De Balie

theater, bioscoop en cultureel centrum in Amsterdam, Nederland

De Balie is een Nederlandse organisatie die onafhankelijke journalistieke programma's over kunst, cultuur en politiek produceert.[1] De Balie is gevestigd aan het Kleine-Gartmanplantsoen 10, bij het Leidseplein in Amsterdam, en heeft drie theaterzalen, een bioscoop en een café-restaurant.

De Balie
De Balie aan het Kleine-Gartmanplantsoen.
Geschiedenis
Opgericht 1982
Structuur
Werkgebied Noord-Holland
Plaats Kleine-Gartmanplantsoen 10 Amsterdam
Media
Website debalie.nl

Geschiedenis bewerken

Toen eind jaren zeventig het gebouw van het Amsterdamse Kantongerecht uit het einde van de 19e eeuw dreigde te worden afgebroken om er een Bouweshotel van acht verdiepingen te bouwen, voerden verschillende Amsterdammers de actie "Bouw es wat anders" om dat te voorkomen, onder wie Maarten Lubbers, Hedy d'Ancona en Wim T. Schippers. De gemeenteraad ging om, en gezocht werd naar een goede bestemming voor het pand. Felix Rottenberg was in 1982 een van de oprichters van kunstcentrum De Balie. Samen met Paul Hermanides leidde Rottenberg de organisatie en was halverwege de jaren 80 opdrachtgever voor de verbouwing van gerechtsgebouw naar theatercomplex. Architect Rogier Weijand ontwierp het Grand Café in art-deco-stijl. Andere directeuren waren onder andere Chris Keulemans, Andrée van Es, Anil Ramdas en Yoeri Albrecht.

Organisatie bewerken

Yoeri Albrecht is algemeen en artistiek directeur. Hij volgde op 1 december 2010 Ellen Walraven op, die naar Toneelgroep Amsterdam vertrok. Femke Monaghan-van Wachem is zakelijk directeur. Voorzitter van de Raad van Toezicht is Mirjam van Praag. Naast de directie bestaat de organisatie van De Balie uit de redactie en verschillende afdelingen zoals communicatie, financiën, theatertechniek, gebouw- en systeembeheer en het Grand Café. Er werken in totaal meer dan honderd mensen in De Balie.

De redactie van De Balie is een groep programmamakers. Daarnaast werkt De Balie samen met verschillende partners. De Balie organiseert het Vrijdenkersfestival in samenwerking met Gemeente Amsterdam, het Nationaal gesprek over vrijheid in samenwerking met het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vFonds) en Sign of The Times in samenwerking met ITA. De Balie neemt deel aan het samenwerkingsverband Cineville. De filmprogrammering kenmerkt zich door veel documentaires en arthouse-films. Er is een programmatische samenwerking met Rialto. De Balie maakt deel uit van het internationale debatnetwerk Time to Talk.

Programma bewerken

In het programma biedt De Balie een podium aan gasten uit de kunsten, politiek en wetenschap. De programma's bevinden zich vaak op het snijvlak van diverse disciplines, zoals theater, beeldende kunst en debat.

De programma's in De Balie worden bijna altijd live op internet uitgezonden via De Balie TV. De Balie heeft een uitgebreid archief aangelegd waarin dossiers, artikelen en video’s over voorgaande programma’s en onderwerpen te vinden zijn. De website van De Balie huisvest een videoarchief van programma's. Veel programma's zijn terug te zien via YouTube.

Door de jaren heen zijn er een groot aantal programma-series geweest die kenmerkend zijn voor de programmering van De Balie. De Balie was lange tijd het hart van het IDFA-festival, en ook Cinekid had haar basis in De Balie. Andere voorbeelden zijn:

  • Geheugen, Spreek!: onder die titel organiseerde de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam een lezingencyclus over vormen van herinnering. De titel van de cyclus is gelijk aan die van het boek Geheugen, spreek (1951) van Vladimir Nabokov.
  • Forum on European Culture: Forum met kunst, theater en debat over de betekenis van kunst en cultuur voor de toekomst van Europa. De eerste editie in 2016 met onder anderen Rem Koolhaas, Jude Law en Flavia Kleiner
  • Kenniscafé: Maandelijks programma over Wetenschap
  • Queer and Migrant Film Festival: filmfestival met focus op LGBTQ en migranten
  • Crash Course Congo: Het heden, verleden en toekomst van Congo zijn in een reeks van zes afleveringen onderzocht. Er werd onder andere ingezoomd op religieuze soaps, hedendaagse kunst en cultuur en zeep in voedselpakketten.
  • What's Art Got to Do With It: kunstconferentie met kunstenaars uit Israël en Palestina.
  • Is dit J.M. Coetzee: een vierdaags festival met en in het teken van J.M. Coetzee.
  • Politieke Junkies: maandelijks politiek programma, waarin de politieke actualiteit wordt 'ontspind' aan de hand van videofragmenten door journalisten en commentatoren
  • Grunberg ontmoet...: Serie waarin auteur Arnon Grunberg in De Balie met verschillende prominente denkers, schrijvers en politici spreekt, zoals Deborah Feldman, Fred Teeven en Zadie Smith
  • Live Journalism: De onderzoeksjournalistieke tak van De Balie die periodiek een programma maakt over actuele problematiek in de stad. De programma’s bestaan uit een deel theater en een deel gesprek met betrokkenen en beleidsmakers.
  • Nationaal Gesprek Over Vrijheid: Een reeks gesprekken tussen bestuurlijk Nederland en studenten in het middelbaar beroepsonderwijs door het hele land over burgerschap en democratie.
Politieke Junkies

Cinema bewerken

De Balie is ook een filmtheater met dagelijkse programmering. Deze kenmerkt zich door documentaires en arthouse-films met een maatschappelijke relevantie. Rondom filmvertoningen worden er regelmatig speciale programma's georganiseerd met gesprekken en debat, zoals Rite du Cinema met Willem Jan Otten, en Fullscreen over de kunst van de muziekvideo, met gasten als Sef, Fresku en Job, Joris & Marieke. Voor de dagelijkse programmering werkt De Balie samen met Rialto.

Zalen bewerken

De Balie beschikt over vier theaterzalen (Grote Zaal, Filmzaal, Salon en Pleinzaal). De Grote Zaal van De Balie is in september 2011 gerenoveerd en in klassieke staat hersteld. De zalen van De Balie worden ook verhuurd aan particulieren en bedrijven.

Grote Zaal bewerken

De Grote Zaal van De Balie is de oude rechtszaal van het Amsterdamse Kantongerecht, . De zaal heeft een inschuifbare tribune waardoor er meerdere zaalopstellingen mogelijk zijn. De zaal biedt ruimte aan maximaal 220 bezoekers.

Filmzaal bewerken

De Kleine Zaal wordt voornamelijk gebruikt als filmzaal. Naast filmvoorstellingen wordt de zaal ook gebruikt voor debatten, vergaderingen en kleinschalige lezingen. De zaal biedt plek voor 54 bezoekers.

Salon bewerken

De Salon, die geschikt is voor kleinschalige programma's zoals lezingen, presentaties, debatten en filmvertoningen, is voorzien van een klein podium. De zaal wordt gekenmerkt door authentieke glas-in-loodramen. De salon is tevens bestemd voor vergaderingen of workshops. De zaal heeft een capaciteit van 85 bezoekers.

Pleinzaal bewerken

De Pleinzaal is de enige zaal van De Balie die is gelegen aan de Leidseplein-kant van het gebouw. De zaal wordt gebruikt voor programma's voor een klein publiek, of waarbij de focus ligt op opnames van video of audioproducties die live of op een later moment worden uitgezonden. De zaal wordt gesierd door een permanent kunstwerk van Barbara Broekman. Er passen zo'n 35 bezoekers in de zaal.

Kritiek bewerken

Op 23 januari 2017 vond in De Balie een debat plaats met als thema 'Waarom haten ze ons eigenlijk?', georganiseerd door Stichting Werkelijkheid in Perspectief.[2] Het titel doelde op het onderwerp van de avond: de vraag naar de motivatie van moslimextremisten.[3] Het panelgesprek werd geleid door Geerten Waling, historicus aan de Universiteit Leiden. Leden van het panel waren Paul Cliteur (rechtsfilosoof aan de Universiteit Leiden, sinds 2015 verbonden aan de politieke partij Forum voor Democratie), Wim van Rooy (Vlaamse germanist, filosoof en schrijver), Halim el Madkouri (arabist, islamoloog en gemeenteraadslid namens de Partij van de Arbeid in Culemborg) en Meindert Fennema (emeritus hoogleraar politicologie aan het Instituut voor Migratie en Etnische Studies van de Vrije Universiteit Amsterdam) en voormalig gemeenteraadslid namens GroenLinks in Bloemendaal.[3] Naar aanleiding van een vraag uit het publiek werd er gesproken over de juridische mogelijkheden om Moslims het land uit te zetten.[3][4] Er was veel ophef over het debat bij onder andere politici, opiniemakers en op sociale media,[3] waarbij op sociale media de hashtag #BoycottdeBalie werd gebruikt.[5] Verschillende sprekers die bij De Balie werden uitgenodigd wezen de uitnodiging af en enkele opiniemakers moedigden het publiek aan om De Balie niet meer te bezoeken.[5] Ook Mona Eltahawy, die was uitgenodigd om in De Balie te spreken over #metoo, zegde haar optreden af toen zij hoorde over de commotie.[6][7] Haar afzegging kwam in het nieuws en De Balie reageerde erop met een bericht op de website waarin ze het vermoeden uitten dat Eltahawy onjuiste informatie had over het debat, dat De Balie publiekelijk afstand had genomen van de uitspraken in het debat en dat De Balie ook mensen aan het woord wil laten met meningen waar De Balie het niet mee eens is en het als een verantwoordelijkheid beschouwt om "verschillende opvattingen te tonen, te bevragen en te onthullen".[8]

Externe link bewerken

Referenties bewerken

  1. Over ons. De Balie. Gearchiveerd op 18 januari 2021. Geraadpleegd op 5 februari 2021.
  2. Over wat we doen en waarom we dat doen. De Balie (12 augustus 2023). Gearchiveerd op 2 februari 2017. "In De Balie proberen we een veelheid aan meningen en ideeën te laten horen. (...) Een consequentie hiervan is dat er soms ideeën worden uitgesproken die schuren. Uitspraken die racistisch zijn."
  3. a b c d Wierd Duk (inleiding), Yoeri Albrecht (opiniestuk Het vrije woord), Wim van Rooy (opiniestuk Voor wie kwaad wil, Islamdiscussie op scherp: deelnemers reageren op ophef  . Algemeen Dagblad (27 januari 2017). Geraadpleegd op 12 augustus 2023.
  4. Onvervalste moslimhaat in De Balie. Joop.nl (24 januari 2017). Gearchiveerd op 11 juli 2023. Geraadpleegd op 12 augustus 2023. "debatcentrum De Balie in Amsterdam waar de crème de la crème van rechts tot ultrarechts zich maandag verzamelde om het ‘probleem’ van de islam te bespreken."
  5. a b Mensenrechten - De Balie wordt al jaren geboycot  . OneWorld (23 april 2019). Geraadpleegd op 12 augustus 2023.
  6. Bekende feministe zegt De Balie af vanwege omstreden islamdebat. NOS Nieuws (22 april 2019). Gearchiveerd op 17 juni 2021. Geraadpleegd op 12 augustus 2023. "Eltahawy legt uit dat zij niet alleen strijdt tegen het patriarchaat, maar dat feminisme voor haar ook draait om het bestrijden van andere vormen van onverdraagzaamheid, zoals witte suprematie, racisme, fascisme en islamofobie."
  7. Hassan Bahara, Feministe Mona Eltahawy komt niet naar De Balie vanwege discussie over ‘deportatie van moslims’  . de Volkskrant (22 april 2019). Geraadpleegd op 12 augustus 2023.
  8. Onze reactie op de afzegging door Mona Eltahawy. De Balie. Gearchiveerd op 12 november 2020. Geraadpleegd op 12 augustus 2023.
Zie de categorie De Balie, Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.