Zuiderkerkhof (Amsterdam)
Zuiderkerkhof is een binnenplein in Amsterdam-Centrum, Zuiderkerkbuurt.
| Zuiderkerkhof | ||
|---|---|---|
.jpg)
| ||
Zuiderkerkhof januari 2020 met rechts bouwwerk van Hageman
| ||
| Geografische informatie | ||
| Locatie | Amsterdam | |
| Stadsdeel | Amsterdam-Centrum | |
| Wijk | Nieuwmarktbuurt | |
| Algemene informatie | ||
| Aangelegd in | 1970-1983 | |
| Genoemd naar | kerkhof van de Zuiderkerk | |
| Naam sinds | 1983 | |
Geschiedenis en ligging bewerken
De plek is al eeuwenoud. Het ligt al vanaf 1603-1614 als open ruimte in de stad. In de eerste eeuwen vooral als kerkhof behorende bij de Zuiderkerk. Het wordt omhoog gestoten in de vaart der geschiedenis als hier de Amsterdamse metro wordt aangelegd. Grote delen van de plaatselijke bebouwing wordt gesloopt, waarna de bovengrondse tunnelbouw kan beginnen, maar niet nadat nog een aantal schedels en skeletten moeten worden opgeruimd. Als dan na afzinking van de caissons de wederopbouw kan beginnen ontstaat er een nieuwe binnenplein, een soort hofje; de naam is dus tweeledig, het was ooit het zuidelijke kerkhof, later een hofje aan de voet van de Zuiderkerk. Het plein kreeg per raadsbesluit van 23 maart 1983 haar naam nadat er administratief gestreden was om de naam; de gemeente wilde het aanvankelijk Zuiderkerkplein noemen.
Het Zuiderkerkhof is voetgangersgebied. Zoals het hofje betaamd zijn er slechts weinig toegangen, met de klok mee zijn er toegangen aan de Nieuwe Hoogstraat, de Sint Antoniebreestraat, Moddermolenstraat en Zandstraat.
Gebouwen bewerken
Verreweg het grootste gebouw aan het plein is de kerk. Daar tegenover staat het veel moderne complex Pentagon van Theo Bosch en Aldo van Eyck en nog een ander complex uit de periode van opbouw naar ontwerp van Hans Hagenbeek. Aan de zijde van de Nieuwe Hoogstraat staat oude stadsbouw; aan de Zandstraat historisch uitziende bebouwing uit 1932/3 .De huisnummering loopt op van 1 tot en met 72, maar meer dan de helft van de tussenliggende nummers ontbreekt.
De ingang aan de Sint Antoniebreestraat wordt opgesierd met de 17e eeuwse toegangspoort van de begraafplaats. Ze zou afkomstig zijn uit het atelier van stadsarchitect Hendrick de Keyser, architect van de kerk. Op de poort zijn schedels en botten op een lijkkleed te zien.
Kunst bewerken
Behalve architectonische werken is er weinig kunst in de openbare ruimte geplaatst. Vanaf het plein is echter wel een in een gevel verwerkte watergordijn te zien, ontworpen door architect Hans Hagenbeek. Aan de zijde van de Zandstraat is de gevelsteen De stal int Nuland te zien.
-
Boomplantdag op Zuiderkerkhof, 1984. Marcel Antonisse / Anefo. -
Poort Zuiderkerkhof, 2018.
Bronnen, noten en/of referenties
|