Canadian National
Canadian National (CN) (Frans: Canadien National), voluit Canadian National Railway Company (Compagnie des chemins de fer nationaux du Canada) en tot 1960 Canadian National Railway (Chemins de fer nationaux du Canada) geheten, is een Canadese spoorwegmaatschappij. De maatschappij exploiteert een spoorwegnet van 31.500 kilometer en biedt hierop goederenvervoer aan in Canada, het Middenwesten en een deel van de Zuidelijke Verenigde Staten. In de Verenigde Staten is CN een Class I railroad. De enige twee van de tien provincies die CN niet bedient in Canada zijn Prince Edward Island en Newfoundland en Labrador. Die laatste provincie werd tot de sluiting van de Newfoundland Railway in 1988 wel degelijk bediend, met een spoorwegnet van 1.458 km helemaal tot in St. John's. Ook in de Canadese territoria is CN beperkt actief met een 113 km lang spoor tot de zuidelijke oevers van het Great Slave Lake in de Northwest Territories.
| Canadian National Canadien National | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Beurs | TSX: CNR | |||
| NYSE: CNI | ||||
| Motto of slagzin | North America's Railroad | |||
| Rechtsvorm | Beursgenoteerd | |||
| Oprichting | 20 december 1918 | |||
| Land |  Canada
| |||
| Hoofdkantoor | Montreal (Canada) | |||
| Werknemers | 22.249 (2016) | |||
| Sector | Transport | |||
| Omzet/jaar | 12,037 miljard CAD (2016) | |||
| Winst/jaar | 3,640 miljard CAD (2016) | |||
| Marktkapitalisatie | 56,701 miljard CAD (25/07/2017) | |||
| Website | cn.ca | |||
| ||||
| Canadian National | ||||
|---|---|---|---|---|
|
| ||||
| ||||
Spoorwegnetwerk CN
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Land | Canada
| |||
| Beheer | ||||
| Trajectlengte | 31.500 km | |||
| ||||
Een CN goederentrein
| ||||
| ||||
Samen met Canadian Pacific Railway beheersen de twee spoorwegmaatschappijen als enige twee (inter)nationale vervoerders de Canadese markt, maar er zijn wel nog tientallen kleinere maatschappijen actief in een of meerdere Canadese provincies. CN is de grootste van deze twee, in termen van omzet en netwerkgrootte.
Eind 2016 telde CN een vermogen van 37,057 miljard Canadese dollar en 22.249 personeelsleden waarmee een omzet van 12 miljard CAD werd gerealiseerd. Het aandeel wordt sinds de privatisering in 1995 genoteerd aan de New York Stock Exchange (CNI) en de Toronto Stock Exchange (CNR). De beurswaarde bedroeg op 25 juli 2017 56,7 miljard CAD. De grootste individuele aandeelhouder is Cascade Investment, een managementbedrijf van Bill Gates, dat 12% van de aandelen in bezit heeft.
Geschiedenis bewerken
Bij het failliet in 1918 van de Canadian Northern Railway, een private spoorwegmaatschappij opgericht in 1899, besloot de Canadese regering met nationalisering in te grijpen om een betere greep te krijgen op vitale componenten van de landelijke economie, waaronder het spoorwegnetwerk meer en meer werd gerekend. Er werd daarom een staatsbedrijf opgericht. Vanaf zijn ontstaan op 20 december 1918 tot de privatisatie op 17 november 1995 was de Canadian National Railway een overheidsbedrijf, een Canadian Crown corporation, waarbij de eigenaar de Canadese Kroon was. Het bedrijf groeide vanaf dan stelselmatig veelal door de overname van al dan niet failliete private exploitanten, naast eigen bijkomende netwerkuitbouw.
Als ingreep van de staat op de economie, conform John Maynard Keynes, en ook om strategisch-militaire overwegingen, werd het netwerk transcontinentaal uitgebouwd. In hetzelfde kader werd ook de Canadian National Telegraph Company opgericht voor controle op het telegrafienetwerk, en was de eerste nationale Canadese radiozender van de aanvang in 1923 tot 1932 CNR Radio, verzorgd door het Canadian National Railways Radio Department.
Het overheidsbedrijf differentieerde verder met hotels, een vloot passagiers- en vrachtschepen en maatschappijen voor de beginnende luchtvaart, waaronder de Trans-Canada Air Lines. Pas in de jaren zeventig van de 20e eeuw werden meerdere van deze departementen afgestoten, verkocht of verzelfstandigd en plooide Canadian National zich terug op zijn transportaanbod.Op 1 april 1978 werd het passagiersvervoer afgestoten. Het staatsbedrijf VIA Rail nam deze dienstverlening over (evenals het passagiersvervoer van de Canadian Pacific Railway). De twee oorspronkelijke spoorbedrijven blijven wel voor deze diensten de spoorwegbeheerder.
Met de aankoop van de Amerikaanse Illinois Central Railroad in 1998 en de Wisconsin Central Ltd. in 2001 verwierf CN een cruciale netwerkcomponent doorheen de hele Mississippivallei, wat een route van de Grote Meren naar de Golf van Mexico opleverde in vijftien van de Amerikaanse staten.
