Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Handleiding

Handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten

Dit is een handleiding voor mensen die willen bijdragen aan het Wikiproject Verzetskranten.

Dit project heeft tot doel: het systematisch en uniform beschrijven van zoveel mogelijk (idealiter: alle 1300) Nederlandse verzetskranten die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn uitgegeven.

Hieronder lees je hoe je kunt bijdragen aan dit project.

Vragen, opmerkingen of suggesties hoe deze handleiding beter kan? Laat het hier weten, of neem contact op met de projectcoordinator Olaf Janssen (van de Koninlijke Bibliotheek)

Leuk dat je mee wilt werken! Lees dit wel eerst even

Bestand:PDF of De Ondergrondse Pers 1940-1945 - derde druk - 1989.pdf

• Ben je nieuw op Wikipedia? Lees dan de introductie Wikipedia of doe meteen de snelcursus. Dan snap je beter hoe Wikipedia werkt en hoe je een artikel kunt bewerken en/of schrijven.
• Ben je nieuw in dit project? Lees dan om te beginnen de achtergrondinformatie en bekijk hoe het project is opgezet. Dan begrijp je
  • dat de 1.300 lemma's uit het boek De Ondergrondse Pers 1940-1945 ('De Winkel', naar de auteur) uit deze PDF zijn omgezet in
  • 1.300 ruwe beginnetjes voor Wikipedia-artikelen
  • Dat die ruwe artikelbeginnetjes in een aparte werkruimte zijn neergezet, de zgn. projectnaamruimte, waarbinnen de paginatitels steeds beginnen met Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten. Dit omdat ze nog niet meteen geschikt zijn voor het 'hoofdpodium' van Wikipedia (de zgn. hoofdnaamruimte).
  • Dat die artikelbeginnetjes (net als de daarvan afgeleide overzichtslijsten) geautomatiseerd (m.b.v. een database en een sjabloon) zijn aangemaakt en dat ze - ondanks zorgvuldige nacontrole - toch soms nog fouten kunnen bevatten
  • Dat zo'n beginnetje een prima begin is voor een Wikipedia-artikel, maar dat het soms verder aangevuld kan worden met extra informatie en bronnen die niet in De Winkel staan, en er ook afbeeldingen toegevoegd kunnen worden.
  • Dat er dus - in de projectnaamruimte - nog het nodige gedaan moet worden om beginnetjes te corrigeren en uit te werken tot een volwaardige encyclopedisch artikel
  • dat daarna naar de hoofdnaamruimte overgezet kan worden, en
  • verbonden kan worden met andere pagina's binnen Wikipedia, en
  • dat jij daarbij kunt helpen. Lees hieronder hoe.

Aan de slag! Werk eerst in de projectnaamruimte

1. Kies een beginnetje om aan te werken

Lijst van artikelbeginnetjes in de projectnaamruimte - Grijze, oranje en groene rijen

Begin bij de lijst van artikelbeginnetjes in de projectnaamruimte. De krantentitels zijn daar op alfabet gegroepeerd, van A t/m Z, met helemaal onderaan nog een extra lijst van verzetsbladen die geen titel hebben. Het hele overzicht is standaard oplopend op Winkel-nummer gesorteerd, van 1 t/m 1176. Daar zitten nummers tussen met een suffix, zoals 99A of 812B. Er is ook een aantal bladen die niet in De Winkel worden beschreven, die hebben dus ook geen Winkel-nummer.

1a) Drie kleuren

Je ziet - klik ook op de afbeelding rechts - dat er in deze lijst 3 kleuren rijen zijn

• Lichtgrijs: het artikelbeginnetje is nog niet bewerkt door andere Wikipedianen. Het bevat dus nog de ruwe tekst die rechtstreeks uit de database komt. In het veld Beginnetje gewijzigd t.o.v. ruwe db-export? in kolom 4 staat dan ook "Nee". Met zo'n 'grijs' beginnetje kun je zondermeer aan de slag.
• Oranje: dit beginnetje is al bewerkt door andere Wikipedianen. In kolom 4 (Beginnetje gewijzigd t.o.v. ruwe db-export?) staat dan ook een opmerking dat het artikel bewerkt of in bewerking is. Voel je vrij om ook aan deze 'oranje beginnetjes' mee te werken.
• Groen: Dit beginnetje is inmiddels uitgewerkt tot een volledig artikel en is ook al overgezet naar de hoofdnaamruimte. In kolom 4 en 5 wordt dat aangegeven; in kolom 6 staat een link naar het corresponderende artikel in de hoofdnaamruimte. Als je wilt bijdragen aan deze krantentitel, doe dat dan rechtstreeks in de hoofdnaamruimte.

Kies nu uit de grijze of oranje rijen een beginnetje dat je verder uit wilt werken.

1b) Beginnetjes bij reeds beschreven verzetskranten

In de Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog staat (dd 26-4-2016) al een aantal krantentitels met een eigen artikel. Die artikelen bestonden al voordat het Verzetskrantenproject van start ging. Zo zijn er bv. Trouw, Het Parool, Je Maintiendrai, De Vonk, De Waarheid, Ons Volk (Winkelnr. 581), Het Dagblad (Zwijndrecht) (Winkelnr. 126), Metro (Winkelnr. 421). In veel van deze artikelen wordt de krant op algemeen, overkoepelend niveau beschreven. De verschillende lokale en regionale edities, zoals die in De Winkel en de daarbij behorende beginnetjes beschreven zijn, worden binnen het artikel niet (expliciet/uitgebreid) behandeld. Of het verzetsverleden van de krant is slechts een klein onderdeel van de totale artikeltekst.

Als je met een van deze al beschreven titels aan de slag gaat, bepaal dan goed hoe de informatie uit de beginnetjes zich uiteindelijk moet gaan verhouden tot de reeds bestaande beschrijvingen in de hoofdnaamruimte. Verwerk je de beginnetjes-inhoud (incl. de infoboxes) in het artikel? Splits je het artikel op in deelbeschrijvingen over elke lokale/regionale editie en verwerk je daar de corresponderende beginnetjes-inhoud in? Begin je met een geheel nieuwe artikelopzet en voeg je daar de bestaande artikel(deel)teksten en de beginnetjes-inhoud in samen?

1c) Laat andere Wikipedianen weten dat je bewerkt hebt

Als je een lichtgrijs beginnetje hebt bewerkt: geef het aan door in de lijst van beginnetjes de corresponderende rij oranje te maken (d.m.v. style="background-color:#ffb84d") en in kolom 4 aan te geven dat het artikel nu in bewerking is. Zo kunnen andere Wikipedianen meteen zien dat er aan gewerkt wordt/is en het geen 'maagdelijk' beginnetje meer is.

1d) Over de naamgeving van beginnetjes in de projectnaamruimte

De naamgeving van de beginnetjes volgt in de meeste gevallen de conventie "Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/<Krantentitel uit in De Winkel> (verzetsblad, <plaats(en) van uitgave>)". Bijvoorbeeld

• Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Het baken (verzetsblad, Leeuwarden) of
• Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/De vrije pers; orgaan ter voorlichting van het Nederlandsche volk (verzetsblad, Amsterdam-Velsen) (meervoudige plaats van uitgave)

Er is in de projectnaamruimte dus bewust gekozen om toevoeging (verzetsblad, <plaats>) achter de (wiki)titel zetten. Daar waren twee redenen voor:

• Uniciteit: De krantentitels in De Winkel zijn niet altijd uniek, denk bv. aan de verschillende edities van Trouw, De Waarheid, Het Parool e.d. Die onderscheiden zich niet door hun (identieke) titel, maar wel door de plaats van uitgave; die moet je dus toevoegen om een unieke wikititel te construeren

Opmerking: soms kan zelfs met de toevoeging (verzetsblad, <plaats>) de wikititel niet uniek gemaakt worden. Dan is er nog een ander uniekmakend kenmerk - zoals de naam van de hoofdredacteur of de uitgaveperiode - aan de wikititel toegevoegd. Bijvoorbeeld Vrijheid (verzetsblad, Den Haag, 1941-1942) en Vrijheid (verzetsblad, Den Haag, 1944) of Ongetiteld verzetsblad, Arnhem en Ongetiteld verzetsblad, G.A. Kirchner, Arnhem (bij ongetitelde verzetsbladen wordt van bovengenoemde naamcoventie afgeweken).
In incidentele gevallen is het Winkel-nummer aan de titel toegevoegd, bv. Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Trouw; speciale uitgave voor Rotterdam en omstreken (verzetsblad, Rotterdam, Winkel 863)

• Eenduidigheid, dit gaat boven eenvoud, zoals op WP:BENOEM te lezen is. "Benoem je pagina dan zo exact mogelijk, laat niets te raden over". Weliswaar maakt de toevoeging (verzetsblad, <plaats>) de wikititel niet eenvoudiger, maar wel duidelijker. Een titel zoals "Alles sal reg kom!" zal bij een gemiddelde lezer niet meteen de associatie met een verzetskrant oproepen. De toevoeging (verzetsblad, <plaats>) maakt dit veel duidelijker (en omdat er voor deze krantentitel aparte Amsterdamse en Haarlemse edities waren, is ook de plaatsaanduiding toegevoegd).

Niet iedere Wikipediaan kan zich in deze keuze voor de naamgevingsconventie vinden, zie o.a. de discussies hier en hier

Maar let op: De keuze voor deze naamconventie geldt alleen binnen de projectnaamruimte; dit wil niet automatisch zeggen dat deze naamgevingsconventie ook in de hoofdnaamruimte gehanteerd hoeft te worden. Daar mogen auteurs zelf een titelkeuze maken, zolang de titel maar uniek en eenduidig is, én de relaties tussen de kranten behouden worden. Lees daarover hier verder

---

2. Controleer het beginnetje, verbeter fouten, voeg toe waar nodig

2a) Zoek het bronlemma op

Zoek in de lijst van artikelbeginnetjes m.b.v. het Winkel-nummer in kolom 3 het bijbehorende bronlemma op in De Winkel-PDF. Er is een aantal titels die niet in De Winkel voorkomen, die hebben dus ook geen nummer in kolom 3.
Je ziet dat er in de eerste paar regels van elk Winkel-lemma flink wat afkortingen gebruikt worden, bv. "dgl.", "aanv.", "stenc.", "art." of "ill.". Hier en hier wordt uitgelegd hoe deze afkortingen gelezen moeten worden.

2b) Controleer de infobox, verbeter fouten, voeg toe waar nodig

Vergelijk de gegevens in de infobox met die in het Winkel-lemma uit de PDF. Dit is nodig omdat er soms fouten in de infobox staan. Dit komt doordat elk beginnetje (en dus ook infobox) automatisch is aangemaakt; de software en database die daarvoor gebruikt zijn hebben een paar (bekende, maar niet meteen oplosbare) beperkingen waardoor bepaalde gegevens niet altijd 100% correct in het beginnetje terecht zijn gekomen. Het was voor de initiatiefnemers van dit project qua tijd geen optie om alle 1300 infoboxen handmatig zelf op fouten te controleren.
Bekende fouten zijn:

• Oplage: Het gaat mis als de minimale oplage van een krant gelijk is aan de maximale oplage. Als je dit voorbeeld (Winkelnr 418) bekijkt, zie je in de infobox staan Oplage: Tussen de 700 en 700. Dat kan natuurlijk korter: Oplage: 700.
• Datum eerste uitgave: Kan twee soorten fouten bevatten

  

  De zgn. 2016-fout in het veld Datum eerste uitgave in de infobox van een verzetskrantenbeginnetje. Daaronder de correcte waarde in het corresponderende lemma 418 in De Winkel

De zgn. Eerstevandemaandfout in het veld Datum eerste uitgave in de infobox van een verzetskrantenbeginnetje. Daaronder de correcte waarde in het corresponderende lemma 20 in De Winkel

Indicatie van een legale voortzetting (l.v.) van een verzetskrant - screenshot van deze infobox (dd 22-4-2016), krant = Winkelnr 77. Zie ook de lijst van na de oorlog legaal voortgezette verzetsbladen

1. 2016-fout (zie de afbeelding hiernaast): Als je dit voorbeeld (Winkelnr 418) bekijkt, zie je Datum eerste uitgave: 14 april 2016 staan. Dat is de datum waarop dit beginnetje is aangemaakt, dit is uiteraard niet correct. Als je vervolgens in het Winkel-lemma zelf kijkt (zie hier), zie je dat er voor de datum van eerste uitgave de (correcte) waarde "(?)'44" vermeld wordt. Het ging mis omdat de gebruikte database en software niet goed overweg konden met dergelijke 'vage' datumwaarden (dus anders dan DD-MM-YYYY). Zie hier (Winkelnr 401) en hier (Winkelnr 1127) nog wat voorbeelden van dergelijke "2016-fouten".
2. Eerstevandemaand-fout: (zie de afbeelding hiernaast) Als je dit voorbeeld (Winkelnr 20) bekijkt, zie je Datum eerste uitgave: 1 april 1944 in de infobox staan. Dit type fout is te herkennen aan de datumaanduiding die precies op de eerste van de maand begint.
   Als je vervolgens in het Winkel-lemma zelf kijkt (zie hier), zie je dat er voor de datum van eerste uitgave de (correcte) waarde "april 1944" vermeld wordt. Het ging mis omdat de gebruikte software/database niet goed overweg konden met dergelijke datums zonder exacte dagaanduiding.

Deze "eerstevandemaand-fout" treedt ook op als er in het Winkel-lemma andere 'brede' datumaanduidingen zoals "voorjaar 1943", "eind 1942" of "medio 1944" staan. Zie hier (Winkelnr 484), hier (Winkelnr 197) of hier (Winkelnr 320) voor voorbeelden van dit type fout

Opmerking: er zijn natuurlijk krantentitels die hun eerste uitgave toevallig wel op precies de eerste van de maand hadden, zie dit voorbeeld (Winkel 698)

• Datum laatste uitgave: Hierbij kunnen dezelfde soorten fouten optreden als bij Datum eerste uitgave; zie de uitleg hierboven dus.
• Plaats(en) van uitgave: De plaatsnaam begint niet altijd met een hoofdletter, zie bv hier of hier
• Vervaardigers/redacteuren: Soms zul je hier blauwe links zien staan (voorbeeld), die personen hebben dus al een eigen artikel. Maar meestal zul je veel rode links tegenkomen (voorbeeld); dat betekent dat er óf nog geen artikel over die persoon is gemaakt, óf dat er al wel een artikel over die persoon bestaat, maar dat deze nog niet goed gelinkt is. Voel je vrij een van deze twee problemen aan te pakken en rode links te veranderen in blauwe. De Lijst van aan verzetsbladen gerelateerde personen en families (projectnaamruimte) kan hierbij handig van pas komen. Vergeet niet ook in deze lijst de rode naamlinks te veranderen in blauwe.
• Drukkerijen: Zelfde verhaal als bij de vervaardigers/redacteuren. Check de Lijst van drukkerijen/uitgeverijen van verzetsbladen (projectnaamruimte) om te zien welke drukkers/uitgevers er bij welke krant betrokken waren.
• Gerelateerde kranten: Pas rode links niet zondermeer aan, lees eerst de uitleg hier
• Legaal voortgezet: Sommige kranten zijn na de oorlog legaal voortgezet. Dit wordt in De Winkel aangegeven met de afkorting "(l.v.)" (zie in de afbeelding hiernaast, Winkelnr 77). De legale voortzetting is niet standaard ingevuld in de infobox, alhoewel hier wel een veld voor beschikbaar is (zie in de afbeelding hiernaast, bron). Als de krant waaraan je werkt legaal is voortgezet, vul dan in de infobox bij het veld legaal voortgezet "Ja" in.
  Voeg - indien bekend - ook de titel van de legale voortzetting toe. De lijst van na de oorlog legaal voortgezette verzetsbladen (projectnaamruimte) kan hierbij handig van pas komen. Voeg in die lijst (in de kolom "Legaal voortgezet als") dan ook de titel van de legale voortzetting toe (indien bekend).

2c) Controleer de rest van het beginnetje, verbeter, voeg toe waar nodig

• Artikelintroductie: De introductie van het artikel begint steeds met "<Krantentitel> was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf...", zie afbeelding hieronder. Dit stukje tekst bevat precies dezelfde gegevens (en mogelijk dus ook fouten) als de infobox, maar dan in verhalende vorm. De aanpasingen die je in de infobox gemaakt hebt, moet je dus ook hier doorvoeren.

• Legale voortzetting: Vergeet niet - indien van toepassing - aan de artikelintroductie toe te voegen dat de krant na de oorlog legaal is voortgezet, en onder welke titel dat gebeurd is.
• Onder het kopje 'Betrokken personen' : Zie de uitleg over de infobox hierboven, bij Vervaardigers/redacteuren. Dit zijn dezelfde personen die in de infobox genoemd worden.
• Onder het kopje 'Gerelateerde kranten' : Niet meteen iets mee doen, lees eerst de nadere uitleg

---

3. Maak het beginnetje encyclopedisch

OK, je hebt nu de fouten/imperfecties uit het beginnetje gehaald, en mogelijk rode links (van gerelateerde personen en/of uitgeverijen of drukkerijen) weten om te zetten in blauwe. Je bent al een eind op weg, maar meestal kun je nog meer doen om het beginnetje meer richting volwaardig artikel te brengen:

3a) Werk de ruwe tekst van het Winkel-lemma uit

Onderaan elk beginnetje staat de ruwe tekst uit het corresponderende Winkel-lemma, zie als voorbeeld onderstaande afbeelding (Winkel 400)

Deze tekst is vaak een goed uitgangspunt voor de tekst van jouw uiteindelijk Wikipedia-artikel; je kunt hem dus omwerken tot een encyclopedische tekst. Ook kun je (wiki)links toevoegen naar andere artikelen op Wikipedia die te maken hebben met die krant of de personen, drukkerijen, illegale organisaties, verzetsgroepen, Duitse termen etc. die in het Winkel-lemma genoemd worden. In veel Winkel-lemma's worden namen van (illegale) organisaties afgekort, zie de Lijst van afkortingen van illegale organisaties voor meer uitleg.
Als je de ruwe tekst hebt omgewerkt tot een encyclopedische tekst, vergeet dan niet het kopje "Ruwe tekst Winkel-lemma" en de regel Hieronder staat de tekst over.... (zie afbeelding hierboven) uit het beginnetje weg te halen.

3b) Combineer met informatie uit andere bronnen

De Winkel is vaak niet de enige beschikbare bron van informatie over de krantentitel waaraan je werkt. Betrek waar mogelijk dus ook ander bronmateriaal bij je artikel. Kijk eens in deze bronnenlijst voor suggesties. De bronvermeldingen die je toevoegt komen vanzelf te staan onder het kopje "Overige bronnen en verwijzingen".

3c) Voeg waar mogelijk afbeeldingen toe

Logo van de verzetskrant Metro

Omdat geïllustreerde artikelen aantrekkelijker zijn dan artikelen zonder afbeeldingen, is het de moeite waard je verzetskrantenartikel te voorzien van afbeeldingen. Denk daarbij aan het logo van de krant voor in de infobox (zie dit voorbeeld, van Metro), een voorpagina (voorbeeld) of een illustratie uit een krant voorbeeld).
De meest voordehandliggende bron van afbeeldingen is Delpher, omdat hier (bijna) alle verzetskranten gedigitaliseerd beschikbaar zijn. Voor de meeste krantentitels is de link naar Delpher beschikbaar in de bronnenlijst van het artikel. Houdt bij het uitkiezen van afbeeldingen uiteraard wel rekening met mogelijke auteursrechten.
Relevante rechtenvrije afbeeldingen kunnen geupload worden naar Commons, in de Category:Dutch resistance newspapers from World War II. Maak waar nodig een subcategorie (op krantentitel) aan.

3d) Voeg waar nodig beginnetjes samen, maak relevant

Over sommige kranten is maar heel weinig informatie bekend, binnen of buiten De Winkel (een aantal voorbeelden). Het is de vraag of zo'n krant dan wel encyclopedisch relevant genoemd kan worden, en of het dan dus wel een eigen artikel in de hoofdnaamruimte verdient. Daar is al discussie over geweest (kijk bij "De Leidsche brief"). Het is aan de bewerker om daar voor elke krant een eigen afweging in te maken.
Om dit probleem op te lossen zouden er - bijvoorbeeld - artikelen gemaakt kunnen worden waarin bepaalde beginnetjes samengevoegd worden, denk bv. aan

• een overzichtsartikel over ongetitelde verzetsbladen, waarin dan een aantal van de 'kleine' Winkel-beschrijvingen 1132 t/m 1176 ondergebracht kunnen worden, of
• een overzichtsartikel over verzetsbladen in <plaatsnaam>

Dit soort overkoepelende artikelen zijn in bepaalde gevallen wél encyclopedisch relevant.

3e) Verwijder het sjabloon {{DisclaimerVerzetskrantenproject}}

Als je voldoende tevreden bent met je gecorrigeerde en uitgewerkte beginnetje - dat inmiddels al verdacht veel op een echt artikel begint te lijken - is het bijna tijd om het naar de hoofdnaamruimte over te zetten. Maar verwijder dan wel eerst het sjabloon {{DisclaimerVerzetskrantenproject}} helemaal boven aan de pagina.

---

4. Help andere deelnemers het overzicht te houden, pas lijsten in projectnaamruimte aan

Toen je begon heb je al in de lijst van beginnetjes d.m.v. een oranje tabelrij aangegeven dat je 'jouw' krantentitel bewerkt hebt. Zo kunnen andere Wikipedianen meteen zien dat er aan die krantentitel gewerkt wordt/is.
Maar dit is mogelijk niet de enige lijst in de projectnaamruimte die je moet aanpassen als je 'jouw' beginnetje uitgewerkt hebt. Je hebt misschien ook een gerelateerd artikel geschreven/bewerkt, bv. over een persoon die bij die krant betrokken was en de rol die hij/zij daarbij vervulde (denk aan redacteur, oprichter, illustrator, financier, verspreider etc), óf je hebt bv. een al bestaand artikel (in de hoofdnaamruimte dus) over een persoon gekoppeld aan jouw beginnetje. Dan is het voor andere Wikipedianen overzichtelijk en handig als je die mutaties ook in onderstaande lijsten doorvoert.

Lijst van ...	Link in de projectnaamruimte	Wat je kunt toevoegen
Aan verzetsbladen gerelateerde personen en families	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Personen	Maak de rode links in kolom 1 blauw. D.w.z.: koppel de genoemde naam aan een (bestaand of nieuw te schrijven) artikel over die persoon Vul in kolom 3 de rol/functie die die persoon had in: bv. redacteur, oprichter, illustrator, financier, verspreider etc. Dit is vaak terug te vinden in De Winkel Voeg verzetskrantenpersonen toe die in deze lijst ontbreken, incl. hun rol en de krant waarmee ze in verband gebracht kunnen worden (indien bekend)
Drukkerijen/uitgeverijen van verzetsbladen	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Drukkerijen	Maak de rode links in kolom 1 blauw. D.w.z.: koppel de genoemde bedrijfsnaam aan een (bestaand of nieuw te schrijven) artikel over die drukker/uitgever Vul in kolom 2 de vestigingsplaats(en) van die drukker/uitgever in (kijk bv. in De winkel) Voeg drukkers/uitgevers toe die in deze lijst ontbreken, incl. de krantentitel en het Winkelnr. waarmee ze geassocieerd kunnen worden.
Legaal voortgezette verzetsbladen na WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/LegaleVoortzettingen	Voeg in de kolom "Legaal voortgezet als" de naam van de legale voortzetting toe

Beginnetje voldoende uitgewerkt? Zet hem over naar de hoofdnaamruimte

OK, je hebt dus nu 'jouw' beginnetje uitgewerkt tot een artikel dat rijp is voor de hoofdnaamruimte, én je hebt de overzichtslijsten (van beginnetjes, personen, en drukkers/uitgevers en legale voortzettingen) in de projectnaamruimte netjes bijgewerkt voor andere projectdeelnemers. Dan is het nu tijd om je uitgewerkte tekst naar de hoofdnaamruimte over te gaan zetten.

5. Maak een nieuw artikel aan, bepaal zelf de titel

Meestal zul je een nieuw artikel in de hoofdnaamruimte moeten aanmaken om de inhoud van je uitgewerkte beginnetje naar te copy-pasten (uitzondering hierbij zijn de kranten die al een eigen artikel hadden voor aanvang van dit project). Daarbij zul je dus een keuze moeten maken welke titel je het nieuwe artikel gaat meegeven.
In de projectnaamruimte is gekozen voor een vaststaande naamconventie (o.b.v. <Winkeltitel> (verzetsblad, <plaatsnaam>) te hanteren. Leidend daarbij waren uniciteit en eenduidigheid.
Omdat er onder Wikipedianen meerdere 'stromingen' wb. artikelnaamgeving blijken te bestaan (zie o.a. de discussies hier en hier), is er voor gekozen om in de hoofdnaamruimte de artikelnaamgeving vrij te laten. Er moet voorkomen worden dat er een oeverloze, slepende "scheepsnaamdiscussie" gevoerd gaat worden.

M.a.w.: het staat bewerkers geheel vrij een eigen artikeltitel te kiezen, waarbij wel rekening gehouden moet worden met de volgende aandachtspunten:

1. Uniciteit: de titel moet (uiteraard) uniek zijn. Zie in dit kader ook de uitleg over doorverwijspagina's
2. Eenduidigheid: Benoem je pagina dan zo exact mogelijk, laat niets te raden over
3. Behoud de relaties tussen de kranten

Een praktische manier om deze 3 eisen te verenigen kan als volgt zijn:

• Gebruik - met het oog op het behouden van de relaties tussen de kranten - dezelfde titel als in de projectnaamruimte. Zie in dit kader ook de Lijst van verzetsbladen uit de Tweede Wereldoorlog in de hoofdnaamruimte
• Voeg - als een bondigere titel (zonder (delen van) de suffix (verzetsblad, <plaats>)) perse gewenst is - een doorverwijspagina toe.

Op deze manier kun je korte(re)/fraaie(re) titels krijgen, én blijven de relaties tussen de kranten vanzelf in takt.

• Je kunt ook direct de kortere/fraaiere artikeltitel zonder doorverwijspagina aanmaken, maar dan moet je wel alle artikelen die naar 'jouw' nieuwe artikel wijzen handmatig aanpassen. Hulpmiddel daarbij is de sorteerbare lijst van relaties tussen verzetsbladen.

5a. Behoud relaties tussen kranten

Er is bij het opzetten van dit project veel moeite gedaan de onderlinge relaties tussen de kranten (zoals die in de Winkel vernoemd worden), vast te leggen. Dit is een van de grote meerwaarden van het project. In de projectnaamruimte zijn die relaties op drie plekken zichtbaar gemaakt

1. In de infobox van een beginnetje, in het veld "Gerelateerde kranten" (voorbeeld)
2. Onder het kopje "Gerelateerde kranten" in een beginnetje (voorbeeld)
3. In de lijst van relaties tussen verzetsbladen (projectnaamruimte)

In een beginnetje zijn de links van die gerelateerde kranten meestal rood. Dat komt omdat er verwezen wordt naar ontbrekende gerelateerde artikelen in de hoofdnaamruimte, niet naar bestaande beginnetjes in de projectnaamruimte (in dat geval zouden de links blauw zijn, zoals in de relaties-lijst bij 3.). Voor die rode links is initieel de naamconventie van de projectnaamruimte gekozen, dus de titel inclusief de suffix (verzetsblad, <plaats>).
Dus: als je in een beginnetje op zo'n rode gerelateerde-kranten-link klikt en een artikel (in de hoofdnaamruimte) aanmaakt met de voorgestelde naam (<Winkeltitel> (verzetsblad, <plaatsnaam>), dan wordt die gerelateerde-kranten-link in dat beginnetje blauw. Dit geldt voor alle rode gerelateerde-kranten-links in alle beginnetjes.
M.a.w.: indien alle aan te maken artikelen in de hoofdnaamruimte de voorgestelde naamconventie volgen, worden alle gerelateerde-kranten-links in die artikelen vanzelf blauw en kan er vloeiend tussen de verzetskrantenartikelen in de hoofdnaamruimte doorgeklikt worden.
Echter: het staat - zoals hierboven uitgelegd - bewerkers vrij zelf de artikeltitel voor de hoofdnaamruimte te kiezen. Daardoor bestaat het gevaar dat de gerelateerde-kranten-links niet meer vanzelf zullen werken, zeker als er niet voor wordt gekozen een doorverwijspagina aan te maken. In dat geval moeten bewerkers alle artikelen die naar 'hun' artikel wijzen handmatig aanpassen om de relaties te behouden. Hulpmiddel daarbij is de sorteerbare lijst van relaties tussen verzetsbladen.

---

6. Kopieer de inhoud van het uitgewerkte beginnetje naar het nieuwe artikel

Knip-en-plak de inhoud van je uitgewerkte beginnetje nu naar het nieuwe artikel. Controleer of alles in orde is en zo ja, sla de pagina op.
Gefeliciteerd! Je hebt nu een voor iedereen leesbaar verzetskrantenartikel gemaakt! En je hebt meegeholpen een gat in de Nederlandse online geschiedschrijving te vullen.

6a. Maak ook de overlegpagina aan

Bij het artikel dat je zojuist hebt aangemaakt hoort ook een Overlegpagina. Zo'n overlegpagina zie je bv. hier bij het artikel over Cereales vadenses. Die overlegpagina moet je wel apart aanmaken. dit doe je door op het knopje "Overleg" (linksboven naast "Artikel") te klikken. Zet in die overlegpagina in ieder geval de melding Dit artikel is geschreven in het kader van het [[Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten|Wikiproject Verzetskranten]]; zo begrijpen lezers waar het artikel vandaan komt. En vergeet uiteraard niet om op het knopje Opslaan te klikken.

---

7. Maak het artikel beter vindbaar binnen Wikipedia

Je hebt nu weliswaar een verzetskrantenartikel in de hoofdnaamruimte gemaakt, maar het staat nu nog op zichzelf en is relatief slecht vindbaar. Het is bv. nog geen onderdeel van een categorie en het is ook nog niet gelinkt aan andere artikelen. Daar kun je het volgende aan doen:

7a. Categoriseer het artikel

Standaardcategorisering van een verzetskrantenbeginnetje. Hiermee is dat beginnetje niet zichtbaar in Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog. Als men in de broncode [[:Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog]] de eerste dubbele punt verwijdert, wordt die krant wél zichtbaar in die categorie

• Hoofdcategorie: De hoofdcategorie waarin elke verzetskrantartikel in ondergebracht wordt is Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog. In jouw nieuwe artikel in de hoofdnaamruimte (en het beginnetje wat je bewerkt hebt) staat deze categorie standaard vooringevuld, zoals geillusteerd in de afbeelding hiernaast. Door de eerste dubbele punt in het stukje broncode in [[:Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog]] is jouw nieuwe artikel nog niet zichtbaar in Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog. Als je de eerste dubbele punt uit dit stukje code weghaalt (en de pagina opslaat), dan wordt jouw artikel wél zichtbaar in die categorie.
• Subcategorieën: De Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog kan - gezien de projectdoelstelling - heel veel titels gaan bevatten. Als we dat als platte lijst (dus zonder subcategorieën) presenteren, wordt deze pagina al snel onoverzichtelijk. Om de boel enigszins overzichtelijk te houden is het handig om de artikelen die over meervoudige en/of sterk op elkaar lijkende krantentitels (bv. edities van Het Parool, Trouw, Vrij Nederland, De Waarheid) gaan, in aparte subcategorieën in te delen.
• Alternative categorieën: Kijk ook of jouw artikel in andere categorieën ondergebracht kan worden; zo kan bv. een verzetskrant uit Dordrecht in de Categorie:Verzet in Dordrecht ondergebracht worden, of kunnen verzetsbladen met een duideijk christelijke signatuur bv. bij de Categorie:Christelijke krant ingedeeld worden.

7b. Vul overzichtslijsten in de hoofdnaamruimte aan

In de hoofdnaamruimte zijn een vijftal overzichtslijsten (registers) opgenomen:

1. Titels: Net als in de projectnaamruimte is er ook in de hoofdnaamruimte een titellijst van verzetskranten beschikbaar.
   Deze lijst is op alfabet gegroepeerd, van A t/m Z, met helemaal onderaan nog een extra lijst van verzetsbladen die geen titel hebben. Het hele overzicht is standaard oplopend op Winkel-nummer gesorteerd, van 1 t/m 1176. Daar zitten nummers tussen met een suffix, zoals 99A of 812B. Er is ook een aantal bladen die niet in De Winkel worden beschreven, die hebben dus ook geen Winkel-nummer.
2. Uitgaveplaatsen: een overzicht van uitgaveplaatsen van verzetsbladen tijdens de Tweede Wereldoorlog
3. Personen/families: een overzicht van personen en families die met verzetsbladen uit de Tweede Wereldoorlog in verband gebracht kunnen worden
4. Drukkerijen/uitgeverijen: een overzicht van drukkerijen en uitgeverijen van verzetsbladen gedurende de Tweede Wereldoorlog.
5. Legale voortzettingen: een overzicht van legaal voortgezette verzetsbladen na de Tweede Wereldoorlog.

7b.1 Waarom zijn in deze lijsten de krantentitels standaard rood en niet zwart?

In bovengenoemde lijsten zie je dat de krantentitels die nog geen eigen artikel hebben, standaard rood zijn, en niet zwart (m.a.w. ongelinkt). Het aanbieden van deze voorgedefinieerde rode links is een bewuste keuze geweest, waarbij de voordelen zijn afgewogen tegen de nadelen.

• Voordelen: het is voor bewerkers relatief makkelijker (en minder werk) een rode wiki-link te veranderen in een blauwe, dan een zwarte in een blauwe. Een rode link geeft nl. al een voorzetje voor een artikeltitel. Je hoeft - indien de voorgestelde titel niet overeenkomt met de daadwerkelijk gekozen titel van het verzetskrantenartikel - slechts een kleine aanpassing te doen. Bij zwarte titels moet je zelf nog de wiki-link toevoegen, en dat is meer werk.
• Nadelen: de voorgedefineerde rode titellinks kunnen een vooringenomenheid voor een bepaalde naamconventie (nl. die van de projectnaamruimte) lijken te impliceren. Het kan m.a.w. lijken of daarmee een bepaalde titelconventie wordt afgedwongen. Dit is echter niet het geval!!

Kortom: de rode links zijn bedoeld om bewerkers te helpen, niet om op een bepaalde titelconventie aan te sturen! Zoals hierboven uitgelegd staat het bewerkers in de hoofdnaamruimte nl. geheel vrij zelf een artikeltitel te kiezen. Hierdoor kan het in de overzichtslijsten nodig zijn een rode, voorgedefinieerde artikeltitel te vervangen door de daadwerkelijk gekozen artikeltitel.

7c. Koppel aan andere artikelen

Om je verzetskrantenartikel beter vindbaar te maken kun je het natuurlijk ook koppelen aan andere artikelen binnen Wikipedia. Dit kunnen artikelen zijn die te maken hebben met WO2, kranten en het verzet, maar het kunnen ook artikelen zijn die op het eerste gezicht maar weinig te maken hebben met deze onderwerpen. Enkele suggesties:

• Het artikel over de illegale pers is voor verbetering vatbaar
• In de Lijst van aan verzetsbladen gerelateerde personen en families (in de projectnaamruimte, in de hoofdnaamruimte) worden personen met een eigen Wikipedia-artikel genoemd die bij bepaalde bladen betrokken waren (blauwe links in eerste kolom). Aan deze persoonsartikelen kan dus worden toegevoegd dat ze bij die krant betrokken waren, en in welke hoedanigheid.
• In de Lijst van Nederlandse verzetsgroepen (of dit overzicht) worden groepen genoemd die (volgens De Winkel) ondergrondse bladen uitgaven, of andere relaties met verzetsbladen hadden, bijvoorbeeld Marx-Lenin-Luxemburg-front, De Vonk, Raad van Verzet, CS-6, Raad van Negen. Aan die artikelen kan dus bv. worden toegevoegd welke bladen (Winkel-nummers) ze hebben uitgegeven. De teksten uit De Winkel bevatten mogelijk nieuwe informatie om de artikelen mee te verrijken.
• De artikelen over het Studentenverzet en Onderduiken kunnen aangevuld worden met informatie over de illegale bladen die in die werelden/tijden een rol hebben gespeeld
• Aan artikelen over de geschiedenissen van Nederlandse plaatsen kan worden toegevoegd welke illegale kranten er tijdens WO2 zijn uitgegeven. Zo is bv. aan de Geschiedenis van Leiden het artikel over De Leidsche brief toegevoegd. Hierbij komt de Lijst van uitgaveplaatsen van verzetsbladen (in de projectnaamruimte, in de hoofdnaamruimte) handig van pas.

7d. Denk ook aan doorverwijspagina's

Het kan nuttig en soms zelfs noodzakelijk zijn om bij je verzetskrantenartikel ook een doorverwijspagina te gebruiken. Het kan zijn dat je zelf een nieuwe doorverwijspagina aan moet maken, of dat je een al bestaande doorverwijspagina moet uitbreiden of herindelen.

• In deze toelichting lees je meer over nut en noodzaak van doorverwijspagina's.
• De Lijst van mogelijke doorverwijspagina's voor verzetsbladen geeft een eerste (dus niet uitputtende) inventarisatie van mogelijke doorverwijspagina's.

---

8. Werk de administratie voor andere Wikipedianen nog een keer bij

OK, je hebt nu je verzetskrantenartikel gemaakt en het is ook vindbaar in de hoofdnaamruimte. Je bent nu bijna klaar, op één dingetje na: Vergeet niet in de desbetreffende rij in de lijst van beginnetjes

• De achtergrondkleur groen te maken. (d.m.v. style="background-color:#98FB98"). Zo zien andere Wikipedianen die wat willen bijdragen aan de beschrijving van die krant in één oogopslag dat ze dat direct in de hoofdnaamruimte moeten doen
• In de kolom "Opmerkingen" aan te geven dat de krantentitel nu ook een artikel in de hoofdnaamruimte heeft
• In de kolom "Titel al beschikbaar in hoofdnaamruimte" de link naar het artikel in de hoofdnaamruimte op te nemen

---

9. Je bent nu helemaal klaar, hartelijk dank voor je bijdrage!

Op naar het volgende artikel!

Overzicht van alle lijsten

Er worden in bovenstaande tekst heel wat lijsten genoemd, zowel in de projectnaamruimte als de hoofdnaamruimte. Voor de duidelijkheid hieronder een overzicht van alle lijsten die met verzetskranten te maken hebben

Lijst van ...	Pagina in projectnaamruimte	Artikel in hoofdnaamruimte
Verzetsbladen uit WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes	Lijst van verzetsbladen uit de Tweede Wereldoorlog
Aan verzetsbladen gerelateerde personen en families	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Personen	Lijst van aan Nederlandse verzetsbladen gerelateerde personen en families
Uitgaveplaatsen van verzetsbladen tijdens WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Uitgaveplaatsen	Lijst van uitgaveplaatsen van verzetsbladen tijdens de Tweede Wereldoorlog
Relaties tussen verzetsbladen uit WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Relaties	Lijst van relaties tussen verzetsbladen uit de Tweede Wereldoorlog Deze lijst is op 8-7-2016 verwijderd wegens bezwaar vanuit de community
Drukkerijen/uitgeverijen van verzetsbladen gedurende WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Drukkerijen	Lijst van drukkerijen en uitgeverijen van verzetsbladen gedurende de Tweede Wereldoorlog
Legaal voortgezette verzetsbladen na WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/LegaleVoortzettingen	Lijst van legaal voortgezette verzetsbladen na de Tweede Wereldoorlog
Mogelijke doorverwijspagina's voor verzetsbladen uit WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Doorverwijspaginas	nvt
Mogelijke subcategorieen voor artikelen over verzetskranten uit WO2	Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Artikelcategorieen	nvt

Wat kun je verder bijdragen aan dit project?

Naast alle werkzaamheden uit bovenstaande handleiding is er nog een aantal klussen die binnen het verzetskrantenproject die opgepakt kunnen worden:

• Het toevoegen/importeren van de verzetskrantendata in Wikidata
• Het toevoegen/importeren van de verzetskrantendata in DBpedia
• Het vertalen van verzetskrantenartikelen voor andere Wikipedia's (mn. naar het Engels)
• Het vrijkrijgen van (delen van) publicaties over de illegale WO2-pers, net zoals dat bij De Ondergrondse Pers 1940-1945 gedaan is.
• Voeg toe...