Wikipedia:Wikiproject/Gendergap/Ontwerp/België/Wiki Women Design/WikiProject

In het kader van Wiki Women Design is het Vlaams Architectuurinstituut stapsgewijs te werk gegaan om dit Wikiproject op te starten, te organiseren en vorm te geven. Hieronder vind je onze aanpak voor zowel het overkoepelende project, als voor het project op microniveau, namelijk de organisatie van de schrijfsessies of edit-a-thons.

We hebben hier eveneens enkele erg reeds bestaande nuttige handleidingen verzameld voor de organisatie van toekomstige Wikiprojecten.

Wat is een Wikiproject?

De Engelstalige handleiding voor het opzetten van Wikipediaprojecten vat erg duidelijk samen wat een Wikipediaproject is, en het sociale aspect dat centraal staat in zulke projecten:

"Een WikiProject is een groep redacteuren die geïnteresseerd zijn om samen te werken aan een specifiek onderwerp binnen Wikipedia. Een WikiProject is een groep mensen, niet een set pagina's, een onderwerp, een lijst van taken, of een categorie. De pagina's van een WikiProject dienen als centrale plaats voor coördinatie, discussie en organisatie van de activiteiten van de groep met betrekking tot het specifieke onderwerp. WikiProject-pagina's kunnen worden gebruikt om criteria te ontwikkelen, verschillende samenwerkingsprocessen te onderhouden, werk bij te houden dat moet worden gedaan, en te fungeren als een forum waar relevante kwesties kunnen worden besproken.

Een WikiProject kan ook helpen om banden te smeden tussen Wikipedianen die geïnteresseerd zijn in een onderwerp, en de bredere gemeenschap die geïnteresseerd is in dat onderwerp: het opzetten van partnerschappen, het begeleiden van nieuwe Wikipedianen, etc. In dit opzicht kan de rol van een WikiProject overlappen met de rol van een Wikimedia afdeling, thematische organisatie, of gebruikersgroep.

Een WikiProject is fundamenteel een sociale constructie: het succes ervan hangt af van het vermogen om te functioneren als een samenhangende groep van redacteuren die werken aan een gemeenschappelijk doel. Veel van het werk dat deelnemers doen om een succesvol WikiProject in stand te houden (kwaliteitsbeoordeling, peer review, coördinatie van vrijwillige redacteuren, enzovoort) kan vervelend, weinig belonend en ondergewaardeerd zijn. Om effectief te zijn, moet een WikiProject een esprit de corps onder zijn deelnemers bevorderen. Wanneer de groepscohesie wordt gehandhaafd - waar, met andere woorden, projectdeelnemers bereid zijn te delen in het minder opwindende werk - kan een WikiProject de energie en richting opbrengen om systematisch uitstekende artikelen te produceren in plaats van incidenteel."

Opstarten van het WikiProject

Deze stappen zijn degene die het Vlaams Architectuurinstituut heeft genomen om het WikiProject Wiki Women Design (2020-2021) te organiseren. Belangrijk hierbij is dat het gaat om een WikiProject met een sterke architectuur-, design- en kunsthistorische kant op grote schaal, met verschillende partners en verschillende Wikipedia edit-a-thons.

Voor je begint

In eerste instantie is het belangrijk te bepalen wat de "problematiek" van je project is, en de precieze opzet die hiermee gepaard gaat. Hierbij denk je na over welke elementen je wilt toevoegen aan Wikipedia en de Wikimediaprojecten, en waarom je dit zou willen doen.

Meer concreet kan je nadenken over:

• Wat ontbreekt, wat je zou willen toevoegen aan Wikipedia
• Doelstellingen op korte en lange termijn (vind hier de doelstellingen van Wiki Women Design)
• Doelgroep(en) (bijvoorbeeld studenten, onderzoekers, docenten, erfgoedprofessionals, curatoren)
• Meerwaarde
• Welke partners je hierbij zou willen betrekken (bijvoorbeeld universiteiten, musea, archiefinstellingen, cultuurcentra, de Wikipediagemeenschap)

Hierbij is het eveneens belangrijk na te gaan dat het Wikiproject nog niet bestaat. In België kan je hiervoor kijken naar de lijst WikiProjecten die door Wikimedia Belgium worden of werden ondersteund.

Bij het bepalen van het opzet van je WikiProject kan je in het achterhoofd houden deze voldoende af te bakenen, zodat voor buitenstaanders duidelijk is waartoe ze kunnen bijdragen indien ze deelnemen aan het project. Anderzijds houd je dit opzet ook best breed genoeg, zodat je voldoende deelnemers, in het geval van Wikipedia redacteurs, aantrekt.

Je kan hiervoor ook steeds raad vragen aan Wikimedia Belgium in België, of aan het Wikimedia Chapter in je eigen land. Ze hebben uitgebreide ervaring bij het opzetten van Wikimediaprojecten en ze zijn de geschikte contact om je projectvoorstel op af te toetsen. Met hun feedback kan je dan je voorstel afstemmen.

Voorbereidend onderzoek voeren

Als onderdeel van deze verkenning van de problematiek waarrond je WikiProject zal draaien, kan je je inlezen in het onderwerp. In het geval van Wiki Women Design hebben we zoveel mogelijk publicaties over vrouwen in de architectuur, design, grafisch ontwerp en de kunsten proberen lezen. Meer verregaand nog over de genderkloof in het algemeen. We stelden een uitgebreide bibliografie samen om ons voldoende te vormen over het onderwerp, de problematiek beter te kunnen inschatten en onze aanpak hierop te kunnen afstemmen.

Kijken naar gelijkaardige projecten

Je kan erg veel leren van WikiProjecten en andere projecten die opgesteld zijn rond gelijkaardige thema's als degene waarrond jij wilt werken.

In het geval van Wiki Women Design waren dat andere WikiProjecten die schrijfsessies of edit-a-thons organiseren om de genderkloof (in de kunsten) te proberen tegen te gaan. Dit was onder andere WikiD: Women, Wikipedia, Design geïnitieerd door N-ails in Berlijn, ArchiteXX in New York en Parlour in Melbourne. Hier vind je een verzameling van gelijkaardige initiatieven aan Wiki Women Design.

Partners contacteren

Naargelang de thema's die je wilt behandelen met je Wikiproject, kan je op zoek gaan naar geknipte partners. In ons geval ging het om erfgoedprofessionals, onderzoekers, curatoren, cultuurprofessionals en de Wikipediagemeenschap, met zicht op de verschillende takken van de ontwerpsector. We kwamen uit op een heel aantal enthousiaste partners die wilden deel uitmaken van het project.

Tijdens een eerste partnervergadering kan je het project duidelijk uitleggen, en doorgeven wat je verwachtingen zijn voor elke partner.

Projectpagina & Wikidata-item aanmaken voor project

Projectpagina op Wikipedia

Je projectpagina zal de centrale verzamelplaats worden met informatie over het project, de schrijfsessies, resultaten en eventuele andere tools zoals een bibliografie, Wikipedia handleidingen, FAQ en een overzicht van gelijkaardige initiatieven. Neem een kijkje op de Wiki Women Design (2020-2021)-projectpagina voor een voorbeeld.

Tip: maak deze eerst in je kladblok, vraag raad aan een medewerker van Wikimedia Belgium of van Meemoo voor de publicatie

Wikidata-item van het project

Essentieel is dat je een Wikidata-item aanmaakt van het project.

Onder "Verklaringen" kan je alle nodige informatie invullen over het project. Belangrijk hierbij is om aan te duiden dat het gaat om een Wikiproject (aanduiden bij de verklaringen: "Is een: Wikiproject").

Onderaan bij "Wikipedia" koppel je het Wikidata-item aan je Wikipedia projectpagina.

Hierbij het Wiki Women Design (2020-2021) Wikidata-item: https://www.wikidata.org/wiki/Q101435454

Wikimedia Commons-campagne maken

Vraag aan je begeleider bij Wikimedia (Belgium) om een Wikimedia Commons-campagne aan te maken.

Zo kunnen deelnemers en ontwerpers zelf afbeeldingen opladen, die automatisch gekoppeld zullen worden aan het project. Zo krijg je op het einde van je project een beelddatabank van je project.

Edit-a-thons organiseren

Data vastleggen & deel-projectpagina's maken van schrijfsessies

• Data van de schrijfsessies publiceer je op de projectpagina. Je probeert ze in te plannen zodat er geen overlappingen komen
• Maak een Wikimedia Programs & Events Dashboard aan voor elke schrijfsessie. Met deze tool krijg je een overzicht van de aangemaakte en bewerkte pagina's, de bewerkers, en de uploads op Wikimedia Commons binnen elke schrijfsessie.
• Maar voor elke schrijfsessie een Wikidata-item aan, waarin je in de verklaringen duidelijk maakt dat het een Wikiproject is (zie hierboven).
  • Bijvoorbeeld: Wikidata-item voor de Wiki Women Design-schrijfsessie in het Modemuseum van Hasselt: https://www.wikidata.org/wiki/Q107326993
• Je maakt voor elke schrijfsessie een deelpagina aan op de Wikipedia-projectpagina. Hierop publiceer je thema's en bijkomende informatie (taal, doelpubliek, focus, extra activiteiten, etc.). Publiceer ook de link waarmee deelnemers zich kunnen registreren in het Wikimedia Programs & Events Dashboard. Zo blijven al hun bewerkingen gelogd binnen je Wikimediaproject.
  • Koppel het Wikidata-item aan de Wikipediapagina van de schrijfsessie, door onderaan in het Wikidata-item de taal van de Wikipediapagina aan te duiden en de titel van de Wikipediapagina te plakken bij "Wikipedia".
  • Een voorbeeld van een deelpagina vind je hier, voor het programma van de Wiki Women Design-schrijfsessie in het Modemuseum van Hasselt: Wikipedia:Wikiproject/Gendergap/Ontwerp/België/Wiki Women Design/Modemuseum Hasselt x MoMu Antwerpen x Eperon d'Or Izegem

Schrijfsessies voorbereiden

Indien samenwerking met partner: voorbereidende vergadering (ongeveer 1,5 maand voor de schrijfsessie)

• Planning van de dag
• Aantal deelnemers
• Praktische voorbereidingen
• Onderwerpenlijst en documentatie (inhoudelijke voorbereiding)
• Communicatie

Inhoudelijke voorbereiding: opstellen onderwerpenlijst en verzamelen van documentatie

• Onderwerpen van schrijfsessie toegespitst op thema: artikels aanmaken of aanvullen/aanpassen
• Documentatie verzamelen:
  • secundaire bronnen (onafhankelijke teksten, artikels, boeken, onafhankelijke website)
  • eventueel: primaire bronnen indien hiernaar verwezen kan worden (archiefmateriaal, persoonlijke website, persberichten, artikels in vakbladen, etc.)
• Zoektocht naar beeldmateriaal:
  • contacteren personen onderwerpenlijst (bv. ontwerpers) om afbeeldingen te uploaden

Wikidata van onderwerpenlijst voorbereiden

• Maak voor elk onderwerp van de onderwerpenlijst een Wikidata-item aan. Vul hierbij al zo uitgebreid mogelijk alle "verklaringen" in. Zo zijn deze al ter beschikking voor de deelnemers van de schrijfsessies, en hoeven ze enkel nog hun geredigeerde artikel te koppelen aan het al voorbereide Wikidata-item.
  • Belangrijk de Verklaring "onderhouden door Wikiproject" aan te maken, en hierbij het Wikidata-item van de schrijfsessie in te vullen. Zo zijn alle onderwerpen gelinkt aan het project van de schrijfsessie
• Stel de onderwerpenlijst ter beschikking aan de deelnemers door de link van de pagina "Pagina's die verwijzen naar deze pagina" (link op de Wikidata-pagina, onder "Hulpmiddelen" te plakken op de Wikipediapagina van de schrijfsessie
  • Voorbeeld: https://www.wikidata.org/wiki/Special:WhatLinksHere/Q107326993

Inschrijvingen beheren en communiceren

• Je kan je inschrijvingen beheren met een online kaartverkoopsysteem. Een hele handige is Eventbrite; hiermee heb je meteen toegang tot de mailadressen van de deelnemers om ze te contacteren met herinnerings- en opvolgmails.
• Communiceer over de schrijfsessie en verspreid de inschrijflink via sociale media, de nieuwsbrief, de website, enzovoort.
• Stuur ongeveer 2 dagen voor de schrijfsessie een herinneringsmail naar de deelnemers met:
  • Planning van de dag
  • Praktische voorbereiding:
    • Ze dienen al een Wikipedia-account aan te maken
    • Zich registreren op de Wikimedia Programs & Events dashboard
    • Laptop & laadkabel meenemen
    • Eventuele link naar online-evenement (Google Meet of Teams-link)
    • Eventuele link naar Dropbox of Google Drive met verzamelde inhoudelijke documentatie over de onderwerpen

Presentatie voorbereiden

Bereid een informatieve presentatie voor die een kader biedt voor de deelnemers om de schrijfsessie te kunnen starten:

• Informatie over je organisatie & het project (probleemstelling, redenen waarom het project is opgestart, hoe het probleem wordt aangepakt, welke eventuele andere evenementen zullen plaatsvinden binnen het project ...)
• Achtergrondinformatie over Wikipedia
• Aanwijzingen over hoe een Wikipedia-artikel inhoudelijk voorbereiden (Basisprincipes of "Pillars", tips en tricks, struikelblokken)
• Enkele voorbeelden om deze aanwijzingen te illustreren.

Demonstratie voorbereiden

Je bereidt een tekst voor, die je tijdens je demonstratie zal publiceren.

Tijdens de demonstratie toon je de basiskennis die een deelnemer nodig heeft om het Wikipedia-artikel dat hij of zij voorbereidt te publiceren:

• Aanmaken van de pagina
• Invoegen tussentitels
• Invoegen referenties
• Koppelingen invoegen naar andere Wikipedia-artikels
• Referentielijst invoegen
• Categorie invoegen
• Artikel koppelen aan Wikidata-item van het onderwerp

Opvolging na de schrijfsessies

Na de schrijfsessie onderneem je best enkele stappen voor een goede opvolging van de schrijfsessie:

• De reeds gepubliceerde artikels oplijsten op een resultatenpagina
• De gepubliceerde artikels gaandeweg controleren op inhoud, taal, navolging van de basisprincipes van Wikipedia, afbeeldingen, etc.
• Een dankmail naar alle deelnemers met:
  • een link naar de resulterende artikels
  • een aansporing voor degenen die nog niet gepubliceerd hebben om hun artikels te publiceren
  • een herinnering via welke kanalen je bereikbaar bent voor hulp/begeleiding