Boek der Liederen
Het Boek der Liederen (Shijing,), ook wel Boek der Oden of Liederen volgens de traditie van Mao (Maoshi) genoemd, is een verzameling van 305 zeer oude Chinese gedichten. De liederen stammen uit de tijd tussen de elfde en de zesde eeuw v.Chr. Het boek behoort tot de Vijf Klassieken en daarmee ook tot de Confucianistische Klassieken. Het werk heeft een bijzonder grote invloed uitgeoefend op de Chinese cultuur. Sinds de Han-tijd is de Shijing het werk dat door Chinese geleerden het meest is geciteerd. Die citaten werden vaak gebruikt om ingenomen standpunten te verduidelijken of om op verdekte wijze een bepaald standpunt te kunnen innemen.
| Boek der Liederen | ||||||||
| Naam (taalvarianten) | ||||||||
| Vereenvoudigd | 诗经 | |||||||
| Traditioneel | 詩經 | |||||||
| Pinyin | Shījīng | |||||||
| Wade-Giles | Shih ching | |||||||
| ||||||||
OntstaanBewerken
Volgens de traditie is het materiaal voor de Shijing bijeengebracht door ambtenaren. Zij moesten in opdracht van het Zhou-hof uit alle delen van het rijk liederen verzamelen die door het volk werden gezongen. Volgens de Shiji zou Confucius uit de meer dan 3000 liederen er 305 hebben uitgekozen. Die werden geplaatst in de Shijing. Of Confucius daadwerkelijk de Shijing heeft samengesteld is twijfelachtig. Wel hebben Confucius en zijn directe volgelingen regelmatig uit de Shijing geciteerd. Nu wordt aangenomen dat de Shijing reeds in de 6e eeuw v.Chr. bestond, vermoedelijk onder de naam Driehonderd gedichten (詩三百, Shi sanbai).
De Shijing werd verboden onder de Qin. Drie geleerden hebben daarop het werk uit het hoofd geleerd, waardoor er aan het begin van de Han-tijd drie versies bestonden. Zij waren afkomstig van Shen Pei Gong (申培公) uit Lu 魯, Yuan Gu Sheng (轅固生) uit Qi 齊 en Han Sheng (韓生) uit Han. Deze versies staan bekend als het Commentaar van de drie scholen (San Jia Shi, 三家诗) en behoorden mogelijk tot de nieuwe tekst (jinwen). Deze versies zijn verloren geraakt, de versie uit Lu als laatste, rond 300 na Chr. Er bestaat nog wel een commentaar op de versie uit Han, de Hanshi waizhuan (韓詩外傳, letterlijk: Commentaar van buitenaf op de Han liederen), die anekdotes over morele kwesties bevat. De enige bewaard gebleven versie en daarmee de basis voor het huidige werk is gebaseerd op een manuscript afkomstig uit de verzameling van Mao Heng (毛亨). Dit werd eind 2e eeuw v.chr. overhandigd aan prins Xian van Hejian (河間獻王), vader van de latere keizer Wudi. Het werk werd van een toelichting voorzien door Mao Heng en zijn zoon Mao Chang (毛萇). De Shijing wordt daarom ook wel Maoshi genoemd. Zij behoorde mogelijk tot de oude tekst (guwen).
De Maoshi werd rond het begin van onze jaartelling de officiële versie van de Shijing. Zheng Xuan (鄭玄 127-200) voorzag het werk van een belangrijk, confucianistisch commentaar. Keizer Taizong (627-649) wenste de 'juiste betekenis van de Vijf Klassieken' (Wujing zhengyi, 五經正義) vast te stellen en gaf Kong Yingda (孔穎達 574-648) opdracht tot het schrijven van een commentaar op de Maoshi. Dat werd maoshi zhengyi (毛詩正義, de juiste betekenis van de Maoshi) en werd toen beschouwd als de standaardversie.
Rond 1177 voltooide Zhu Xi zijn Shiji zhuan (詩集傳, het Boek der Liederen voorzien van commentaar). Zijn uitleg was gedurende de hierop volgende zeshonderd jaar de meest gezaghebbende. Volgens hem bevatte de Shijing ook erotische gedichten. Het waren weliswaar 'verdorven gedichten' (yinshi, 淫詩), maar zij waren door Confucius toegevoegd om te laten zien hoe men zich niet moest gedragen. Hij verwierp daarmee de moralistische uitleg die zijn voorgangers aan de erotische gedichten hadden gegeven.
SamenstellingBewerken
De 305 liederen zijn verdeeld in 4 categorieën: volkswijzen van de staten, kleine lof- en klaagzangen, grote lof- en klaagzangen en hymnen
VolkswijzenBewerken
De 160 volkswijzen (feng, 風 ook wel guofeng, 國風, volkswijzen van de staten), hebben het karakter van volksliedjes. Zij zijn ontstaan in de achtste en zevende eeuw v.Chr. en behandelen alle aspecten van het dagelijkse leven. De liefde wordt in zeer directe bewoordingen beschreven. In de latere confucianistische traditie werd het morele aspect van de liefde benadrukt, westerse wetenschappers benadrukken eerder het volkse karakter. De meeste gedichten zijn kort. Elke versregel bestaat uit vier syllaben, een stanza uit vier of zes van zulke regels en een gedicht uit twee of drie stanza's. De liederen zijn uitgesplitst naar de vijftien staten van de noordchinese laagvlakte. Mogelijk gaat het hier om volkswijzen uit deze staten zelf, die daarna zijn bewerkt aan het hof van Zhou.
| Boek | Nr. | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1-11 | Zhounan feng (周南風) | Liederen uit Zhou en de zuidelijke staten | |
| 2 | 12-25 | Shaonan feng (召南風) | Liederen uit het vorstendom Shao en de zuidelijke staten | |
| 3 | 26-44 | Bei feng (邶風) | liederen uit het vorstendom Bei (in de staat Wei) | |
| 4 | 45-54 | Yong feng (鄘風) | Liederen uit het vorstendom Yong | |
| 5 | 55-64 | Wey feng (衛風) | Liederen uit het vorstendom Wei (Wey) | |
| 6 | 65-74 | Wang feng (王風) | Liederen uit het Koninklijk Domein (van de Zhou) | |
| 7 | 75-95 | Zheng feng (鄭風) | Liederen uit het vorstendom Zheng | |
| 8 | 96-106 | Qi feng (齊風) | Liederen uit het vorstendom Qi | |
| 9 | 107-113 | Wei feng (魏風) | Liederen uit het vorstendom Wei | |
| 10 | 114-125 | Tang feng (唐風) | Liederen uit het vorstendom Tang | |
| 11 | 126-135 | Qin feng (秦風) | Liederen uit het vorstendom Qin | |
| 12 | 136-145 | Chen feng (陳風) | Liederen uit het vorstendom Chen | |
| 13 | 146-149 | Kuai feng (檜風) | Liederen uit het vorstendom Kuai | |
| 14 | 150-153 | Cao feng (曹風) | Liederen uit het vorstendom Cao | |
| 15 | 154-160 | Bin feng (豳風) | Liederen uit Bin (het kerngebied van de Westelijke Zhou |
Kleine lof- en klaagzangenBewerken
De 74 kleine lof- en klaagzangen (Xiaoya, 小雅) beschrijven het leven van de adel en zijn waarschijnlijk door edellieden geschreven. Zij stammen uit de negende en achtste eeuw v.Chr. en zijn onderverdeeld in groepen van tien gedichten (zishi, 之什):
| Boek | Nr. | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 161-169 | Luming zhishi (鹿鳴之什) | Het tiental van de Roep van het hert | Van gedicht nummer 10 van dit tiental(Nangai, 南陔, de zuidelijke bergrand) is alleen de melodie behouden gebleven. |
| 2 | 170-174 | Baihua zhishi (白華之什) | Het tiental van De witte bloemen | Van de gedichten 1 (Baihua, 白華, Witte bloemen) en 2 (Huashu, 華黍, Gierstezaad) van dit tiental is alleen de melodie behouden gebleven. Van de gedichten 4 (Yougeng, 由庚), 6 (Chongqiu, 崇丘) en 8 (Youyi, 由儀) is alleen de naam behouden gebleven en zijn zowel de tekst als de muziek verloren gegaan. |
| 3 | 175-184 | Tong gong zhishi (彤弓之什) | Het tiental van De rode boog | |
| 4 | 185-194 | Qifu zhishi (祈父之什) | Het tiental van De bede aan de minister van oorlog | |
| 5 | 195-204 | Xiao min zhishi (小旻之什) | Het tiental Zonder genade | |
| 6 | 205-214 | Beishan zhishi ( 北山之什 | Het tiental van de Noorderberg | |
| 7 | 215-224 | Sang hu zhishi (桑扈之什) | Het tiental van de Goudvinken | Sang hu betekent letterlijk moerbei-gasten. |
| 8 | 224-234 | Du ren shi zhishi (都人士之什) | Het tiental De ambtenaren van de hoofdstad |
Grote lof- en klaagzangenBewerken
Er zijn 31 grote lof- en klaagzangen (Daya, 大雅). Zij stammen uit de tiende en negende eeuw v.Chr.
| Boek | Nr. | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 235-244 | Wenwang zhishi (文王之什) | Het tiental van Koning Wen | |
| 2 | 245-254 | Shenminh zhishi (白華之什) | Het tiental van De geboorte van het volk | |
| 3 | 255-265 | Dang zhishi (蕩之什) | Het tiental Ontzaglijk |
HymnenBewerken
Er zijn 40 hymnen (頌, Song). Dit zijn de oudste liederen uit de verzameling en stammen waarschijnlijk uit de tiende eeuw v.Chr.
| Boek | Nr. | Titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 266-274 | Zhou song qingmiao zhishi (周頌清廟之什) | De hymnen van Zhou. Het tiental van de Tempel der Zuiverheid | |
| 2 | 275-285 | Zhou song chenggong zhishi (周頌臣工之什) | De hymnen van Zhou. Het tiental van de Ambtenaren en werkers | |
| 3 | 286-296 | Zhou song min yu xiaozi zhishi (商頌周頌閔予小子之什) | De hymnen van Zhou. Het tiental Beklagenswaard klein kind | |
| 4 | 297-300 | Lu song (魯頌) | Hymnen van Lu | |
| 5 | 301-305 | Shang song (商頌) | Hymnen van het vorstendom Shang |
Externe links tekst en vertalingBewerken
- (nl) Sji Tsjing. Het klassieke Boek der oden, Deventer (Kluwer) 1969, 2e druk Deventer (Ankh-Hermes) 1976, ISBN 90-202-4770-0. Direct vertaald uit het Chinees door Johan Wilhelm Schotman.
- Integrale Chinese tekst (Chinese Text Project) met Engelse vertaling
