De dijk is dicht

Nederlandse film uit 1950 van Anton Koolhaas
(Doorverwezen vanaf De Dijk is dicht)

De dijk is dicht is een Nederlandse film uit 1950 in zwart-wit. De film wordt gezien als eerste grote productie na de oorlog. De titel verwijst ernaar dat het verleden voorbij is en weer naar de toekomst moet worden gekeken of dat het boek gesloten is.

De dijk is dicht
De dijk is dicht
Regie Anton Koolhaas
Scenario Anton Koolhaas
Muziek Rudolf Karsemeijer
Montage Piet Buis, Wilhelm Sips
Cinematografie Piet Buis
Productiebedrijf Polygoon/Profilti
Distributie Filmfabriek Polygoon
Première 6 oktober 1950
Genre Drama
Speelduur 100 minuten
Taal Nederlands
Land Vlag van Nederland Nederland
Budget ƒ 170.000
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film

Ontstaan bewerken

Na de Tweede Wereldoorlog was de Nederlandse filmindustrie de eerste jaren nauwelijks meer actief. Een van de weinige uitzonderingen was de productie van De dijk is dicht. Polygoon-Profilti, het bedrijf achter de productie van de Polygoon-bioscoopjournaals, kende een grote groei en men besloot een speelfilm te maken, misschien mede omdat het imago tijdens de Duitse bezetting een deuk had opgelopen door de niet-kritische journaals. Twee werknemers van Polygoon, te weten redacteur van het bioscoopjournaal Anton Koolhaas en vaste cameraman Piet Buis, kregen de opdracht om het landschap van het zwaar getroffen Zeeland dramatisch te interpreteren en hoop en moed uit te stralen voor de wederopbouw.

Verhaal bewerken

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

De film begint op Walcheren, waar het dorp Westkapelle gebombardeerd werd in 1944. Na de oorlog begint de wederopbouw, maar de eenzame Bert blijft in een depressie hangen over zijn vrouw, die hij verloor tijdens de gruwelijke oorlog. Door zijn groot verdriet vergeet hij de bewoners van zijn dorp en toont geen belangstelling voor hun problemen, en steekt niet de handen uit de mouwen die zo nodig waren. Maar uiteindelijk worstelt hij zichzelf omhoog en probeert de verloren tijd goed te maken met zijn medebewoners.

Ontvangst bewerken

De film werd geen commercieel succes, al trok hij na de Zeeuwse watersnoodramp van 1953 weer de aandacht. Recensenten waren te spreken over het verhaal en de fraaie landschapsscènes, maar oordeelden wisselend over de structuur. Ellen Waller (Algemeen Dagblad) schreef dat de Nederlandse speelfilm een grote stap voorwaarts had gezet, maar dat ze tussen de prachtige beelden en de voortgang van het verhaal de eenheid miste: “De film dankt haar kwaliteit in de eerste plaats aan haar bevrijdende schoonheid, waardoor vele malen een ontroering wordt gewekt, die de grote structurele leemten van het geheel gedeeltelijk heeft kunnen overbruggen.” Die losse structuur werd door anderen juist als vernieuwend gezien. Charles Boost schreef in De Groene: “Het is een van de belangrijkste verdiensten van de film De Dijk is Dicht dat zij zo volledig mogelijk gebroken heeft met de algemeen geldende amusementsregelen en zich duidelijk gedistantieerd heeft van de schema’s en handigheidjes, waaruit het merendeel van de lopende films is opgebouwd.”

Rolverdeling bewerken

Acteur Personage
Brusse, Kees Kees Brusse Bert Verbloeme
Alma, Henny Henny Alma Els
Knappert, Kitty Kitty Knappert Marietje
Verstraete, Jules Jules Verstraete Simon
Teulings, Jan Jan Teulings
Hermus, Cor Cor Hermus
Flink-Verstraete, Mieke Mieke Flink-Verstraete
Bron, Piet Piet Bron
Kelling, Coba Coba Kelling