Archipel

WikiWoordenboek

Een satellietfoto van de Filipijnse archipel

Een archipel of eilandengroep is een landvorm die bestaat uit een ketting of tros van eilanden. Archipels bevinden zich vaak in open zee en zijn meestal vulkanische eilanden, die ontstaan langs oceanische ruggen of vulkanische hotspots. Een voorbeeld van een archipel ontstaan door een hotspot is Hawaï, een langgerekte archipel bestaande uit honderden eilanden en eilandjes.

Het woord is afgeleid van een alternatieve naam van de Egeïsche Zee, Archipelagos, dat letterlijk "hoofdzee" betekent (uit de Griekse woorden archos ("leider") en pelagos ("zee")). De Egeïsche Zee ligt tussen Griekenland en Turkije en telt vele eilanden. Het woord archipel betekende oorspronkelijk dan ook: een zee met veel eilanden erin (een eilandzee), pas later is de klemtoon verschoven naar die eilanden die in de zee liggen (een eilandengroep).

Archipels gelegen in de Egeïsche Zee, behorend tot Griekenland zijn onder andere:

• Sporaden
• Dodekanesos
• Cycladen

De vijf grootste landen die uit een archipel bestaan, zijn Indonesië, Japan, de Filipijnen, Nieuw-Zeeland, en het Verenigd Koninkrijk. Het grootste land gelegen in een archipel is Indonesië. De archipel met het grootste aantal eilanden is de Finse archipel.

Er bestaat verder een Nationaal park Archipel, gelegen in Finland.

Overzicht van archipels

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

A

Ålandseilanden – Aleoeten – Andamanen – Antillen – Araneilanden – Australeilanden - Azoren

B

Baai-eilanden - Bahama's – Balearen - Bazaruto-archipel - Berlengas

C

Campanische Archipel - Canarische Eilanden – Caraïben – Carolinen - Chausey-eilanden – Comoren – Côn Đảo - Cookeilanden – Cycladen - Canadese Arctische Eilanden

D

Dalmatische Eilanden - Dampier-archipel - Dodekanesos

E

Eolische Eilanden

F

Faeröereilanden – Falklandeilanden – Fiji-eilanden - Florida Keys - Frans Jozefland - Finse archipel

G

Galapagoseilanden – Genootschapseilanden - Gilberteilanden - Grenadines - Grote Antillen

H

Hebriden - Hawaï

I

Ionische Eilanden - Izvesti TSIK-eilanden

K

Kaaimaneilanden - Kaapverdië - Kanaaleilanden – Keizerin Eugénie-archipel - Kleine Antillen - Koerilen

L

Line-eilanden – Lofoten - Lule-archipel

M

Maagdeneilanden – Maldiven – Marianen – Marquesaseilanden – Marshalleilanden – Melanesië - Micronesië - Molukken

N

Nicobaren - Nieuw-Siberische Eilanden – Noord-Egeïsche Eilanden – Noordland – Nordenskiöldarchipel - Nova Zembla

O

Orkney-eilanden - Out Skerries

P

Paspargos-eilanden - Pelagische Eilanden - Phoenixeilanden - Pitcairneilanden - Polynesië - Pontijnse Eilanden

R

Recherche-archipel - Revillagigedo-eilanden – Rimski-Korsakovarchipel - Riukiu-eilanden

S

Salomonseilanden – San Blas-eilanden – Saronische Eilanden - Scilly-eilanden – Seychellen – Shetlandeilanden – Sjantar-eilanden - Socotra – Solovetski-eilanden - Spitsbergen – Sporaden

T

Tokelau - Tonga - Toscaanse Archipel - Tuamotu-eilanden - Turks- en Caicoseilanden

V

Väderöarna vuurland

W

Waddeneilanden

Z

Zuid-Sandwicheilanden

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Archipelagoes van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.