Archip Ljoelka

Russisch ingenieur (1908-1984)
(Doorverwezen vanaf Archip Ljoel-ka)

Archip Michalovitsj Ljoelka (Russisch: Архип Михайлович Люлька; Oekraïens: Архи́п Миха́йлович Лю́лька) (Sawarka Oblast Kiev, 23 maart 1908 - Moskou, 2 juni 1984[1]) was een Oekraïense luchtvaartpionier op het gebied van straalmotoren.

Ljoelka AL-21 F3

Nadat hij in 1931 was afgestudeerd aan het Kiev Polytechnisch Instituut, volgde hij in Charkov een afstudeertraject op het gebied van thermodynamica aan het Charkov Instituut voor Industriële Energetica.[2] Ljoelka begon in 1936 aan de ontwikkeling van de straalmotor in de Sovjet-Unie. In 1938 maakte hij de eerste turbojet, de VRD-1 met een stuwkracht van ongeveer 5,9 kN.[3] Doorontwikkeling van de motor stelde hem in 1944 in staat tot de bouw van de TR-1 met een stuwkracht van ongeveer 12,7 kN. Deze motor is gebruikt op de Soe-10 en Il-22. In de jaren 1950 verrichtte hij onderzoek naar de turbofan, maar hij kon dit idee pas in de jaren 1970 in de praktijk brengen met de AL-31F, de motor voor de Soechoj Soe-27.[4]