalerij bewerken

Zie ook bewerken

Zie de categorie Calthion palustris van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.