Station Den Haag Centraal

treinstation in Den Haag, Nederland
(Doorverwezen vanaf Den Haag Centraal)

Station Den Haag Centraal is het centraal station van Den Haag. Den Haag Centraal is met twaalf sporen het grootste kopstation van Nederland. Het werd geopend in 1973 net naast het oude station Den Haag Staatsspoor. Daarvan is het de opvolger, maar het biedt verbindingen in meer richtingen dan het oude station. Ondanks de naam was en is het niet het enige belangrijke station van de stad, station Den Haag Hollands Spoor (HS) biedt namelijk meer verbindingen aan in de richting Rotterdam en Leiden. Bovendien vertrokken alleen vanaf het station HS de internationale treinen naar Brussel. Tot 1996 had Den Haag Centraal (in tegenstelling tot Den Haag HS) geen rechtstreekse intercity-verbinding met station Amsterdam Centraal.

Den Haag Centraal
Station Den Haag Centraal in 2018
Plaats Den Haag
Afkorting Gvc
Opening 29 mei 1976
Reizigers 68.972 (2022)[1] per dag
Treinvervoer
Spoorlijn(en) Gouda - Den Haag en aansluitingen in beide richtingen op de spoorlijn Amsterdam - Rotterdam
Treinvervoerder NS
Perron(s) 7 (gelijkvloers)
Perronsporen 12 (Sporenschema)
Sneltramhalte en metrostation
Onderdeel van RandstadRail
Tramvervoerder HTM
Metrovervoerder RET
Perron(s) 2 (metrostation, boven)
2 (tramplatform, boven)
Perronsporen 2 (metro)
4 (tram)
Tram en metro
Lijn Richting Volgende halte/
Volgend station
 3    Den Haag
       Loosduinen
Spui
 3    Zoetermeer
       Centrum
Beatrixkwartier
 4    Den Haag
       De Uithof
Spui
 4    Lansingerland-
       Zoetermeer
Beatrixkwartier
 34  Den Haag
       De Savornin
       Lohmanplein
Spui
 34  Lansingerland-
       Zoetermeer
Beatrixkwartier
 E    Den Haag
       Centraal
Eindpunt
 E    Rotterdam Slinge Laan van NOI
Tram en bus
Tramvervoerder HTM
Tramlijn(en)  2   6   9   15   16   17 
Busvervoerder HTM, EBS & Arriva
Stadsbus(sen) 20 | 22 | 24 | 28 | 29
Streekbus(sen) 43 t/m 46 & 144
Qliner 382 t/m 386
Schoolbus(sen) 685
Nachtbus(sen) N1 | N2 | N6
Ligging
Coördinaten 52° 5′ NB, 4° 19′ OL
Externe link  NS-stationsinformatie
Station Den Haag Centraal (Randstad)
Station Den Haag Centraal
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer

Den Haag Centraal is het begin- en eindpunt van alle treinen die er komen. Doorgaande treinen komen er niet. Treinen tussen Amsterdam en Rotterdam via Den Haag, waaronder die van het nachtnet, stoppen op station Den Haag HS. De infrastructuur laat nauwelijks toe dat treinen van Leiden naar Rotterdam via Den Haag Centraal rijden en bovendien is het noodzakelijke kopmaken tijdrovend. Alleen 's nachts met het Nachtnet had Den Haag Centraal sinds 1986 een doorgaande treindienst, die er moest kopmaken. Sinds de dienstregeling voor 2009 stoppen de Nachtnettreinen echter in Den Haag HS en rijden ze niet meer via Den Haag Centraal.

Sinds 29 mei 2000 wordt het station door NS niet meer aangeduid als Den Haag CS, maar als Den Haag Centraal.

Geschiedenis bewerken

Rhijnspoor en Staatsspoor bewerken

 
De voorganger van Den Haag Centraal was Station Den Haag Staatsspoor, hier getekend door Vincent van Gogh, dat in 1870 werd geopend als Station Rhijnspoor en in de jaren 1970 werd vervangen door het huidige station.

Het oudste station van Den Haag is Den Haag Hollands Spoor (HS), dat aan de 'Oude Lijn' Amsterdam – Rotterdam ligt en in 1843 werd geopend door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM). Het werd net buiten de bebouwde kom aangelegd, toen zelfs buiten de gemeentegrenzen, op het grondgebied van Rijswijk.

In 1870 opende de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS) een tweede station voor de verbinding van Den Haag naar Gouda en Utrecht. Dit station kwam aan een andere zijde van de stad te liggen. In 1890 werd de concessie van de Rijnspoorweg ontbonden en overgenomen door de Staatsspoorwegen (SS). Den Haag Rijnspoor werd omgedoopt in station Den Haag Staatsspoor.

Nieuwbouw bewerken

In 1946 overwoog de NS al om van Staatsspoor het hoofdstation te maken. Ook in 1946 pleitte ingenieur De Bruyn juist voor Hollands Spoor als hoofdstation. De spoorlijn uit Gouda zou dan via de Hofpleinlijn verbonden moeten worden. Later was er het plan voor één gezamenlijk station op het kruispunt der spoorlijnen; dat zou niet de laatste keer zijn.[2] Toen de Nederlandse Spoorwegen (NS) in de jaren zestig een centraal station voor Den Haag wilde bouwen, lag het vanuit spoorwegexploitatie het meest voor de hand dat te doen op de plek van Den Haag HS. Hier kwamen immers de doorgaande treinen van de Oude lijn van Amsterdam naar Rotterdam. Het in die tijd veelbesproken Plan Jokinen uit 1962 wees ook in die richting, maar werd door de verregaande stedebouwkundige implicaties nooit in overweging genomen. De (pas in 1968) aangelegde deels enkelsporige verbindingsboog van rangeerterrein Binckhorst naar Den Haag HS moest dan worden verdubbeld, station SS zou worden opgeheven en alle treinen zouden van, naar of via Den Haag HS rijden. De gemeente Den Haag verzette zich hiertegen, omdat zij graag een station dichter bij het centrum wilde. Bovendien gaf de bebouwing rond het station HS weinig ruimte voor een grootschalige uitbreiding van sporen, perrons en gebouwen 'in de breedte'.

 
De voorzijde van station Staatsspoor in 1970; het is gesloopt in 1973.

Dit leidde tot het besluit het Centraal Station te bouwen op de plek van Den Haag SS. Door de NS werd samen met de gemeente Den Haag op 25 maart 1970 een nieuw plan gepresenteerd, dat 190 miljoen gulden zou gaan kosten.[3] Hiervan zou de gemeente 120 miljoen gulden voor haar rekening nemen en de NS zou de overige 70 miljoen financieren.[4] Later verminderde de NS haar aandeel in de kosten, doordat ze een deel van haar aandeel in de financiering, liet overnemen door het Shell Pensioenfonds.[5]

 
Het in de jaren 70 opgeleverde stationsgebouw; 2009.

Het nieuwe station werd aan de voorzijde gedomineerd door een groot kantoorgebouw met twee doorgangen, naar een ontwerp van stationsarchitect Koen van der Gaast. In zijn ontwerp was ook een ondergronds metrostation op het Koningin Julianaplein opgenomen, waar een semi-metrolijn naar Scheveningen zou moeten vertrekken.[4] Dat plan werd niet uitgevoerd, maar de ruimte(s) zou(den) wel nog steeds in ruwbouw/gereserveerd aanwezig zijn. Af en toe kwam het ter sprake, maar voor RandstadRail lijn E werd deze tunnel toch afgewezen. Inmiddels is het weer een optie voor RandstadRail naar Scheveningen.[6]De NS had ook plannen om de Zoetermeerlijn ondergronds door te trekken naar Scheveningen. Ook daarvoor is er ruimte gereserveerd onder spoor 1 en 2 en 11 en 12.[2] Den Haag Centraal werd een van de eerste stations waarbij zowel het trein-, als het tram- en het busverkeer binnen een gebouw waren geïntegreerd. Het was ook, samen met Utrecht, het eerste grote station dat geopend werd na de invoering van nieuwe huisstijl eind jaren 1960. Naast het station werd ook het winkel- en kantorencentrum Babylon gebouwd. Samen met de andere ontwikkelingen in het centrum toentertijd was het station onderdeel van de zogenaamde actieve Cityvorming.

In 27 september 1973 was de bouw zover gevorderd dat het eerste deel (waaronder een deel van de stationshal) officieel geopend kon worden door de toenmalig Minister van Verkeer en Waterstaat en de burgemeester van Den Haag. Er is toen ook een gedenkplaat onthuld van de opening. Het station werd toen in gebruik genomen voor de treinen naar Gouda, Utrecht en verder. Station Staatsspoor kon worden gesloten en gesloopt om ruimte te maken voor de verdere bouw van het nieuwe station. Om verbindingen in alle richtingen mogelijk te maken werden bogen aangelegd:

  • in 1975 een verbindingsboog van Den Haag Centraal naar Den Haag Laan van NOI (voor de treinen naar en van Rotterdam Hofplein);
  • die in 1976 werd uitgebreid tot een drie-sporige verbindingsboog voor de treinen van Den Haag Centraal naar Leiden v.v., en rond 1978 tot een vier-sporige verbindingsboog zodat de treinen naar Leidschendam (en verder naar Rotterdam Hofplein of Zoetermeer), en de treinen van Den Haag Centraal naar Leiden, en vanaf 1981 verder naar Schiphol, op die boog volledig hun eigen sporen zouden hebben.
  • Rond 1978 ook de enkelsporige Schipholboog van Den Haag Laan van NOI naar station Den Haag Mariahoeve, die samen met de sporen van de Hofpleinlijn naar Leidschendam het viaduct met de Oude lijn onderlangs passeert, om aan de oostelijke (rechter)zijde van het spoor richting Leiden (de Oude lijn) uit te komen, (voor de tegengestelde richting, Leiden-Den Haag Centraal, volstond een gewone aftakking van de Oude lijn);
  • in 1976 een dubbelsporige verbindingsboog van Den Haag HS naar Den Haag Centraal, die de al sinds 1871 bestaande enkelsporige verbinding tussen de stations Staatsspoor en Hollands Spoor verving, die voornamelijk diende voor het overbrengen van materieel.[7] De oude ruimere boog, oorspronkelijk aangelegd in weiland, kwam in de twintigste eeuw in stadsbebouwing te liggen, en is nu een parkje tussen de Zwetstraat, Eemstraat en Lauwersstraat.[8]

Door deze bogen en het (ten opzichte van het oude station) grotere aantal perrons kon Den Haag Centraal vanaf september 1975 ook treinen ontvangen uit de richting Rotterdam Hofplein (met een overstapmogelijkheid op station Laan van NOI naar Leiden). Bovendien werd in september dat jaar ook het busplatform in gebruik genomen.

In 1976 kon het station ook treinen verwerken uit de richting Delft en Rotterdam Centraal en verder. Ook konden er rechtstreekse (stop)treinen naar Leiden, Haarlem en Amsterdam gaan rijden. In dat jaar werd ook het nieuwe Centraal Station voltooid door de oplevering van het tramstation bovenlangs. Dat had toen 4 perrons. Op 28 mei van dat jaar werd de officiële openingshandeling daarvan verricht door prinses Beatrix en prins Claus.[9]

Het station kreeg ook in de jaren na de voltooiing nieuwe treinverbindingen door de opening van nieuwe spoorlijnen:

  • Vanaf 1977 voor de sprinters naar Zoetermeer via de Zoetermeerlijn, die in 1979 volledig in gebruik werd genomen.
  • Vanaf 1981 zijn ook treinen vanuit Den Haag Centraal gaan rijden (via Leiden) naar de in dat jaar geopende Schiphollijn. Hiervoor is in 1977 gestart met de bouw van een zevende perron (een zijperron).

Rond mei 1975 werd een grote centrale treinaanwijzer met omklappende bordjes in gebruik genomen, die toen uniek was in Nederland. Elke vertrekkende trein stond in een aparte kolom vermeld. Zodra een trein vertrokken was klapten alle bordjes om, wat ook hoorbaar was. Het bord nam met zijn 25 meter breedte en 5 meter hoogte een aanzienlijk deel van de oostwand van de hal in beslag. Nadeel hiervan was dat er door de muur waarop de treinaanwijzer was bevestigd geen zicht was richting het tram- en busstation boven de treinsporen. Veel treinreizigers konden daarom hun aansluiting niet vinden, ondanks dat er toen ook roltrappen waren van de treinperrons naar het busstation. Boven waren de bussen tevens lastig te herkennen, want die stonden boven dwars op de hal en dus was de voorkant met lijnnummer/bestemming niet direct zichtbaar. Veel reizigers zochten daardoor de zeventien perrons (A t/m Q) af. Ook was er jarenlang geen directe toegang van de Rijnstraat naar de tramperrons boven, en ook geen HTM-info loket. Er waren dus nogal wat ontwerpfouten.[10] In de jaren 1990 is de aanwijzer vervangen door een kleinere aan de andere kant van de hal, die voor 2011 verwijderd werd. Sinds 6 januari 2020 is er een zogenaamde maxi-treinaanwijzer van 2 x 7 meter, zodat reizigers vanaf een grotere afstand de vertrektijden kunnen zien.[11]

Het tramstation boven had vier perrons en vier sporen en was bereikbaar per trap of roltrap, maar niet direct vanuit de stationshal. Eerst moest men naar een tussenetage. De (meeste) treinperrons waren wel rechtstreeks middels roltrappen verbonden met het busstation. Het meest oostelijke tramperron had daarbij een snelle route naar het busstation en daarmee had dit tramperron toen als enige tramperron een snelle route via het busstation naar de meeste treinperrons. Twee perrons/sporen waren ook bedoeld voor de trams via de Koekamplus, maar die werd nooit gebouwd. Daarom werden zij dan maar alleen gebruikt in combinatie met de keerlus boven. De bochten richting de Koekamp werden wel aangelegd, door de keerlus heen, maar liepen nooit verder door. Boven de perrons waren er automatische omklapborden die een tram aankondigden.[2] Dit tramstation werd toen de duurste tramhalte van Nederland genoemd, hoewel dat van Ternoot ook gezegd werd.[12][13]

Op de tussenetage werd later vanuit een opslagruimte een primitieve HTM-info stand "uitgebaat"; in het stationsontwerp was geheel geen rekening gehouden met een HTM-loket of iets dergelijks. Uiteindelijk kwam er wel een loket naast de NS-loketten.

Het busstation had tot 2018 een eenvoudig en donker dak over alle perrons, met er onder een wachtkamer met streekbus-loket en chauffeurslokaal. Vanuit die wachtruimte was er wel goed zicht op de voorkant van de bussen. Alle perrons en vluchtheuvels hadden hoge randen en waren dus niet aangepast voor invaliden. Ook was er geen lift om bij het busstation te komen. De meeste buslijnen vanuit het centrum bereikten het busstation tot 1997 via een zeer bochtig traject. De busreiziger die tussen Kalvermarkt en Beatrixlaan reisde ging binnen circa één kilometer maar liefst veertien keer door een (scherpe) bocht. Naast de Rijnstraat was de oprit naar het busstation, en na het busstation volgde een busbaan die met een grote bocht onder het tramviaduct door bij de Theresiastraat uitkwam. Daarvandaan reden diverse buslijnen dan naar de Beatrixlaan, alwaar de 14e bocht was. Richting centrum waren (en zijn) er ook busbanen, maar dan gewoon recht naast het Bernhardviaduct. Vanwege de aanleg van de tramtunnel en het inkorten der buslijnen is die slinger-route vervallen en zijn die oprit en afrit afgebroken. In plaats daarvan werd het Bernhardviaduct aangepast.[2]

Verbouwingen en aanpassingen bewerken

 
De situatie na de verbouwing; gezien vanuit de Rijnstraat; 2021
 
De nieuwbouw van Den Haag Centraal, gezien vanaf het Anna van Buerenplein. Op de voorgrond was de keerlus op de garage. Links het tramviaduct naar Ternoot.

In 1983 kreeg het tramstation beneden een rode overkapping. In 1994 werd die alweer vervangen door een 16 meter hoge glazen gebogen gevel. Dat was in het kader van de aanleg van de Koningstunnel onder de Rijnstraat, waardoor het bovengronds autovrij kon worden en er een ruim tramstation met vier perrons kwam.[2]

In 2004 werd de keerlus van de trams boven op de parkeergarage opgeheven en samen met de garage afgebroken. De rails richting de oorspronkelijk geplande Koekamplus verdwenen daarmee ook. Ook een deel van het tramviaduct werd afgebroken, maar daar kwam een nieuwe baan voor terug. In plaats van de keerlus kwam er een opstelspoor.

Den Haag Centraal werd in de jaren 2010 fors verbouwd. In tegenstelling tot andere verbouwingen kwam dit neer op bijna totale vernieuwing. De glazen gevel aan de Rijnstraat uit 1994 werd toen al weer afgebroken. De vernieuwing was noodzakelijk vanwege de komst van RandstadRail, maar vooral omdat het aantal reizigers was toegenomen tot ongeveer 250.000 per dag. Dit project Den Haag Nieuw Centraal was onderdeel van het project Den Haag Nieuw Centrum.

Het station kreeg vier gelijkwaardige ingangen en een transparant uiterlijk. Veel muren zijn daarom verdwenen, zoals de muur waarop de treinaanwijzer zat. Daardoor is er nu vrij zicht vanuit de stationshal naar het tramstation boven. Het busstation is beter bereikbaar gemaakt vanuit de hal. De opvallende dakconstructie (ongeveer 120 bij 100 meter en 22 meter hoog) is opgetrokken van glas en staal. In de hal is veel ruimte voor winkels en restaurants. Het oude winkel- en kantorencomplex Babylon naast het station is verbouwd tot New Babylon.

Het tramstation boven werd vanwege de komst van trams met aan beide zijden deuren ook totaal vernieuwd; in plaats van 4 aparte perrons kwamen er 2 eilandperrons. Derhalve kwamen er ook nieuwe trappen en roltrappen, en voor het eerst ook liften. De tussenetage, en daarmee ook de omweg, is geheel verdwenen. Het tramstation beneden werd ook aangepast voor de nieuwe trams en kreeg twee zij-perrons en één eilandperron.

Als laatste werd het busstation boven totaal vernieuwd, waarbij de bussen nu wel richting de hal staan en dus goed te zien zijn. Bovendien zijn de perrons beter bereikbaar geworden voor reizigers, en nu ook per lift. Er zijn na de verbouwing tien perrons, maar tegelijkertijd ook minder buslijnen omdat onder andere diverse streekbuslijnen nog maar tot aan het tram-/busstation aan de Leyweg rijden. Er kwam ook een nieuw en licht dak, dat derhalve ook kleiner is. Het nieuwe ronde chauffeurslokaal staat aan het Bernhardviaduct in plaats van aan de Rijnstraat. Het nieuwe busstation werd in 2019 geopend.

Den Haag is een van de Nieuwe Sleutelprojecten (NSP's) van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, samen met Amsterdam Zuid, Arnhem Centraal, Breda, Rotterdam Centraal en Utrecht Centraal. Mede vanwege de aansluiting op de HSL-Zuid investeert het ministerie extra in deze stations omdat ze beschouwd worden als visitekaartjes van Nederland voor de internationale treinreiziger. Ook in de directe omgeving van het station wordt, mede daarom, flink gebouwd. Naast bouwer ProRail zijn de NS en de gemeente Den Haag partners bij de realisatie van het project.

Staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur) en de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen hebben op maandag 1 februari 2016 het vernieuwde Den Haag Centraal geopend.[14]

In 2020 is een grote fietsenstalling geopend onder het Koningin Julianaplein.[15] Er gaat hier nog meer gebouwd worden, en het resterende deel van het plein wordt ook heringericht.[16]

Treinen bewerken

Het station wordt in de dienstregeling 2024 door de volgende treinseries bediend:

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
700 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleAssenGroningen Vormt tussen Den Haag Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 1800. Vormt tussen Lelystad Centrum en Leiden Centraal samen met de 1800 een scheve kwartierdienst met de serie 2400. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuurdienst met serie 500. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations.
1100 Intercity (NS) Den Haag CentraalDen Haag HSDelftRotterdam CentraalBredaTilburgEindhoven Centraal Stopt niet in Schiedam Centrum en Rotterdam Blaak; via HSL.
1700 Intercity (NS) Den Haag CentraalGoudaUtrecht CentraalAmersfoort CentraalApeldoornDeventerAlmeloHengeloEnschede Vormt tussen Den Haag Centraal en Amersfoort Centraal een halfuursdienst met serie 11700. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Enschede een halfuursdienst met serie 1600.
1800 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleMeppelLeeuwarden Vormt een halfuurdienst tussen Den Haag Centraal en Zwolle met serie 700 en tussen Zwolle en Leeuwarden met serie 600.
2000 Intercity (NS) Den Haag CentraalGoudaUtrecht Centraal
2100 Intercity (NS) Amsterdam CentraalHaarlemLeiden CentraalDen Haag Centraal
3300 Sprinter (NS) (Den Haag CentraalLeiden Centraal – )HoofddorpSchiphol AirportZaandamPurmerendHoorn(Hoorn Kersenboogerd) 's Avonds na 20:00 uur, op vrijdag de hele dag en in het weekend wordt er alleen gereden tussen Hoofddorp en Hoorn.
13300 Sprinter (NS) Den Haag CentraalLeiden Centraal Rijdt enkel op vrijdag tot 20:00. Is in Leiden gekoppeld aan sprinter 6300 met een stop van 17 tot 19 minuten.
4600 Sprinter (NS) (Den Haag Centraal – )Leiden CentraalSchiphol AirportAmsterdam SloterdijkAmsterdam Centraal(WeespAlmere CentrumAlmere BuitenAlmere Oostvaarders) Rijdt in de avonduren en het weekend ook van/naar Den Haag Centraal. Rijdt enkel van maandag t/m donderdag in de spitsuren tussen Amsterdam Centraal en Almere Oostvaarders. Vormt tussen Hoofddorp en Weesp een scheve kwartierdienst met Sprinter 5800. Vormt tussen Weesp en Almere Centrum een scheve kwartierdienst met Sprinter 4300.
5000 Sprinter (NS) Den Haag CentraalDen Haag HSDelftSchiedam CentrumRotterdam CentraalRotterdam BlaakRotterdam LombardijenDordrecht Rijdt niet na 20:00 en in het weekend.
5100 Sprinter (NS) Den Haag CentraalDen Haag HSDelftSchiedam CentrumRotterdam CentraalRotterdam BlaakRotterdam LombardijenDordrecht – (Roosendaal) Rijdt dagelijks na 22:00 uur en zondagochtend tot 10:00 uur 1x/uur van/naar Roosendaal.
6300 Sprinter (NS) (Den Haag Centraal) Leiden CentraalHeemstede-AerdenhoutHaarlem Rijdt na 20:00 uur en op vrijdag en in het weekend tussen Leiden Centraal en Haarlem. Op vrijdag tot 20:00 is deze serie doorgekoppeld aan serie 13300 met een stop van 17 tot 19 minuten in Leiden Centraal.
6800 Sprinter (NS) Den Haag CentraalGoudaGouda Goverwelle Rijdt alleen tijdens de spits van maandag t/m donderdag.
6900 Sprinter (NS) Den Haag CentraalGoudaUtrecht Centraal Is van maandag t/m donderdag tot 20:00 uur te Utrecht Centraal gekoppeld aan serie 6700. Is na 20:00 uur en van vrijdag t/m zondag te Utrecht Centraal gekoppeld aan serie 6000.
11700 Intercity (NS) Amersfoort SchothorstAmersfoort CentraalUtrecht CentraalGoudaDen Haag Centraal Vormt tussen Den Haag Centraal en Amersfoort Centraal een halfuurdienst met serie 1700. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst een halfuurdienst met serie 11600.

Bus, tram en RandstadRail bewerken

Boven de treinsporen werd een groot busplatform gebouwd, met op hetzelfde niveau ook een viersporig semi-metro-tramstation (CS-Hoog) van de HTM. Aan de noordkant van het tramstation werd tevens een tramkeerlus aangelegd boven een parkeergarage om de trams komende van de stad te laten keren. Daarnaast zijn er tramhaltes op straatniveau (CS-Laag) aan de zuidkant van de stationshal. Het tramstation ligt in het verlengde van de tramtunnel en is verbouwd voor de komst van RandstadRail. De oorspronkelijke vier zijperrons hebben plaats gemaakt voor twee eilandperrons en de parkeergarage met keerlus verdween. Ook het busplatform werd verbouwd en tijdens de werkzaamheden was maar de helft van het platform beschikbaar en halteerden de buslijnen in omgekeerde richting. Onder het dak van het busstation, geopend op 1 november 2019, stoppen de bussen in de richting van de stationshal.

Tram en RandstadRail (HTM) bewerken

Perron Lijn Bestemming Via Opmerkingen
Den Haag Centraal, tramplatform/tramstation (hoog)
A  3  Den Haag Loosduinen Tramtunnel, Prinsegracht, HMC Westeinde, Bomen-/Vruchtenbuurt, Bohemen
 4  Den Haag De Uithof Tramtunnel, Prinsegracht, HMC Westeinde, Rustenburg en Oostbroek, Leyenburg, Bouwlust
 34  Den Haag De Savornin Lohmanplein Tramtunnel, Prinsegracht, HMC Westeinde, Bomen-/Vruchtenbuurt Rijdt alleen in de spits.
B  2  Den Haag Kraayenstein Tramtunnel, Prinsegracht, HMC Westeinde, Nieuw Eykenduynen, Oud Eik en Duinen, Houtwijk, Loosduinen
 6  Den Haag Leyenburg Tramtunnel, Prinsegracht, Schilderswijk, Haagse Markt, Transvaalkwartier, Rustenburg en Oostbroek
C  2  Leidschendam Ternoot, Bezuidenhout, Laan van NOI, Voorburg 't Loo, Essesteijn, Mall of the Netherlands
 6  Leidschendam Noord Ternoot, Bezuidenhout, Haagse Hout, Station Mariahoeve, Essesteijn, Mall of the Netherlands
D  3  Zoetermeer Centrum Beatrixkwartier, Laan van NOI, Voorburg 't Loo, Leidschendam-Voorburg, Forepark, Leidschenveen, Zoetermeerse Rijweg, Voorweg, Centrum-West, Seghwaert, Zoetermeerse Krakeling
 4  Lansingerland-Zoetermeer Beatrixkwartier, Laan van NOI, Voorburg 't Loo, Leidschendam-Voorburg, Forepark, Leidschenveen, Zoetermeerse Rijweg, Voorweg, Centrum-West, Seghwaert, Oosterheem
 34  Lansingerland-Zoetermeer Beatrixkwartier, Laan van NOI, Voorburg 't Loo, Leidschendam-Voorburg, Forepark, Leidschenveen, Zoetermeerse Rijweg, Voorweg, Centrum-West, Seghwaert, Oosterheem Rijdt alleen in de spits.
Den Haag Centraal, Rijnstraat (laag)
E  9  Scheveningen Noord Malieveld, Koninginnegracht, Madurodam, Westbroekpark, Circustheater, Kurhaus
 17  Den Haag Statenkwartier Korte Voorhout, Buitenhof, Centrum, Zeeheldenkwartier, Kunstmuseum
F  15  Nootdorp Korte Voorhout, Buitenhof, Centrum, Bierkade, Waldorpstraat/Station Hollands Spoor, Laakkwartier, Rijswijk, Hoornbrug, P+R Hoornwijck, Ypenburg
G  16  Wateringen Kalvermarkt-Stadhuis, Bierkade, Station Hollands Spoor, Laakkwartier, Spoorwijk, Station Moerwijk, Moerwijk, Winkelcentrum Leyweg, Morgenstond, Hoge Veld, Wateringse Veld
H  9  Vrederust Kalvermarkt-Stadhuis, Bierkade, Station Hollands Spoor, Stationsbuurt, Zuiderpark, Moerwijk, Winkelcentrum Leyweg, Morgenstond
 17  Wateringen Rijswijkseplein, Station Hollands Spoor, Laakkwartier, Spoorwijk, Plaspoelpolder, Rijswijk Station, Bogaard stadscentrum, Eikelenburg, Wateringse Veld

Bron: HTM

Bus bewerken

Den Haag Centraal, busplatform/busstation (hoog)
Perron Lijn Bestemming Via Vervoerder Opmerkingen
I Alles HTM, EBS, Arriva Centrale uitstaphalte.
J 24 Den Haag Kijkduin Centrum, Kneuterdijk, Plein 1813, Javastraat, Vredespaleis, Duinoord, Kunstmuseum/Museon, Vogelwijk, Bohemen HTM
K 22 Den Haag Duindorp Centrum, Kneuterdijk, Plein 1813, Javastraat, Madurodam, Kurhaus, Scheveningen
28 Den Haag Zuiderstrand Centrum, Kneuterdijk, Plein 1813, Javastraat, Vredespaleis, World Forum, Westduinweg
L 24 Station Den Haag Mariahoeve Haagse Hout, Mariahoeve
M 20 Duinzigt Malieveld, Benoordenhout, HMC Bronovo, Waalsdorperweg
29 Den Haag Oude Waalsdorperweg Malieveld, Benoordenhout, HMC Bronovo, Waalsdorperweg Rijdt alleen in de ochtendspits.
N 22 Rijswijk De Schilp Station Hollands Spoor, MegaStores, Laakkwartier, Rijswijk Station, Bogaard stadscentrum, Steenvoorde Overdag buiten de spits rijden de helft van de ritten niet verder dan station Rijswijk.
29 Station Rijswijk Station Hollands Spoor, MegaStores, Laakkwartier Rijdt alleen in de middagspits.
O 28 Station Voorburg Binckhorst
P 45 Leiden, Centraal Station Beatrixkwartier/Bezuidenhout, Voorburg (Station, Station Leidschendam-Voorburg), GGZ Rivierduinen, Voorschoten, Station Lammenschans, Breestraat EBS
46 Wassenaar, Duinrell Beatrixkwartier/Bezuidenhout, Voorburg (Station, Station Leidschendam-Voorburg), Leidschendam (HMC Antoniushove, Mall of the Netherlands, GGZ Rivierduinen), Voorschoten (Station), Wassenaar (Van Oldenbarneveltweg) Rijdt niet na 19:30 uur.
Q 43 Leiden, Centraal Station Bezuidenhout, Marlot, Wassenaar (De Kieviet, van Oldenbarneveltweg, Maaldrift), Haagse Schouw, Universiteit Leiden
44 Wassenaar, Duinrell Bezuidenhout, Marlot, Wassenaar (De Kieviet, van Oldenbarneveltweg) Rijdt niet na 19:00 uur.
R 382 Waddinxveen, Station Haagse Poort, Voorburg, Zoetermeer (Station/Mandelabrug) Arriva Spitslijn, 's ochtends richting Den Haag, 's middags richting Waddinxveen.
383 Rotterdam, Capelsebrug Haagse Poort, Voorburg, Zoetermeer (Station/Mandelabrug, Lansingerland-Zoetermeer), Moerkapelle, Zevenhuizen, Rotterdam (Metro Nesselande), Nieuwerkerk aan den IJssel (Zilvermos, Reigerhof, Station), Capelle aan den IJssel (Metro De Terp, Metro Centrum)
384 Waddinxveen, Station Haagse Poort, Voorburg, Zoetermeer (Station/Mandelabrug, Lansingerland-Zoetermeer), Moerkapelle, Zevenhuizen Spitslijn, 's ochtends richting Waddinxveen, 's middags richting Den Haag.
386 Gouda, Station Haagse Poort, Voorburg, Zoetermeer (Station/Mandelabrug, Lansingerland-Zoetermeer), Moerkapelle, Zevenhuizen, Waddinxveen Spitslijn, 's ochtends richting Gouda, 's middags richting Den Haag.
S 144 Wassenaar, Duinrell Van Oldenbarneveltweg EBS Rijdt alleen in de zomermaanden.
385 Sassenheim, Station Wassenaar (Kerkehout, Deijleroord), Valkenburg, Katwijk, Noordwijk, Voorhout Arriva
685 Oegstgeest, Leidsebuurt Wassenaar (Kerkehout, Deijleroord) Scholierenlijn, 's ochtends richting Oegstgeest, 's middags richting Den Haag.

Bron: HTM, EBS en Arriva

Den Haag Centraal, Bezuidenhoutseweg
Lijn Bestemming Via Vervoerder Opmerkingen
N1 Mariahoeve/Scheveningen Haagse Hout, Mariahoeve, Kurhaus, Statenkwartier HTM Nachtbus, rijdt op vrijdag- en zaterdagnacht.

Rijden tot nader order niet

N2 Leidschendam/Voorschoten/Wassenaar Voorburg, Leidschendam-Voorburg, Leidschendam, Voorschoten
N6 Leidschenveen/Zoetermeer A12, Leidschenveen, Rotonde Houtkade, Hoflaan, Centrum-West, Oosterheem, Rokkeveen, Mandelabrug, A12
 
De metro die aankomt in Den Haag Centraal

Metrolijn E / RandstadRail (RET) bewerken

RandstadRail metrolijn E van de RET heeft als bestemming Slinge in Rotterdam-Zuid. Onder de naam Haags Startstation Erasmuslijn (HSE) is een viaduct gebouwd met twee perronsporen voor het begin- en eindpunt van lijn E. Dit zijn twee zijperrons voor de metro en een laag middenperron om in noodgevallen Randstadrailtrams uit Zoetermeer te kunnen laten keren. Voorheen gebruikte metrolijn E de noordelijkst gelegen sporen 11 en 12 op station Den Haag Centraal, die naar verwachting in 2020 weer door NS in gebruik zouden worden genomen. Maar in augustus 2023 waren ze nog steeds niet her-aangesloten op het NS-net.

Er zijn verscheidene varianten bestudeerd om lijn E op het station aan te laten komen en te laten vertrekken. Door verwachte hoge kosten, logistieke problemen en verzwaring van de regels voor tunnelveiligheid is de 'tunnelvariant' niet uitgevoerd. Er werd gekozen voor een ander voorstel met een hoge fly-over boven het Prins Bernhardviaduct, waarbij het HSE boven het busplatform werd gebouwd. Op 22 augustus 2016 werd het HSE in gebruik genomen en daarbij omgedoopt tot Metrostation Den Haag Centraal.[17]

Commons heeft mediabestanden in de categorie Aanbouw Erasmuslijn bij Den Haag CS.
Lijn Bestemming Via Opmerkingen
 E  Slinge Laan van NOI, Voorburg 't Loo, Leidschendam-Voorburg, Forepark, Leidschenveen, Nootdorp, Pijnacker (Centrum, Zuid), Berkel Westpolder, Rodenrijs, Meijersplein/Airport, Melanchthonweg, Blijdorp, Rotterdam Centraal, Stadhuis, Beurs, Leuvehaven, Wilhelminaplein, Rijnhaven, Maashaven, Zuidplein Onderdeel van RandstadRail.

Commerciële vestigingen bewerken

 
Een restaurant in de stationshal.

Fotogalerij bewerken

Prins Bernhardviaduct bewerken

Het Prins Bernhardviaduct (GW 337) is een vaste verkeersbrug over de sporen en perrons van station Den Haag Centraal. Aan de kant van het emplacement zijn er trappen naar de perrons. Pas sinds 2018[18]is er een officiële oversteekplaats dwars over het viaduct voor voetgangers, vanaf het pad naast het viaduct waar ook de trappen zijn. Tot 2018 was het busstation voor voetgangers eigenlijk alleen bereikbaar vanuit de stationshal. Het pad naast het viaduct was alleen bedoeld om van de Rivierenbuurt naar/van Bezuidenhout te lopen.

Ontwikkeling aantal reizigers bewerken

Het aantal door NS vervoerde reizigers (per gemiddelde werkdag) ontwikkelde zich sedert 2019 als volgt:

Jaar Aantal reizigers
2019 104.747
2020 40.868
2021 40.213
2022 68.972

Trivia bewerken

  • Station Den Haag Centraal had in de oude situatie onder het NS-personeel de bijnaam "sjoelbak". De sporen liepen namelijk dood onder een overkapping en vanuit de cabine van een treinmachinist vond men dat het station er als een sjoelbak uitzag.

Externe links bewerken

Zie de categorie Den Haag Central station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.