Agouti rat

(Doorverwezen vanaf Agout rat)

Agouti is een kleurslag bij de bruine rat. Het is de oorspronkelijk kleur bij wilde ratten en is niet ontstaan als mutatie bij het fokken. Hobbyisten hebben deze kleur gecultiveerd en selecteren op een glanzende vacht en een warme tint in de dekkleur. De kleur heeft dezelfde erfelijke basis als agouti-varianten van andere diersoorten zoals katten, cavia's, konijnen en agoeti's. Die laatste heeft zijn naam geleend aan het locus van het betreffende gen, aangeduid met code A.[1] De typerende kleur ontstaat door het kleurverloop van elke haar in combinatie met een bijzondere implant van de vacht.

Agouti rat

Dekkleur bewerken

Van de kleurslagen bij tamme ratten ratten lijkt agouti het meeste op de natuurlijke schutkleur die we zien bij de wilde ratten in de vrije natuur of rondom het huis. Hoewel er kleine kleurverschillen te constateren zijn tussen verschillende exemplaren van de wilde rat, is er toch sprake van een algemene warme kleur waarbij de hoofdkleur, warm kastanjebruin, afgewisseld wordt met een zwartgrijze gloed. Dit effect komt door een afwisselend patroon in de compositie van deze drie kleuren. De dekkleur ontstaat doordat de haarschacht is opgebouwd in drie lagen: donkergrijs aan de huid, diep oranjebruin in het midden en zwart aan het uiteinde van de haren.

De opbouw van deze drie kleuren loopt niet bij elke haar gelijk, dus de bruine tussenkleur en de zwarte top zijn van haar tot haar iets anders verdeeld. Bij de ene haar loopt de zwarte ticking iets verder door naar beneden en daarmee wordt de bruine tussenkleur iets verdrongen en terwijl bij andere haren juist de tussenkleur weer iets dominanter aanwezig is.

Het zijn zeer kleine verschillen, maar de schakeringen zijn te zien omdat de relatief dikke, iets opstaande haren een glimp van de bruine tussenkleur tonen. Dit in tegenstelling tot de wilde huismuis die nagenoeg dezelfde kleuropbouw van de haarschacht heeft. De huismuis heeft echter een dichtere en vastere inplant waardoor hij echt grijs lijkt.

Buikzijde bewerken

De dekkleur verandert in de richting van de buik. De overgang is aan de zijkant te zien, omdat daar de warme bruine kleur iets van de zwarte ticking kwijt raakt en het grijs iets meer de overhand neemt. Eenmaal op de buik is de kleur egaal grijs. De overgang met de dekkleur is vrij duidelijk zichtbaar, maar de scheiding is alleen te zien als de rat op zijn rug ligt. Het grijs van de buik loopt tot aan de onderkaak en is hier wel duidelijk zichtbaar.

Behalve het kleurverschil met de wilde soortgenoot heeft de agouti ook meer glans in zijn vacht. De oorzaak ligt waarschijnlijk in het jarenlang doorselecteren op dit criterium voor tentoonstellingen en shows. Ook het inkruisen van andere kleurmutaties heeft zichtbaar invloed op het kleureffect. Een duidelijke overeenkomst bij agouti ratten blijft de structuur van de implant.