Bestand:COLLECTIE TROPENMUSEUM Houten muizenorakel TMnr 3305-34.jpg

Oorspronkelijk bestand(533 × 700 pixels, bestandsgrootte: 213 kB, MIME-type: image/jpeg)


Beschrijving

Nederlands: OrakelNederlands: Houten muizenorakelLocal name: Gbékré bo
Titel
Nederlands: Orakel
Nederlands: Houten muizenorakel

Local name: Gbékré bo
Beschrijving
Nederlands: De pot is eigendom van een traditioneel genezer en bevat een muis, die meestal in het onderste deel wegkruipt. De muis komt te voorschijn als de genezer wat rijstkorrels op een bijbehorend schaaltje (van schildpad of metaal; het ontbreekt hier) strooit en in de pot plaatst. Op het schaaltje liggen, naast het eten, tevens een aantal houtjes. Al etend verstoort de muis de oorspronkelijke rangschikking van de houtjes en uit hun nieuwe ligging interpreteert de genezer het antwoord op de vraag die hem door zijn cliënt is gesteld.

Met het touw wordt het muizenorakel ('gbekle', Vogel, 1997:36; ook wel 'gbekre') meegedragen door rondreizende waarzeggers.

Waarzeggers die met muizenorakels werken vormen een broederschap zonder een duidelijke hierarchie. Hun leerlingen zijn afkomstig uit de familie, of zijn opvallende individuen met een bepaalde roeping. Het onderricht duurt enkele jaren en omvat de inwijding in de erediensten. Belangrijke godheden moeten gunstig gestemd blijven, hij verwerft kennis over kruiden en medicijnen en over de wijze waarop tekens moeten worden geïnterpreteerd. Uiteindelijk ontvangt hij de orakelpot en kan zelfstandig gaan werken. Voor dit kan gebeuren, moet hij eerst een vogel offeren, waarvan het bloed de pot moet raken.

De status van een waarzegger staat gelijk aan die van familie-oudste. Hij is verantwoordelijk voor het welzijn van zijn groep en heeft aanzienlijk gezag. Zo treedt hij op als bemiddelaar bij conflicten, kondigt hij het begin van bepaalde belangrijke gebeurtenissen aan zoals de jacht, en wordt zijn advies ingewonnen door de familie-oudste.

In de orakelpot zitten een of twee muizen die 's morgens en 's avonds even uit de pot gelaten worden. Ten tijde van het orakelen plaatst de waarzegger een schaaltje met tien parallel liggende staafjes waarop meel of rijst is gestrooid tussen de muizen. Twee schaaltjes worden hiervoor om en om gebruikt. Daarna sluit hij de pot en stelt een vraag. Door op de pot te slaan trekt hij de aandacht van de god van het orakel, gbekre/gbekle, en activeert hij de muizen. De muizen krijgen een halve minuut, waarna de waarzegger de staafjes weer uit de pot haalt en ze interpreteert. Dit proces herhaalt zich enkele malen.

De staafjes verwijzen naar mensen; de helft naar familieleden van de raadvrager, de andere helft uit anderen. Aan beide zijden bevinden zich dezelfde personen: een jonge man, een volwassen of oude man, een vrouw, een meisje, en ten slotte een tovenaar, waarzegger of invalide. Van de Venne geeft enkele voorbeelden van deze vorm van waarzeggerij in haar scriptie (1984).

Gebruiksvoorwerpen werden met grote vaardigheid en oog voor schoonheid vervaardigd. Ze hebben geen spirituele kracht en zijn dan ook puur decoratief bedoeld. In dorpen worden ze niet meer gebruikt, maar hun grote getalen in collecties toont dat dat voorheen anders was. Populaire esthetische voorwerpen worden nu elders met de machine gemaakt.
Datum voor 1963
date QS:P571,+1963-00-00T00:00:00Z/7,P1326,+1963-00-00T00:00:00Z/9
Afmetingen circa 18,5 x 17 x 17cm (7 5/16 x 6 11/16 x 6 11/16in.)
Inventarisnummer
3305-34
Opmerkingen
Nederlands:
Culturele Herkomst: Baoule, Baule, Baulé
Functionele categorie: hulpmiddelen bij ritueel etc., ritual attributes
Geografische Herkomst: Côte d'Ivoire, Ivoorkust, Ivory Coast
Materiaal - hoofd: hout
Materiaal - overig: metaal, plantaardig vezel
Techniek: Gesneden, Gespijkerd, Uitgehold
Bron/fotograaf Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen

Licentie

w:nl:Creative Commons
naamsvermelding Gelijk delen
Dit bestand is gelicenseerd onder de Creative Commons-licentie Naamsvermelding-Gelijk delen 3.0 Unported
De gebruiker mag:
  • Delen – het werk kopiëren, verspreiden en doorgeven
  • Remixen – afgeleide werken maken
Onder de volgende voorwaarden:
  • naamsvermelding – U moet op een gepaste manier aan naamsvermelding doen, een link naar de licentie geven, en aangeven of er wijzigingen in het werk zijn aangebracht. U mag dit op elke redelijke manier doen, maar niet zodanig dat de indruk wordt gewekt dat de licentiegever instemt met uw werk of uw gebruik van zijn werk.
  • Gelijk delen – Als u het werk heeft geremixt, veranderd, of erop heeft voortgebouwd, moet u het gewijzigde materiaal verspreiden onder dezelfde licentie als het oorspronkelijke werk, of een daarmee compatibele licentie.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. WikiAfrica

Bijschriften

Beschrijf in één regel wat dit bestand voorstelt

Items getoond in dit bestand

beeldt af

image/jpeg

c97c086b5227c25eee1b562f3fbde9ea6f0130f7

217.746 byte

700 pixel

533 pixel

Bestandsgeschiedenis

Klik op een datum/tijd om het bestand te zien zoals het destijds was.

Datum/tijdMiniatuurAfmetingenGebruikerOpmerking
huidige versie21 jul 2012 13:41Miniatuurafbeelding voor de versie van 21 jul 2012 13:41533 × 700 (213 kB)M.casanova

Dit bestand wordt op de volgende pagina gebruikt:

Metadata