Willem Bentinck (1704-1774)

politicus

Willem graaf Bentinck (Whitehall in Londen, 6 november 1704 - Den Haag, 13 oktober 1774), heer van Rhoon en Pendrecht, na 1732 rijksgraaf Bentinck, oudste zoon uit het tweede huwelijk van Hans Willem Bentinck, graaf van Portland, was een Nederlands edelman en politicus. Hij had als lid van de Ridderschap van Holland zitting in de Staten van Holland en West-Friesland.

Willem Bentinck door Liotard, 1750

Biografie bewerken

 
Huis van Willem Bentinck aan het Lange Voorhout 7 te Den Haag. Door Paulus Constantijn la Fargue, 1751

Willem Bentinck erfde vanwege het gebruikelijke fideï-commis geen goederen in Engeland. Hij deelde wel in het Hollandse bezit van zijn in 1709 gestorven vader en werd zo heer van Rhoon en Pendrecht en eigenaar van Huis Sorghvliet, het huidige Catshuis. Zijn jongere broer Charles erfde de oude landgoederen van de Bentincks in Overijssel en het kasteel Het Nijenhuis.

Willem Bentinck was een zeer gereserveerde en stugge aristocraat die desondanks de gave had om diplomaat te zijn. Hij werd een van de belangrijkste adviseurs van stadhouder Willem IV die aan Bentinck zijn verheffing tot erfstadhouder dankte. Er wordt verondersteld[1] dat Willem Bentinck zo stug en gesloten was om praatjes te voorkomen; zijn vader was de favoriet en volgens vele tijdgenoten ook de minnaar van stadhouder Willem III geweest. Bentinck stond zichzelf niets joyeus en niets dat ook maar in de verte fatterig of verwijfd kon lijken toe.

In 1733 trouwde hij met Charlotte Sophie van Aldenburg. Het betrof hier een gearrangeerd huwelijk, met de bedoeling het bezit van de wederzijdse families te vermeerderen. Dit ongelukkig huwelijk hield slechts zeven jaar stand, waarna Charlotte Sophie van Aldenburg tevergeefs probeerde via gerechtelijke procedures haar vaders erfdeel, de Aldenburgse bezittingen in Noord-Duitsland, weer terug te krijgen.[2]

Diplomatie bewerken

Na een periode als orangist kreeg Bentinck een rol als diplomaat, en speelde hij een rol bij de militaire inspanningen samen met Engeland tegen de Fransen.

Literatuur bewerken

Hella Haasse bewerken

De schrijfster Hella Haasse heeft over zijn leven, maar vooral over het leven van zijn echtgenote Charlotte Sophie van Aldenburg, twee op in Doorwerth teruggevonden brieven en akten gebaseerde, historische romans geschreven:

  • Mevrouw Bentinck of Onverenigbaarheid van karakter. Een ware geschiedenis, met brieven en brieffragmenten, Amsterdam: Querido 1978
  • De groten der aarde of Bentinck tegen Bentinck. Een geschiedverhaal, met brieven en brieffragmenten, Amsterdam 1981

Beide boeken zijn in 1990 voor het eerst gebundeld en uitgebracht onder de titel Mevrouw Bentinck

Overig bewerken

  • Wilhelmina C. van Huffel: Willem Bentinck van Rhoon, zijn persoonlijkheid en leven (1725-1747), Den Haag 1923
  • R.W.A.M. Cleverens: De graven van Aldenburg Bentinck en Waldeck-Limpurg, Middelburg 1983, p. 20-26